AQSh-taǵy 2024 jylǵy prezıdent saılaýy: negizgi úmitkerler kimder
Osyǵan baılanysty, AQSh-tyń saılaý júıesine az-kem kóz júgirtip, eldegi basty saıası naýqan jaıly materıal daıyndaýdy jón sanap otyrmyz. Djo Baıdenniń ekinshi merzimge saılanýyna amerıkalyqtardyń kózqarasy qandaı? Onyń prezıdenttik qyzmet kezindegi artyqshylyqtary men kemshilikteri qandaı? Tramptyń jeńiske jetýge múmkindigi bar ma? Saıasat sahnasyndaǵy jańa tulǵa Ronald Desantıs degen kim? Óz kandıdatýrasyn kimder usynýy múmkin? Tolyǵyraq QazAqparat sarapshysynyń materıalynda.
AQSh-taǵy saılaý júıesi
AQSh-taǵy saılaý júıesi bizdikinen ózgeshe. Qazaqstanda prezıdentti búkilhalyqtyq saılaýda daýys berý arqyly saılaıdy, ıaǵnı halyqtyń kóp daýsyn jınaǵan úmitker prezıdent bolady. Al AQSh-ta el prezıdenti ataný úshin úmitkerlerge halyqtyń basym daýsyna ıe bolý mindetti emes. Amerıkalyqtar prezıdent saılaýyna daýys bergen kezde kelesi prezıdenttiń kim bolatynyn tikeleı anyqtamaıdy. Bul eldiń prezıdenti birneshe satyly júıe arqyly saılanady.
Foto: Henryk Sadura/Getty Images
Máselen, keler jyldyń 5 qarashasynda el azamattary prezıdent saılaýyna túsetin úmitkerlerge daýys beredi. Biraq saılaýdyń resmı qorytyndysy ár shtattan tańdalǵan 538 tańdaýshynyń daýysy arqyly shyǵarylady. Óıtkeni AQSh-taǵy saılaý júıesi men erejesi Elektoraldy kolledj boıynsha júzege asady, ıaǵnı kelesi prezıdenttiń kim bolatynyn ár shtattyń atynan shyǵatyn ókilder anyqtaıdy. Sondyqtan saılaý nátıjesi halyqtyń jappaı bergen daýsyna táýeldi bolmaıtyn kezder de bolady. Mysaly, 2016 jylǵy saılaýda Hılları Klınton 2,9 mıllıon daýys artyq jınasa da, 304 tańdaýshynyń daýsyna ıe bolǵan Donald Tramp jeńiske jetken edi. Bul AQSh tarıhynda halyqtyń az daýsyn jınap, prezıdent bolǵan besinshi saılaý boldy.
Tańdaýshylar kimder jáne olar qalaı tańdalady?
Jalpy tańdaýshylar degenimiz kimder? Túsinikti bolý úshin aldymen osy saýalǵa jaýap bereıik. Erejege sáıkes, ár shtattan sol aımaqta ómir súretin halyqtyń sanyna baılanysty ókilder tańdalady. Mysaly, halyq sany jaǵynan eń úlken Kalıfornııa shtatynda 55 tańdaýshy nemese saılaý alqasynyń ókili bolsa, eń az adam turatyn Vaıomıng shtatynda nebári 3 ókildiń daýysy qorytyndy esepke alynady. Aıta keteıik, Kalıfornııada turatyn halyq Vaıomıngtegilerden shamamen 70 ese kóp. Osylaısha, bir shtatta azamattar kimge kóbirek daýys berse, halyq atynan tańdalǵan ókilderdiń barlyǵynyń daýsy jeńiske jetken úmitkerdiń paıdasyna jazylady. «Jeńiske jetken barlyǵyna ıe bolady» degen ustanymmen qurylǵan. Sondyqtan da prezıdent bolý úshin AQSh boıynsha barlyq 538 ókildiń keminde 270-iniń daýsyn jınaý kerek.
Foto: smapse.ru
Saılaý naýqany bastalǵan tusta kóptegen shtattardyń qaısysy qandaı partııany qoldaıtyny aldyn ala belgili bolady. Keı óńirler burynnan dástúrli túrde respýblıkashylar jaǵynda bolsa, al keıbireýi demokrattardy qoldaıdy. Degenmen qandaı tańdaý jasaıtyny belgisiz shtattar da bar. Olar jyl saıyn ózgerip otyrady. Sondyqtan da úmitkerler saılaý naýqany barysynda osyndaı shtattarǵa basa nazar aýdarady. Óıtkeni qaı partııa ókiliniń prezıdent bolatyny osy óńirlerge baılanysty.
