Ákem jer astynan – sý, men munaı izdedim – Qazaqstannyń Eńbek Eri
Rýslan Qýatovtyń kindik qany aýylda emes, Atyraý qalasynda tamǵan. Alaıda, eńbek jolyn darhan dala tósinde bastady. Óıtkeni, onyń ańsary bala kúninen kókjıegine kóz jetpeıtin jazıraly keń dalaǵa aýǵan. Munyń esh qupııasy joq. Sý sharýashylyǵy salasyndaǵy jumysyna baılanysty óńirdiń ár qıyryna joly túsken ákesi Turjanmen birge onyń barmaǵan jeri joq. Ásirese, jazǵy kanıkýlda ákesiniń janynan qalmaǵan. Sondaı saparynyń birinde quba jondy qyrat ústinde munaı sorǵan qondyrǵylardy kórip, qyzyǵýshylyǵy oıanǵan.
«Bala kezimde júrek túkpirinde jaryq sáýle sekildi jylt etken sol qyzyǵýshylyq bıik beleske bastar baspaldaq bolaryn bilgen joqpyn. Biraq, sol sáýle Atyraýdaǵy ıÝ.Gagarın atyndaǵy orta mektepti bitirgen soń Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyna jetelep keldi. Bul ınstıtýtty 1984 jyly taý-ken ınjeneri mamandyǵymen bitirgennen beri ómirimdi munaı-gaz ónerkásibimen baılanystyrýǵa bekindim. Sóıtip, «Gýrevmunaıgazgeologııa» óndiristik birlestiginde eńbek jolymdy bastadym. Alǵashqy tórt jylda Balyqshy munaı-gaz barlaý ekspedıtsııasynda operator, ınjener, jetekshi ınjener bolyp jumys istedim. Ekspedıtsııa basshysy Oral Aqsholaqov, bas ınjener Ýálı Myńbaev, bas geolog Tarıh Tuhpatov, bas dırektordyń óndiris jónindegi orynbasary Erlan Nájikenov bastaǵan aǵa býynnyń aqyl-keńesin tyńdap, tálimdi tájirıbesin kókeıime túıip, tapsyrmany buljytpaı oryndap, senim údesinen kórinýdi maqsat ettim», -deıdi Rýslan Qýatov.
Eńbek ótiliniń keıingi bes jylyn «Teńizmunaı» munaı-gaz óndirý basqarmasymen baılanystyrdy. Bul áıgili «Teńiz» ken ornyn ıgerý maqsatynda qurylǵan irgeli kásiporyn edi. Sondyqtan munda da uńǵymalardy synaý jónindegi jetekshi ınjenerge júkteler mindet jeńil bolmady. Sol sebepten, atalǵan basqarma basshylarynyń batys aımaqtyń ken oryndaryna geologııalyq barlaý júrgizip, tájirıbesi tolyqqan Rýslan Qýatovty shaqyrýynyń astarynan bilikti mamanǵa artylǵan senim men jaýapkershilikti ańǵarý qıyn emes.
«Arada ótken úsh jyldan soń «Teńiz» ken ornyndaǵy №1 keshendi tehnologııalyq jelileri qondyrǵysy iske qosylyp, kópten kútken mol munaı ken ornynda boı kótergen zaýytqa jiberildi. Bul – 1991 jylǵy 6 sáýir. Kezdeısoqtyq, tipti sáıkestik deýge bolatyn shyǵar, eki jyldan keıin, 1993 jylǵy 6 sáýirde «Teńizshevroıl» birlesken kásiporny qurylyp, elimizdiń munaı-naz sektoryna alǵashqy shetel ınvestory bet burdy. Álemdegi eń iri kompanııa – «Shevronnyń» ınvestıtsııasymen birge «Teńiz» ken ornyna bilikti mamandar, jańa tehnologııalar men tehnıkalar kele bastady. Sol kúnnen bastap sheteldik mamandarmen birge jumys istegen otandyq munaıshylardyń qatarynda men de boldym. Alǵashqyda – 1993-2000 jyldary «Teńizshevroıl» JShS-niń munaı óndirý tehnologııasy bóliminde jetekshi maman laýazymyn atqardym. Keıin birlesken kásiporyn basshylary maǵan 2004 jylǵa deıin óndiristi ońtaılandyrý jónindegi óndiristik topqa jetekshilik etý mindetin júktedi. Sheteldiktermen qoıan-qoltyq jumys isteı júrip, aǵylshyn tilin tez meńgerip aldym. Al, 2004-2005 jyldary «Shevron» korporatsııasynyń (AQSh) tehnologııalyq qamtamasyz etý bóliminde keńesshi bolyp, álemdik munaı óndirýdiń tájirıbesimen tanysyp keldim. Shetelden oralǵannan keıin kompanııanyń munaı óndirý tehnologııasy bóliminde menedjer mindeti júkteldi. Qazir kompanııa dırektoratynyń atqarýshy keńesshisi bolyp jumys isteımin» -dep kompanııadaǵy jumysy týraly áńgimeledi ol.
Ózine júktelgen jumysty adal atqaratyn bilikti munaıshynyń eńbegi eleýsiz emes. Máselen, kásiporyn basshylarynyń usynýymen 2009 jyly «Qurmet» ordenimen marapattaldy. Al 2017 jyly «Qazaqstannyń Eńbek Eri» ataǵyna usynyldy.
«Qazaqstannyń Eńbek Eri» ataǵy «Teńizshevroıl» JShS-niń munaı óndirý tehnologııasy bóliminiń menedjeri Rýslan Turjanuly Qýatovqa berildi. Joǵary bilikti ınjener retinde ol munaı óndirý isin tehnologııalyq tıimdiligi turǵysynan qamtamasyz etýge zor úles qosty. Elimizdiń munaı-gaz salasyndaǵy halyqaralyq seriktestiginiń damýyna atsalysty. Osyndaı kásibı mamandardyń eńbeginiń arqasynda memleketimizdiń ındýstrıaldy áleýeti artyp, energetıkalyq egemendigi nyǵaıa tústi», -degen edi otandyq munaıshyǵa joǵary marapatty tapsyrǵan Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy Nursultan Nazarbaev.
Otandyq munaı-gaz ónerkásibinde ózindik qoltańbasy bar Rýslan Qýatovty sheteldik áriptesteri qurmet tutady. Sonyń biri Maıkl Pılloýdyń aıtýynsha, munaı óndirisindegi tehnıkalyq jabdyqtardyń jumysyn qamtamasyz etetin topqa jjetekshilik etetin Rýslan Qýatov – bilikti basshy. Ózi basqaratyn top jumysynyń erekshe mańyzyn jete túsinedi. Áriptesterin udaıy alǵa jetelep otyrady.
«Ákem udaıy «Jerimizdiń astynda tunǵan baılyq bar. Ony eldiń ıgiligine jaratýǵa úlesiń qos» dep otyrýshy edi. Ol meıir qandyrar sý kózin izdedi. Al, men el áleýetin arttyrar munaı izdedim. Bozbala kúnnen munaıshy bolýdy armandadym. Sol armanym oryndalyp, ken oryndaryn izdeýge úlesimdi qostym», - deıdi «Qazaqstannyń Eńbek Eri» Rýslan Qýatov.
Eske sala ketelik, buǵan deıin Tuńǵysh Prezıdentten úsh ret bata alǵan Berik Ýap týraly jazǵan bolatynbyz.