«Ákimder nege qaltyraıdy?» - baspasózge sholý
08:30, 15 Qarasha 2013
ASTANA. 15 qarasha. QazAqparat - «QazAqparat» agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 15 qarasha, juma kúni shyqqan ózekti materıaldarǵa sholýdy usynady.
*** «Egemen Qazaqstan» basylymynyń jazýynsha, keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Mádenıet jáne aqparat mınıstri Muhtar Qul-Muhammedti qabyldady. M. Qul-Muhammed mádenıet salasyn jáne aqparattyq keńistikti jańǵyrtý, sondaı-aq Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda berilgen tapsyrmalardyń oryndalý barysy týraly baıandady. Memleket basshysy memlekettik telearnalardy ońtaılandyrý jáne mazmundyq sapasyn arttyrý jóninde sharalar qabyldaý qajettigin atap ótti. Mınıstr aqparattyq saıasattaǵy tıisti jumystardyń júrgizilýi týraly málimdedi. Atap aıtqanda, múlikke túgendeý júrgizý nátıjesinde eshqandaı qyzmet júrgizbegen buqaralyq aqparat quraldary memlekettik tirkeýden alynyp tastaldy. Búginde elimizde naqty jumys isteıtin 2105 BAQ tirkeldi. Olardyń qatarynda 1360 gazet, 511 jýrnal, 49 radıostansa, 71 telekompanııa bar. Budan bólek, kezdesý barysynda «Astana Opera» teatry qyzmeti máseleleri, Ulttyq murajaı qurylysy men onyń kollektsııasyn jabdyqtaý, iri halyqaralyq is-sharalardy, Mádenıet kúnderin ótkizý barysy, sondaı-aq onomastıkalyq komıssııalar jumysyn jetildirý jaıy talqylandy. Memleket basshysy qaralǵan máseleler boıynsha birqatar naqty tapsyrmalar berdi. Bul materıal «Qaralǵan máselelerge - naqty tapsyrma» degen taqyryppen berilgen. Bas basylymnyń jazýynsha, keshe elordadaǵy Táýelsizdik saraıynda Qazaqstannyń VI Azamattyq forýmy óz jumysyn bastady. Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi men Qazaqstannyń Azamattyq alıansy birlesip ótkizip otyrǵan bul jıynnyń basty taqyryby «Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń «Qazaqstan-2050» Strategııasy aıasyndaǵy azamattyq qoǵam jáne zamanaýı syn-qaterler» dep atalady. Qatysqan delegattar men arnaıy shaqyrylǵan qonaqtardyń jalpy sany 600 adamǵa jýyqtaıdy. Osy úlken jıynda kóterilgen máseleler jaıynda bilgińiz kelse, gazettegi «Azamattyq forým - memlekettik organdar men úkimettik emes uıymdardyń basty únqatysý alańy» atty maqalany oqyńyz. *** «Aıqyn» basylymynda «Ákimder nege qaltyraıdy?» degen maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Qazaqstanda ákimder qarjymen aınalysýdan qashyp, tipti qorqyp otyr. «Korrýptsııaǵa kıligip qalamyz ba? dep qaltyraýda» dedi keshe senatorlar. Bul kúni Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen ótken Joǵarǵy palatanyń jalpy otyrysynda senatorlar bıýdjet zańnamasyn jetildiretin jańa zań jobasyn birinshi oqylymda maquldady. Sonyń aıasynda Senat depýtattary Úkimetke jergilikti basshylarǵa qarjyǵa qatysty kóbirek erkindik berýdi usynýda. Úkimettiń deregi boıynsha bıylǵy jyly «tolyq ıgerilmeıdi» delingen bıýdjet qarjylarynyń jalpy somasy 165 mıllıard 764 mıllıon 101 myń teńgeni quramaq. Bul qarajattardy ortalyq bılik sony ájetke jarata almaǵan «bıýdjet