Eske salaıyq, AQSh-tyń bas qalasy Vashıngton shtat bolyp sanalmaıdy. Onyń aınalasyn qosyp, Kolýmbııa okrýgi dep ataıdy. Qalanyń Senatta da, Ókilder palatasynda da adamy joq. Alaıda AQSh konstıtýtsııasyna engizilgen 23-túzetý boıynsha, Kolýmbııa okrýginiń saılaý alqasynda úsh ókili, ıaǵnı úsh daýsy bar.
Jalpy Amerıkanyń prezıdenti ataný úshin úmitker kem degende 270 tańdaýshynyń daýsyn jınaýy kerek. Eger saılaý alqasynda eki kandıdat teń tússe, ekeýiniń bireýin Ókilder palatasy prezıdent etip taǵaıyndaıdy.
Úmitkerlerge qandaı talaptar qoıylady?
AQSh prezıdenttigine úmitker bolatyn azamattarǵa qoıylatyn talaptar da qarapaıym. Onyń qyzmeti 1787 jyly qabyldanyp, 1789 jyly kúshine engen AQSh Konstıtýtsııasynda kórsetilgen. Konstıtýtsııanyń 2-babyna sáıkes, osy elde týyp-ósken, keminde 14 jyl AQSh-ta turyp jatqan jáne saılaý kezinde 35 jasqa tolǵan kez kelgen AQSh azamaty prezıdent bolyp saılana alady.
Foto: Getty Images
2024 jylǵy saılaýda kimder úmitker bolýy múmkin?
Búginde AQSh-ta 2024 jyly ótetin saılaý qyzý talqylanyp jatyr. Oǵan kimniń túsetini áli belgisiz. Qazirgi prezıdent Djo Baıden ázirge saılaýǵa qatysyp-qatyspaıtyny jóninde resmı málimdeme jasaǵan joq. Tek burynǵy prezıdent Donald Tramp qana saılaýǵa qatysýǵa nıetti ekenin aıtty. Ol ótken aıdyń basynda tipti saılaýaldy naýqandy bastap ta jiberdi.
Jalpy Respýblıkalyq ne Demokratııalyq partııalar atynan (AQSh-taǵy eki negizgi partııa) prezıdenttikke resmı kandıdat bolý úshin úmitker praımerızde jeńiske jetýi tıis. Bul protsester 2024 jyldyń aqpanynda bastalyp, maýsymǵa deıin jalǵasady. Al saılaýǵa qatysý týraly resmı sheshim jazda Respýblıkalyq jáne Demokratııalyq partııalardyń sezinde qabyldanatyn bolady.
Amerıkalyq BAQ-ta shyqqan saılaýǵa qatysty materıaldarǵa kóz júgirtsek, olar prezıdenttikke úmitker retinde birneshe kandıdatty jazyp jatyr. Solardyń arasyndaǵy tanymal, sarapshylardyń pikiri boıynsha, «prezıdent bolýǵa yqtımaldyǵy joǵary» birqatar saıasatkerge toqtalyp kóreıik. Olar kimder jáne AQSh-tyń saıasat sahnasyndaǵy orny qandaı?
Djo Baıden
Birinshi kezekte, árıne, Aq úıdiń qazirgi qojaıyny Djo Baıden tur. Baıden – Demokratııalyq partııanyń ókili. Ol buǵan deıingi suhbattarynda 2024 jylǵy prezıdent saılaýyna qatysýǵa nıetti ekenin birneshe ret aıtty, alaıda naqty sheshimdi 2023 jyldyń basynda qabyldaıtynyn eskertken bolatyn. Bıylǵy qańtardyń basynda Aq úıdiń baspasóz hatshysy Karın Jan-Per baspasóz májilisinde Djo Baıden áli de memleket basshysy retinde ekinshi merzimge saılaýǵa túsýge nıetti ekenin málim etti. Sarapshylar, osyǵan qarap-aq, onyń saılaýǵa qatysý yqtımaldyǵy joǵary dep boljam jasaıdy.
