«Aqtóbede búırek te, baýyr da aýystyrylady» - baspasózge sholý

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi 10 naýryz, beısenbi kúni jaryq kórgen respýblıkalyq buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

***

«Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýynsha, osy jylǵy naýryzdyń basynda Aqtóbede Qazaqstan, Ońtústik Koreıa, Reseı Federatsııasy jáne Túrkııa elderi ókilderiniń qatysýymen ótip jatqan organdardy transplantatsııalaý boıynsha halyqaralyq sımpozıým boldy. Oblysta buǵan deıin oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasy jáne álemdik sanattaǵy ońtústikkoreıalyq Kangnam Severans emhanasy arasynda qol qoıylǵan memorandým júzege asyryla bastaǵan bolatyn. Bul keleli keńesti óńirdegi medıtsınalyq klaster qurý qadamdarynyń zańdy jalǵasy dese de bolǵandaı.

Yntymaqtastyq aıasynda Qa­zaqstan aımaqtarynda organdardy transplantatsııalaýdy damytý jaıy talqylandy. Aýqymdy sharaǵa Seýl Ulttyq ýnıversıteti gospıtaliniń Prezıdenti Bıýng Hı Oh, Reseı men Túrkııanyń den­saýlyq salalaryndaǵy bedeldi qaıratkerleri, respýblıkalyq transplantatsııa boıynsha úı­lestirý ortalyǵynyń dırektory Jaqsylyq Dosqalıev, «A.N.Syzǵanov atyndaǵy Ulttyq hırýrgııa ǵylymı ortalyǵy» AQ dırektory Bolatbek Baımahanov, Astana, Shymkent, Almaty me­dı­tsına ortalyqtarynyń ókil­deri qatysty.

Aımaqta transplantatsııany damytý - aýqymdy joba, ony júzege asyrýǵa bolady, dep sanaıdy respýblıkalyq transplantatsııa jónindegi úılestirý ortalyǵynyń dırektory Jaq­sylyq Dosqalıev.

Onyń aıtýyna qaraǵanda, búırek pen baýyrdy aýys­ty­rý boıynsha sátti ota­lar jasalǵan Aqtóbe oblysyn transplantologııanyń jańa deńgeıine kóterildi deýge bolady. Bul týraly «Aqtóbede búırek te, baýyr da aýystyrylady» degen maqaladan oqı alasyzdar.

Bas basylymda «Kókshetaý gúlmen kómkeriledi» atty materıal basyldy. Kókshetaý qalasyndaǵy «Ze­len­­stroı» jáne «Jasyl El NS» jaýapkershiligi shekteýli se­rik­­­testikteri bıylǵy kóktem­nen óndiris aýqymyn keńeıtýge nıetti. Jer jibip, kún jylyny­symen qaýyrt jumystar qolǵa alynyp, qala aýmaǵynda 20 myń sharshy metr alańda jupar ıisti gúlzarlar paıda bolady. Sonymen qatar, qosymsha 5 myń sharshy metr aýmaqta kók óskinder egý de qamdastyrylǵan.

Bul oraıda, barlyq óskin men kókjelek qala kórkin asha túser joǵary talǵammen tańdalýda. Ásirese, qala qaqpasy sanalatyn temirjol, áýejaı, avtobeket pen mádenı-kópshilik oryndar aldyndaǵy alańdar alýan túrli gúldermen kómkerilý jaıy nazarǵa alyndy. Bul maqsatta óskinderdiń jetkilikti qory qamtamasyz etiledi.

Ótken jyly «Zelenstroı» se­rik­testigi 12 myń sharshy metr­ge gúl óskinderin otyr­ǵyz­ǵan edi. Áıtkenmen, óńir bas­shysynyń tapsyrmasymen kúz aılarynda, taǵy da 4 myń sharshy metrge balaýsa gúlder men kók kilemderdiń otyr­ǵyzylǵandyǵyn aıta ketkimiz keledi. JShS bıylǵy mindetti de oryndap shyǵatyny daýsyz. Oǵan «Zelenstroıdyń» 2600 sharshy metrlik jaqsy jabdyqtalǵan óskinder jylyjaıy men óz isine berilgen mamandary tolyq negiz bola alady. Jalpy, atalǵan ujym sońǵy eki jylda 82 mıllıon teńgeniń 1650 myń túp gúl men jasyl jelek kóshetterin otyrǵyzdy.

Sondaı-aq, «Jasyl El NS» JShS 2015 jyly 500 túpten astam saıaly aǵash pen 4 myń sharshy metrlik gúl alańyn otyr­ǵyzýdy qamtamasyz etken. Seriktestik aldaǵy jyldary óndiris alańynyń aýqymyn 10 myń sharshy metrge jetkizýdi josparlap otyr.

***

«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, el Úkimeti demokratııalyq, damyǵan memlekettiń bir nyshany - sheshim qabyldaýdyń bir bóligin ortalyqtan jergilikti deńgeıge berý baǵytynda jumys júrgizýde.