ákimshilerinen» tartyp alyp, endigi basqa sharalarǵa - «Jezqazǵan - Beıneý» temir joly qurylysyna, jańa qurylǵan «Báıterek» holdınginiń jarǵylyq kapıtalyn ulǵaıtýǵa, «EKSPO-2017» kórmesine daıyndyqqa baǵyttaý týraly sheshim qabyldady. Bul qarjylardyń úlken bóligi óńirlerden alyp qoıylǵan. Mysalǵa, Úkimet basshysynyń orynbasary E.Orynbaevtyń málimetinshe, bilim berý salasynda ıgerilmegen 22 mıllıard teńgeniń basym bóligi ákimderge tıesili bolǵan. Keshe osyǵan qynjylys bildirgen senatorlar mol qarjynyń tıisti jerine jaratylmaýyna bıýrokratııanyń da úlken kedergi jasaǵanyn alǵa tartty. Senator Qýanysh Aıtahanov «bıýdjetti nyǵaıtamyz» dep Úkimettiń bıýdjetti shekten tys ortalyqtandyryp jibergenin bildire kele, «sonyń kesirinen ıgerilmegen qarjy kólemi qoldan kóbeıtilip jatqandyǵyn» aıtty. Osy basylymnyń jazýynsha, «ArselorMıttal Temırtaý» kompanııasynyń «regressnıkteri» óz tólemderin qys bastalǵanǵa deıin alatyn bolady. Keshe Prezıdent janyndaǵy Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetindegi brıfıngte Májilis depýtaty Muhtar Tinikeev osyny habarlady.«Men ótken aptada Premer-mınıstrdiń qabyldaýynda boldym. Ol 1 jeltoqsanǵa deıin «ArselorMıttaldyń» barlyq regressnıkteri óz tólemderin alatyndyǵyn habarlady» dedi qalaýly. Depýtattyń aıtýynsha, Úkimet basshysynyń tapsyrmasymen qurylǵan jumys tobymen birlese kúsh salý arqasynda osy kásiporyndaǵy jumysshylardyń jalaqylary arasyndaǵy aıyrmashylyq máselesi sheshilgen kórinedi. - Bizde jumysy tolyq toqtatylǵan kásiporyndardyń artynda «regressnıkter» qalyp edi, - dedi M.Tinikeev. - Sodan olardyń bir bóligi úshin tólemder Statıstıka komıtetiniń málimetteri boıynsha, al basqalary úshin «ArselorMıttaldyń» derekteri boıynsha eseptelgen. Nátıjesinde, statkomıtet málimetinshe, ortasha jalaqy - 70 myń teńgeni quraıdy, eńbekke jaramdylyǵynan aıyrylǵanda alatyny - 35 myń. Al «Arselor Mıttal» dereginshe, jalaqy - 200 myń teńge, olar 100 myń alady. Bári bir shahtada jumys istegen! Jigerleri jasymaǵanda, ashynbaǵanda qaıtedi?! Sodan istiń baıybyna tereńirek bara bastadyq. Sóıtse, Qaraǵandy oblysynyń tizbesinde 12 kómir kásiporny ǵana bar bolyp shyqty, al «ArselorMıttaldyń» 8 shahtasy oǵan kirmeı qalǵan. Óıtkeni bular óndiris ónerkásibine emes, óńdeý ónerkásibine, dálirek aıtqanda metallýrgııaǵa jatqyzylypty. Biraq shyǵaratyny - kómir. «Sodan meniń áldeneshe ret tiresýlerimniń nátıjesinde Úkimet basshysynyń ókimimen jumys toby quryldy. Ol top bul kompanııanyń 8 shahtasynyń da kómir ónerkásibine kirýine qol jetkizdi. Qazir bul adamdar laıyqty jalaqy alýda» dedi M.Tinikeev. Bul maqala «Jalaqy aıyrmashylyǵy sheshildi» degen taqyryppen berilgen. *** «Almaty aqshamy» gazetiniń búgingi sanynda «7 kúngi shara ishinde 1260 jabaıy saýda orny jabyldy» degen maqala berilgen. Sonyń ishinde, tasymalmen saýda jasaǵandar - 581, motor maıyn satqandar - 105, káýáp, shaýrma, doner, samsa satqandar - 229, aýyl sharýashylyǵy ónimderi - 338. Almatyda 4-110 qarasha aralyǵynda «Taza qala» jedel-aldyn alý is-sharasy ótkizildi.