Foto: Patrick Semansky/AP Photo
BAQ-taǵy aqparatqa súıensek, AQSh-tyń 46-prezıdenti bıylǵy 7 aqpanda ótetin AQSh Kongresiniń qos palatasyna jyl saıynǵy úndeýinen keıin prezıdenttikke qatysty sheshimin jarııalaıdy dep kútilýde.
Jalpy sarapshylar Djo Baıdenniń saıası arenadaǵy abyroıy 2023 jyldyń basynda birshama jaqsarǵanyn aıtady. Máselen, Yahoo News jáne YouGov saýalnamasyna sáıkes, suraýǵa qatysqan demokrattardyń jartysynan kóbi Baıdenge daýys bergisi keletinin aıtqan. Degenmen Newsweek basylymynyń jazýynsha, qańtardyń ortasyndaǵy qupııa qujattarmen baılanysty jaǵdaı azamattardyń Baıdenge degen senimin shatqaıaqtatyp jiberdi. Eske salaıyq, osydan eki apta buryn Vashıngtondaǵy Baıden atyndaǵy dıplomatııa jáne jahandyq yqpaldastyq ortalyǵynan, sodan keıin Delaverdegi jeke garajy men prezıdenttiń rezıdentsııasynan qupııa qujattar tabylǵan edi. Basylym bul daýdyń Baıdenge kedergi bolýy múmkin ekenin atap ótti. «Qupııa» degen belgisi bar qujattar Baıdenniń vıtse-prezıdent bolǵan kezine tıesili eken. Aıta ketý kerek, «qupııa» sanalatyn qujattardyń Aq úıden tys jerge shyǵarylýy qupııa qujattardy paıdalaný erejesin óreskel buzý bolyp sanalady.
Sonymen qatar sarapshylar Baıdenniń prezıdenttigi kezinde AQSh-ta ınflıatsııa deńgeıi artyp, ekonomıkalyq jaǵdaıdyń da nasharlaǵanyn talqylap jatyr. Bul osy saılaý nátıjesine tikeleı áser etetin faktor bolmaq deıdi mamandar. Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń sarapshysy Jumabek Sarabekov te osy pikirde. 2022 jyldyń mamyrynda eldegi ınflıatsııa 8,6%-ǵa jetti, bul sońǵy 40 jyldaǵy rekordtyq kórsetkish ekenin aıta ketý kerek. Rekordtyq ınflıatsııamen kúresý úshin AQSh-tyń qarjy organdary aqsha-nesıe saıasatyn qataıtyp, bazalyq mólsherlemeni kóterýge kiristi. 2023 jyldyń basyna qaraı ol 4,5 paıyzǵa jetti. Atalǵan ınstıtýt sarapshysynyń aıtýynsha, mundaı ekonomıkalyq kórsetkishter saılaý kezindegi naýqanda Baıdenniń reıtıngisine keri áseri etýi ábden múmkin.
Foto: Shutterstock
«Inflıatsııa 2022 jyldyń jeltoqsanynda 6,5%-ǵa deıin azdap baıaýlady. Degenmen ekonomıkalyq belsendiliktiń tómendeýine ákeletin qatań sharalardyń saldarynan AQSh qazir retsessııaǵa ushyraý qaýpinde tur. Kúrdeli retsessııa stsenarıiniń bolýy ekitalaı ekeni anyq, biraq ekonomıkalyq máselelerdiń sharyqtaý shegi saılaý kezeńine deıin jetýi múmkin, bul qazirgi ákimshilikke qatysty syndy kúsheıtip, Baıdenniń qarsylastarynyń qolyndaǵy basty ýájge aınalýy múmkin»,-dedi sarapshy.
Sonymen birge ol Baıdenniń qaıta saılaný múmkindigi kóbine respýblıkashyldardyń kandıdat retinde kimdi usynatynyna baılanysty bolatynyn atap ótti.
