Aqparattyq gıgıenaǵa balany tek ata-anasy úırete alady - Dáýren Abaev
Aıta ketsek, «Habar» telearnasyndaǵy «Ashyq dıalog» baǵdarlamasynda Dáýren Abaevtan jasóspirimder arasyndaǵy qylmys jaǵdaılary men olardyń vıdeo retinde taralýyna qatysty pikiri suralǵan bolǵan.
«Shynynda da, jasóspirimder arasyndaǵy mundaı jaǵdaı úreı týdyrady. Ol jaǵdaılar jaýapty organdardyń nazarynan tys qalǵan joq. Árbir jaǵdaı boıynsha tergeý júrgizildi. Tergeý amaldary sońyna deıin júrgizilip, kináliler jazalanatynyna tolyq senimdimin», - dedi Dáýren Abaev «Ashyq dıalog» baǵdarlamasynda.
Mınıstrdiń aıtýyna qaraǵanda, jasóspirimderdiń bir-birin aıamaı urǵany túsirilgen vıdeo shynynda da, jaǵa ustatady.
«Sebebi, árbir ata-ana ol balalardyń ornyna óz balasy bolyp qala ma dep úreılenedi. Osynyń bári de aınalyp kelgende BAQ-ta bul máseleniń shýyn údete túsedi. BAQ osy máselelerge erekshe mańyz berip, uqsas materıaldardy jarııalaıdy. Sońynda týyndaǵan rezonans mundaı jaǵdaılardyń tym kóp ekenin sezindirgendeı bolady. Biraq, sýbektıvti sezimmen balalar arasynda zorlyq-zombylyq kýlty artyp barady dep úkim aıtý, durys emes. Osy jaǵdaılardyń bári boıynsha Bilim jáne ǵylym mınıstrligi men Іshki ister mınıstrligi tereń zertteý jumystaryn júrgizer dep úmittenemin», - dedi ol.
Dáýren Abaevtyń aıtýynsha, jasóspirimder arasyndaǵy qylmys jaǵdaılary sońǵy jyldary 36 paıyzǵa azaıǵan. Mınıstr keltirgen málimetke súıensek, 2013 jyly ol qylmystardyń sany 45 myń bolsa, 2018 jyly 29 myńǵa tómendegen.
«Balanyń psıho-emotsıonaldyq damýyn aıqyndaıtyn jetekshi bir faktordyń joǵyn bizdiń bárimiz jaqsy túsinemiz. Ata-analardyń tárbıesi, mektep, mass-medıa - bári de jasóspirimderdiń qalyptasýyna yqpal etedi. Sol sebepti, qatigezdikke belgili bir faktor áser etedi dep aıtpas edim. Sózsiz, aqparattyq alań balalardyń áreketi men psıhıkasyna óte úlken áser etedi. Elestete berińiz, eger bala eshqaıda shyqpaı, úıde tek qatigez kompıýterlik oıyndardy oınaı berse, álbette, belgili bir zatty tek bir jaǵynan qabyldaýy múmkin», - dep atap ótti mınıstr.
Dáýren Abaev óz sózinde memleketimizde balalardy zııandy aqparattardan qorǵaý týrasyndaǵy sharýa atqarylyp jatqanyn tilge tıek etti.
«Destrýktıvti kontentterge monıtorıng júrgizilip, olar joıylýda. Biz barlyq operatorlarǵa tazartylǵan trafık usynýdy mindettedik. Azamattyq qoǵammen birge «Aq ınternet» paketi quryldy. Ol boıynsha maquldanǵan saıttardy kez kelgen smartfonmen asha berýge bolady. Biraq, biz árbir balany jeke barlyq saıttardan, forýmdar men bloktardan qorǵaı almaımyz. Aqparattyq gıgıenaǵa balany tek ata-anasy úırete alady. Ahmet Baıtursynulynyń «Balanyń ulsha tárbıeleseń ul, qulsha tárbıeleseń qul bolmaqshy» degen sózi bar. Jalpy, elimizde 5 myńǵa tarta mádenı jáne oıyn-saýyq mekemesi bar. Olardyń basym bóligi dotatsııalyq sıpatqa ıe. Alaıda olardyń birshamasy bos tur. 2018 jyly ǵana 400 jańa nysan - fýtbol jáne hokkeı alańdary, strıt-ýorkaýttar men oıyn-saýyq ortalyqtary ashylǵan. Bizdiń bala kezimizde ol jaıly tipti armandamaǵan edik», - dedi ol.
Sondaı-aq, Dáýren Abaev aýyldarda mundaı úıirmeler bola bermese de, jergilikti atqarýshy organdar bul baǵytta belsendi túrde jumys júrgizip jatqanyn aıtyp ótti.