Osy oraıda Ulttyq ekonomıka mınıstrligi jergilikti ózin-ózi basqarý organdarynyń quzyretin keńeıtý joldaryn qarastyrýda. Bul rette Elbasy jarııalaǵan Ult josparynyń birneshe qadamy ilgeriletiletin bolady.

Ult josparynyń 97-qadamynda «ózin-ózi retteý men jergilikti ózin-ózi basqarýdy da­mytý arqyly azamattardyń sheshimder qa­byldaý úderisine qatysý múmkindigin keńeı­tý» mindeti qoıylǵan. Al 98-qadamǵa sáıkes, «selolyq okrýg, aýyl, selo, kent, aý­­­dandyq mańyzdaǵy qala deńgeıinde jer­gilikti ózin-ózi basqarýdyń derbes bıýdjeti en­giziletin bolady».

Buǵan qosa, oblys ortalyqtarynda já­ne respýblıkalyq mańyzdaǵy qalalarda azamattardyń bıýdjet jobalaryn tal­qy­laý­ǵa qatysýynyń tetikteri engiziledi.
Osy reformalardy iske asyrý maq­sa­tynda «Keıbir zańnamalyq aktilerge jer­gi­likti ózin-ózi basqarýdy damytý máse­le­leri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań ázirlenip, qabyl­dan­ǵan.
Mınıstrliktiń Jergilikti ózin-ózi bas­qarýdy damytý basqarmasynyń basshysy Marǵulan Ermaǵanbetulynyń aıtýynsha, bul zań «aýyl ákimderine zańdy tulǵalardan jınalatyn salyqtyń eki túrin - kólik já­ne jer salyǵyn qosymsha beredi». So­ny­men birge aýyl ákimderi endi ózi basqaratyn eldi meken aýmaǵyndaǵy jer ýchaskelerin maq­satsyz paıdalanǵandarǵa jáne zańsyz ıem­dengenderge aıyppul salý quqyǵyna ıe. Odan túsken qarajat ta aýyldyń tól bıýd­jetine quıylady jáne ákim ony or­ta­lyqqa ótkizbeı, eldi mekenniń máselelerin sheshýge jumsaýǵa múmkindigi bar. Bul týraly gazette «97-qadam qashan bastalady?» atty materıalda tolyq berilgen.

Osy basylymda «Qylmystyq zańnama kemel bolýǵa tıis» degen maqala jarııalandy.Ótken demalys kúnderi Almaty oblysynda ótken «Protsestik zańnamany jańǵyrtý - sot tóreligi jáne quqyq qorǵaý qyzmeti tıimdiliginiń kepili» taqyrybyndaǵy halyqaralyq konferentsııasynyń ekinshi kúni qylmystyq-protsestik zańnamanyń novellalaryn talqylaýǵa arnaldy. Forým jumysyna Qazaqstan Respýb­lı­kasy Prezıdentiniń Kómekshisi - Qaýip­sizdik Keńesiniń hatshysy Nurlan Ermek­baev, Konstıtýtsııalyq Keńes tóraǵasy Igor Rogov, Joǵarǵy sot tóraǵasy Qaırat Mámı, Bas prokýror Ashat Daýylbaev, Ádi­let mınıstri Berik Imashev, sondaı-aq ha­lyqaralyq, úkimettik emes, qoǵamdyq, qu­qyq qorǵaýshylyq uıymdardyń ókilderi, Ger­manııa, Reseı, AQSh jáne Ýkraınanyń ǵa­lymdary qatysty. Qylmystyq-pro­tses­tik zańnamany jańǵyrtý máselelerin tal­qylaýǵa arnalǵan konferentsııanyń ekinshi kúnin Bas prokýror Ashat Daýylbaev ash­ty. Ol Memleket basshysynyń qoǵam su­ra­nysyna jáne halyqaralyq standarttarǵa jaýap beretin quqyq qorǵaý júıesin qurý týraly tapsyrmasyn oryndaý turǵysynda qyl­mystyq-protsestik zańnamany refor­malaýdyń jáne adam quqyǵyn qorǵaýdyń ozyq protsestik tetikterin engizýdiń mańyz­dylyǵyn atap kórsetti.

***

«Kazahstanskaıa pravda» gazetiniń búgingi sanynda «Garantııa ravnyh prav ı ýslovıı» degentaqyryppenQazaqstan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komıssııasynyń múshesi Tatıana Ohlopkovanyń kólemdi maqalasy berilgen.

Árbir saılaýǵa qaty­sý­shynyń saılaý týraly zańnamanyń negizgi erejelerin belgili bir dárejede bilýi tıis ekeni anyq. Osyǵan baılanysty, Qazaqstan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komıssııasy Konstıtýtsııa men saılaý týraly zańnamanyń normalaryn túsindirý jumysynyń túrli nysandary men ádisterin qoldanady.

Osy maqalanyń maqsaty - sizderdi par­tııalyq tizimderin usynǵan saıası partııalarǵa jáne máslıhattar de­pý­tattyǵyna kandıdattarǵa saılaý naý­qa­ny­nyń barlyq kezeńderinde teń jaǵdaı­lardyń jasalýyna kepildik beretin jáne qamtamasyz etetin konstıtýtsııalyq jáne zańnamalyq normalarmen tanystyrý.