Degenmen Boston ýnıversıteti saıası ǵylymdarynyń qurmetti professory Vırdjınııa Sapıro Baıdenniń qoǵamdaǵy reıtınginiń tómendeýi onyń saıası ne ekonomıkalyq qatelikterinen ǵana emes, onyń qyzmetke óte qıyn ýaqytta kelgeninen bolyp otyr deıdi. Óıtkeni Djo Baıden prezıdenttiginiń birinshi jylynda jaǵdaı jaman bolǵan joq. Máselen, onyń 2021 jyldyń naýryz aıynda daǵdarysqa qarsy 1,9 trıllıon dollar bolatyn paketi Kongrestiń eki palatasynyń da qoldaýyna ıe boldy. Osy baǵdarlama aıasynda kóptegen otbasyǵa, ásirese indetten zardap shekkenderge materıaldyq kómek kórsetildi. Baıdenniń jyl sońynda AQSh-tyń 1,2 trıllıon dollarlyq ınfraqurylymdyq jospary maquldandy. Alaıda kópshilik Baıdenniń eń úlken qateligi dep 2021 jyldyń tamyz aıyndaǵy AQSh áskeriniń Aýǵanstannan shyǵarylýyn aıtady. Keıin Talıban eldegi bılikti óte jyldam basyp aldy, bul ásirese áıelderdiń quqyqtary men jalpy adam quqyqtaryna qatysty jaǵdaıdyń ýshyǵýyna ákeldi deıdi mamandar.
Donald Tramp
Ekinshi úmitker – Donald Tramp, Respýblıkalyq partııanyń ókili. Byltyr qarashada AQSh-tyń burynǵy prezıdenti Donald Tramp 2024 jylǵy prezıdent saılaýyna qatysatynyn málimdedi. Eske salaıyq, ol 2017-2021 jyldary el prezıdenti boldy. Eks-prezıdent ótken jyly Nıý-Gempshır men Ońtústik Karolınadaǵy jaqtastarymen kezdesý barysynda qazirgi prezıdent Djo Baıden ákimshiliginiń Ýkraınadaǵy qaqtyǵys, AQSh áskerleriniń Aýǵanstannan shyǵarylýy jáne AQSh-Meksıka shekarasyndaǵy ımmıgratsııa sııaqty syrtqy saıası sheshimderin synady. Degenmen, sarapshylar bul saıası báseke Trampqa ońaıǵa túspeıtinin aıtyp otyr.
Foto: Jonathan Ernst, Reuters
Olar Tramp segiz jyl buryn saılaýǵa túskende onyń saıasatta tájirıbesi joq bolǵanyn, ıaǵnı saıası arenada abyroıynyń taza bolǵanyn aıtady. Sondyqtan da onyń sózi men ýádelerine halyq senim bildirdi. Sol ýaqyttaǵy saılaý naýqany kezinde Trampta burynǵy sátsiz jobalary ne bolmasa oryndalmaı qalǵan ýádeleri joq edi. Al qazirgi tańda bári ózgerdi. Sarapshylar prezıdenttik etken jyldary Tramp bergen kóptegen ýádesin oryndamaǵanyn alǵa tartady. Onyń partııalastary, ıaǵnı Respýblıkashyldar Trampty demokrattardyń densaýlyq saqtaýǵa qatysty reformasyn toqtatpaǵany úshin, ınfraqurylymdy damytý úshin qarjy bólýge ýáde berip, oryndamaǵany úshin áli kúnge aıyptaıdy.
Sonymen qosa onyń pandemııa kezindegi shýly málimdemelerin Amerıka halqy umytqan joq dep sanaıdy sarapshylar. Olarlyń sózinshe, pandemııanyń aýyr saldaryna qaramastan, koronavırýstyń taralýyn, onyń qaýip-qaterin joǵary deńgeıde baǵalaǵan joq. Tramp ózin qatań sharalar qabyldaýǵa shaqyrǵan sarapshylarmen daýlasyp, betperde taqpaı, saılaý aldyndaǵy úgit-nasıhat jumystaryn toqtatpaı, jalǵastyra berdi. El ekonomıkasyna kesirin tıgizedi dep, karantın engizýge asyqpady. Sondaı-aq sarapshylar onyń daǵdarys kezinde Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynan (DDU) shyǵýǵa sheshim qabyldaǵanyn da aıtyp, synap otyr.
