Aqmola oblysynda traktormen jyrtylǵan arheologııalyq eskertkishter týraly ne bilemiz
Jasulan Úkeevtiń aıtýynsha, zertteý barysynda joǵaryda atalǵan aýmaqta tarıhı-mádenı mura eskertkishteri anyqtalmady. Alaıda, «Dıhan plıýs» JShS terrıtorııasynyń aýmaǵyndaǵy jyrtylǵan jerlerdi zertteý barysynda 111 gektar aýmaqta arheologııalyq eskertkishter tabylǵan:
1. Ortaq qorymy, erte temir jáne orta ǵasyrlardaǵy 10 qorǵannan turady.
2. Ortaq II qorymy, erte temir dáýiri men orta ǵasyrǵa jatatyn 10 qorǵannan turady.
3. Ortaq III qorymy, XIX ǵasyrdyń sońy - HH ǵasyrdyń basy.
4. Ortaq IV qorymy, erte temir dáýiriniń 3 qorǵanynan jáne orta ǵasyrǵa jatatyn eki qorǵannan turady.
5. Ortaq V qorymy, úsh ortaǵasyrlyq qorshaýdan turady.
Onyń ishinde Ortaq ІІ, ІІІ, IV qorymdarynyń qorǵaý aımaqtary saqtalmaǵan jáne qorǵandardyń shetine deıin jeri jartylǵan, keıbir qorǵandardyń betki qabattary jyrtylǵan, óıtkeni ol jerlerde shóp shyqpaǵan. Al Ortaq IV qorymynyń bir qorǵany tolyqtaı soqamen jyrtylǵan.
Bul rette, «Tarıhı-mádenı mura obektilerin qorǵaý jáne paıdalaný týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2019 jylǵy 26 jeltoqsandaǵy № 288-VI QR Zańynyń 30-baby óreskel buzylǵan. Aýmaqtardy ıgerý kezinde jer ýchaskeleri bólip berilgenge deıin Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáıkes tarıhı-mádenı mura obektilerin anyqtaý boıynsha arheologııalyq jumystar júrgizilýge tıis.
«Tarıhı, ǵylymı, kórkemdik jáne ózge de mádenı qundylyǵy bar obektiler tabylǵan jaǵdaıda, jeke jáne zańdy tulǵalar jumystardy odan ári júrgizýdi toqtata turýǵa jáne úsh jumys kúni ishinde bul týraly ýákiletti organǵa jáne oblystardyń, respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń, astananyń jergilikti atqarýshy organdaryna habarlaýǵa mindetti», - deıdi Jasulan Úkeev.
Aıtýynsha, Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet mınıstriniń buıryǵymen bekitilgen «Tarıh jáne mádenıet eskertkishiniń qorǵaý aımaǵyn, qurylys salýdy retteý aımaǵyn jáne qorǵalatyn tabıǵı landshaft aımaǵyn jáne olardy paıdalaný rejımin aıqyndaý qaǵıdalaryn bekitý týraly» 2020 jylǵy 14 sáýirdegi № 86 buıryǵymen joǵaryda atalǵan Qaǵıdaǵa sáıkes eskertkishterdi qorǵaý aımaǵynyń shekaralary aıqyndalady.
Erejeniń 7-tarmaǵynyń 3-tarmaqshasynda arheologııalyq eskertkishiniń, kıeli obektiler mádenı qabattaryn tabýdyń shetki shekarasynan, eger de eskertkishter toby kezinde-tarıh jáne mádenıet eskertkishteriniń syrtqy shetki shekarasynan 40 metr qorǵaý aımaǵymen qorshalady.
Osyǵan baılanysty Tarıhı-mádenı murany qorǵaý jáne paıdalaný ortalyǵy Zerendi aýdandy ákimdigine «Dıhan plıýs» JShS shara qoldanyp, qorǵandardy qalpyna keltirip jáne qorǵaý aımaǵyna saqtaýdy mindetteý jóninde resmı hat joldaǵan.
«Biz óz tarapymyzdan osy Zerendi aýdandyq jer qatynastary bólimine osy másele boıynsha hat joldadyq. Olar bizge «Dıhan plıýs» JShS kóktemde, qar erip, jer kepkende qorǵandar men qorymdardy qalpynan keltirip, aınalasyn qorshap, 40 metr jaqyndaıtyn aıtyp ýáde berdi aıtty», - dep qosty Tarıhı-mádenı murany qorǵaý jáne paıdalaný ortalyǵynyń dırektory Jasulan Úkeev.
Aıta ketsek, budan buryn Aqmola oblysynda kóne qorǵandy traktormen jyrtqandarǵa qatysty is qozǵalǵanyn jazǵan edik.