Aqtóbede munaı kompanııalary aýyzsý qoryn saqtaý josparyn bekitýge asyǵar emes
Aqtóbe oblystyq Ekologııa departamenti basshysynyń orynbasary Talap Usnadın Óńirlik kommýnıkatsııalar qyzmetinde oblys ekologııasyna qatysty birneshe máseleni ortaǵa saldy. Jaz boıy qala turǵyndarynyń mazasyn alatyn jaǵymsyz ıisti joıý úshin bıyl bıýdjetten 480 mln teńgege jýyq qarjy bólingen. Qazir memlekettik satyp alý júrgizilip, jumysty óz moınyna alǵan merdiger anyqtaldy. Alaıda áli de kelisimshartqa qol qoıylmady. Káriz tazartý qurylǵysy jańarǵansha «Ivkaz» katalızatoryn paıdalanady. Sol kezde aýaǵa taraıtyn kómirsýtektiń mólsherin qalypty ustap turýǵa múmkindik bar.
«Káriz tazartý qurylǵysyn salý josparlanyp otyr. Qurylysqa qajetti tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdeme úshin Eýropalyq qaıta qurý jáne damý bankinen qarjy bólinedi. Aýany lastaýshylar qatarynda Aqtóbe ferroqorytpa zaýyty, Aqtóbe hrom qosyndylary zaýyty bar. Aqtóbe ferroqorytpa zaýytyndaǵy №1 jáne №2 tsehtarǵa qaıta jańǵyrtý jumysy júrgizilip jatyr. Sondaı-aq byltyr zaýytta 900 súzgi aýystyryldy. Bul aýaǵa tastalatyn zııandy qaldyq mólsherin jylyna 2 myń tonnaǵa deıin azaıtýǵa múmkindik beredi», - dedi Talap Usnadın.
Aqtóbe qalasynda qoqys polıgony da úlken máselege aınalǵan. Polıgonda oryn azaıyp, jańa joba iske qosyldy. Alaıda munda órt jıi bolady. Ásirese jaz aılarynda. Byltyr 17 órt oqıǵasy tirkelgen.
Aıta keteıik, aqtóbelik ekologtardy «Kókjıde» ken ornyndaǵy taza aýyzsýdy saqtaý jumysy alańdatady. Sebebi munda sý qoryn munaımen lastaý derekteri de tirkelip, mınıstrlik uńǵymalardy kezeń kezeńimen jabýǵa sheshim qabyldaǵan.
«Munda 5 kompanııa munaı óndiredi. Olar: «SNPS-Aqtóbemunaıgaz» AQ, «QazaqOıl Aqtóbe» JShS, «KMK Munaı» AQ, «Óriktaý Opereıtıng» JShS, «Ada Oıl» JShS. Bári 2023 jyldan bastap uńǵymalardy jabý josparyn daıyndap, Ekologııa mınıstrine bekitýi kerek. Sol kelisimmen ǵana bıylǵy jumysqa ruqsat berildi. Keıbiri mınıstrlikke óz josparyn jibergen. Biraq jabýǵa jatatyn uńǵyma sany az jáne ýaqyty dál kórsetilmegen. Sondyqtan biz tekserý jumysyn júrgizýdi kózdep otyrmyz. Jospardy nege usynbaǵanyn bilgimiz keledi. Bul jerde jalpy 120-130 uńǵyma bar», - dedi Aqtóbe oblystyq Ekologııa departamenti basshysynyń orynbasary Talap Usnadın.
Eske salsaq, «Kókjıde» sý qoryndaǵy tirshilik nári elimizdiń batys óńirine jetedi. 2006 jyly Úkimet qaýlysymen «Kókjıde» memlekettik tabıǵı qoryq qory qataryna qosyldy. Al 2011 jyly «Kókjıde» jerasty sýy tabıǵı qoryq qory qataryna endi. Byltyr QR Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi men QR Energetıka mınıstrligi «Kókjıde» sý qoryn saqtap qalý úshin birigip jumys isteýge kóshti.