Sonymen qosa 2021 jylǵy 6 qańtarda Tramp jaqtastarynyń prezıdent saılaýynyń nátıjesimen kelispeı, Kapıtolııge basyp kirgeni eldiń esinde. Óıtkeni onyń aldyn Tramp nátıjemen kelispeı, óziniń jaqtastaryn mıtıngige shaqyrǵan edi. Qazirgi tańda osy jaǵdaıdyń aq-qarasy zerttelip, Tramptyń oqıǵaǵa qanshalyqty qatysy bar ekenine tekseris jumystary júrgizilip jatyr. Sarapshylar bul máseleniń de Tramptyń saılaýǵa qatysýyna, jeńiske jetýine keri áserin tıgizetinin aıtady.
Budan bólek Tramp Djordjııa shtatynda saılaý kezindegi alaıaqtyqqa qatysy bar dep aıyptaldy, sondaı-aq jynystyq zorlyq-zombylyq týraly aıyptaýlar da boldy. Qazirgi kezde sotta birqatar protsester júrip jatyr. Sonymen birge Aq úıden kóshkennen keıin onyń úıinen qupııa materıaldardyń tabylǵany da prezıdent bolý yqtımaldyǵyn azaıtýy múmkin, deıdi mamandar.
Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń sarapshysy Jumabek Sarabekov Tramp bul protsesterdiń sheshimin tapqan kúnniń ózinde, ony partııalastarynyń, ıaǵnı Respýblıkashyldardyń qoldaýy ekitalaı ekenin aıtady.
«Aldaǵy saılaý tóńiregindegi taǵy bir másele áli sheshilmeı otyr. Tramp prezıdent laýazymy úshin kúreskisi keletinin bildirse de, partııalastarynyń maquldaýyn alýy kerek. Óz partııasynyń ishinde de onyń áleýetti básekelesteri bolýy múmkin»,-dedi ol.
Aıta keteıik, eger Tramp prezıdent bolsa, ol ant bergen ýaqytta 78 jasqa tolady. Baıden osy jasta prezıdenttik qyzmetine kirisken edi. Olaı bolsa, Tramp AQSh tarıhyndaǵy eń qart ekinshi prezıdent atanýy yqtımal.
Ronald Desantıs degen kim?
BAQ betterindegi aqparatqa kóz júgirtsek, respýblıkashyldardyń kópshiligi Aq úı basshysy laýazymyna óz kandıdattaryn usyný múmkindigin qarastyryp jatqany jóninde aıtylady. Olar qazirgi Florıda shtatynyń gýbernatory Ronald Desantısti úmitker retinde usynýy múmkin degen de pikir bar. Ol da Respýblıkalyq partııanyń ókili. Sarapshylar ony Tramp úshin «eń úlken saıası qaýip» dep sanaıdy. Sondaı-aq ustanymdary men pikirlerine qarap, amerıkalyqtar ony «Tramptyń jastaý túri», «Aqyldy Tramp» dep te atap júr.
Jumabek Sarabekovtiń pikirinshe de, Ronald Desantıs Trampqa qarsylas bolýy múmkin. Ekeýiniń de bir partııadan ekenin eskersek, tartys qyza túsetin sekildi. «Kópshilik Tramptyń «jas» jáne «jetildirilgen» nusqasy dep ataıtyn Florıda gýbernatory Ron Desantıs te Respýblıkalyq partııanyń praımerızine qatysýǵa ótinish bere alady. Washington Post gazetiniń habarlaýynsha, Desantıs qazirdiń ózinde daıyndalyp jatyr. Sonymen birge praımerızge AQSh-tyń burynǵy vıtse-prezıdenti Maık Penstiń de qatysýy múmkin ekeni aıtylyp júr»,-dedi sarapshy.
Jalpy Ronald Desantıs Amerıkanyń saıası sahnasyndaǵy salystyrmaly túrde jańa tulǵa. Ol alǵash ret Ókilder palatasyna 10 jyl buryn, 34 jasynda saılandy, biraq federaldy deńgeıde ol 2019 jyly gýbernator saılaýyndaǵy alǵashqy jeńisine deıin is júzinde belgisiz edi.
Foto: Joe Raedle/Getty Images
Negizinen onyń saıası kózqarastary eks-prezıdent Tramppen uqsas ári ol kezinde Tramptyń saıasatyna qoldaý bildirgen. Máselen, Izraıldegi AQSh elshiligin Ierýsalımge kóshirýdi qoldap (Tramptyń saılaý aldyndaǵy ýádeleriniń biri), Reseıdiń AQSh-tyń prezıdenttik saılaý naýqanyna aralasýyna kúmán keltirgen edi. Amerıkalyq BAQ Tramp bir kezderi onyń saıasatta ósýine kóp úles qosqanyn jazyp jatyr. Biraq ózine jaqtas emes, qarsylas daıyndaǵanyn sol sátte ózi de bilgen joq deıdi sarapshylar.
