AQSh Ortalyq Azııa boıynsha jańa strategııa usynýy múmkin – saıasattanýshy
«Jeltoqsannyń ortasynda QR Syrtqy ister mınıstri Muhtar Tileýberdi AQSh-qa resmı saparmen barǵanda AQSh Memlekettik hatshysynyń Qazaqstanǵa saparlaıtynyn málimdedi. Resmı sapar barysynda ekijaqty yntymaqtastyq máseleleri qaraldy jáne AQSh memlekettik hatshysynyń Qazaqstanǵa, Ortalyq Azııa elderine barýy týraly kelisimge qol jetkizildi», - dep túsindirdi saıasattanýshy.
Onyń aıtýynsha, Ortalyq Azııa máseleleri boıynsha AQSh strategııasynyń formaty birqatar ózgeriske ushyrady.
«Qazirgi ýaqytta AQSh-ta Ortalyq Azııa boıynsha ashyq jáne naqty strategııa joq. Barak Obamanyń kezinde AQSh Memlekettik hatshysy Djon Kerrı bastaǵan formattardyń biri - C5 + 1 (Ortalyq Azııanyń bes memleketi jáne AQSh). 2015 jyly Djon Kerrıdiń Ortalyq Azııanyń barlyq elderine alǵashqy týry uıymdastyrylyp, strategııa óz jumysyn bastady. Alaıda, Aq úıdiń basshysy aýysqannan keıin, ıaǵnı Donald Tramptyń kelýimen bul format birshama álsiredi», - dep atap ótti Qazbek Maıgeldınov.
Spıker AQSh-taǵy ózara yntymaqtastyq týraly aıtyp, 2019 jyldyń Qazaqstan úshin qarqyndy ótkenin jetkizdi.
«2019 jyldyń shildesinde sol kezdegi Syrtqy ister mınıstri Beıbit Atamqulov AQSh-qa saparlap bardy. Meniń baıqaýymsha, bizdiń mınıstrdiń AQSh-qa saparynan keıin C5 + 1 formaty qaıta jandandy. Bıylǵy tamyz aıynda AQSh Memlekettik hatshysynyń orynbasary Devıd Heıl Nur-Sultanǵa kelip, Ortalyq Azııadaǵy 5 memlekettiń syrtqy ister mınıstrlikteriniń ókilderimen kezdesti. Sol sátte C5 + 1 formatyn qalpyna keltirý áreketteri jasaldy», - dep esepteıdi saıasattanýshy.
Spıkerdiń aıtýynsha, AQSh Ortalyq Azııaǵa qatysty jańa strategııany usynýy múmkin jáne ony 2020 jyly ázirleý josparlanyp otyr.
«C5 + 1 formaty 2015 jyly bastaldy jáne 5 jyldan keıin, ıaǵnı 2020 jyly AQSh Memlekettik hatshysynyń Ortalyq Azııaǵa kezekti sapary josparlanǵan. Bálkim, jańa strategııa kútýimiz kerek shyǵar. C5 + 1 óz tıimdiligin kórsete almady, óıtkeni onda naqty nusqaý men baǵyt-baǵdar bolǵan joq. Aldaǵy sapar qarsańynda AQSh-tyń Ortalyq Azııaǵa qatysty qandaı da bir strategııasy usynylýy múmkin. Bul sapardyń basty mańyzdylyǵy da osy. Nelikten strategııaǵa basa nazar aýdaryp otyrmyn? Bıylǵy maýsym aıynda Eýropalyq Odaq Ortalyq Azııa boıynsha jańa strategııa qabyldady. Bul qujatta Ortalyq Azııa elderimen yntymaqtastyqtyń barlyq negizgi baǵyttary kórsetilgen», - dedi ol.
Sonymen birge, Qazbek Maıgeldınov Nur-Sultanda Qazaqstan men AQSh taraptarynyń qandaı máselelerdi talqylaýy múmkin ekendigin aıtty.
«Syrtqy ister mınıstri Muhtar Tileýberdidiń AQSh-qa jeltoqsandaǵy saparynyń jáne Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń qyrkúıektegi saparynyń qorytyndylary boıynsha, ekijaqty formattyń yntymaqtastyqtyń barlyq baǵyttarynda damyp kele jatqanyn atap ótýge bolady. Alaıda, basty taqyryp qaýipsizdik, ıaǵnı aımaqtyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý máselesi bolyp qala beredi. Bul baǵytta Qazaqstanǵa basymdyq beriledi. Ótken jyly Qazaqstan BUU Qaýipsizdik Keńesiniń turaqty emes múshesi retinde tóraǵalyq etti», - dedi Q. Maıgeldınov.
Aıta keteıik, 2020 jylǵy 5 qańtarda AQSh Memlekettik hatshysy Maıkl Pompeonyń Nur-Sultan qalasyna sapary josparlanýda. Sapar aıasynda onyń memleket jáne syrtqy saıası vedomstvo basshylyǵymen kezdesýleri qarastyrylǵan. Olardyń barysynda ekijaqty jáne óńirlik yqpaldastyqtyń saıası, ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyq máseleleri, sondaı-aq jahandyq kún tártibindegi ózekti máseleler talqylanady dep kútilýde.