Degenmen, onyń ustanymdary saılaýshylarǵa unaıtyn sekildi. Florıda shtatyn basqarǵan úsh jyl ishinde gýbernatordyń qabyldaǵan sheshimderi onyń tanymaldyǵyn arttyra tústi. Onyń gýbernatorlyq qyzmetke kelýi pandemııamen tuspa-tus keldi. Kóptegen sarapshynyń pikirinshe, Desantıs óziniń negizgi saıası upaılaryn osy kezeńde jınady. 2020 jyldyń naýryz aıynyń ortasynda basqa shtattardan buryn Florıdada qatań karantın talaptary engizildi jáne vırýsty tekseretin júzdegen ortalyqty ashýǵa muryndyq boldy. Osy ýaqytta Amerıka betperde taǵý qajet pe dep daýlasyp jatqanda, Desantıs memlekettiń aqshasyna birneshe mıllıon maska satyp alýǵa tapsyrma berdi. Tipti sol kezdegi prezıdent Tramptyń ózi karantın sharalaryna qarsy shyǵyp jatqan tusta, Florıda shtatynyń gýbernatory Desantıstiń pandemııa kezindegi qolǵa alǵan is-sharasy onyń tanymal bolýyna yqpal etti deıdi sarapshylar. Sondyqtan da mamandar 44 jastaǵy saıasatkerdiń prezıdenttikke úmitker bolýǵa yqtımaldyǵy joǵary dep sanaıdy.
Sarapshy pikiri: «AQSh-Qytaı qarym-qatynasy nasharlaýy múmkin»
Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń sarapshysy Jumabek Sarabekov Aq úıdiń basshylyǵyna kimniń keletini AQSh-tyń ózinen bólek, oǵan alys-jaqyn elderge qatty áser etetinin atap ótti. «Qazirgideı geosaıası máselelerdiń ýshyǵyp turǵanyn ári álemdik ekonomıkada da, saıasatta da AQSh negizgi oıynshylardyń biri ekenin eskersek, saılaý nátıjesi qarapaıym amerıkandyqtardyń ǵana emes, sonymen qatar Amerıkadan tys kóptegen eldiń taǵdyryna qatty áser etetini anyq. Amerıkalyqtardyń saılaý aldyndaǵy kóńil-kúıine Ýkraınaǵa qatysty ustanym men jaǵdaı áser etedi. Qazir biz Kıevti qoldaý prezıdent Baıdenniń syrtqy saıası kún tártibindegi negizgi máselelerdiń birine aınalǵanyn kórip otyrmyz. Prezıdenttikke úmitkerlerdiń pikirtalasy osy kómek baǵdarlamasynyń qanshalyqty sátti júzege asqanyna arnalady»,-dedi sarapshy.
Sonymen qosa ol AQSh prezıdenttigine úmitkerler ózderin «Qytaı qaýpine» qarsy myqty kúresker etip kórsetetinin de atap ótti. «Nátıjesinde, saılaý aldyndaǵy jáne odan keıingi kezeńde biz AQSh-tyń Qytaıǵa qarsy sanktsııalarynyń jańa serııasyn jáne jalpy alǵanda, AQSh-Qytaı dıalogynyń odan ári nasharlaıtynyn kórýimiz múmkin. Degenmen, bul álemdik ekonomıkaǵa, sonymen qosa óndiris protsesterine keri áser etýi múmkin»,-dedi Jumabek Sarabekov. Sóz sońynda sarapshy saılaýǵa qatysty naqty boljamdar jasaýǵa áli erte ekenin tilge tıek etti.
Foto: smapse.ru
Búginde AQSh-taǵy prezıdent saılaýy tórtkúl dúnıe kóz tigetin basty saıası dodaǵa aınalyp úlgerdi. 2024 jyly prezıdent saılaýyna kim qatysatyny ázirge belgisiz. Degenmen qyzý tartys qazirdiń ózinde bastalyp ketkenge uqsaıdy...
Glavnoe foto: Getty Images