«Agrobıznes-2020» baǵdarlamasy aıasynda aýyl sharýashylyǵy keshenin qoldaýdyń jańa tetikteri engizilmek
«Sońǵy 12 jyldyń ishinde jalpy ónimniń kólemi 4 esege artyp, 2012 jyly 1,9 trıllıon teńgeni qurady. Atalǵan merzimde ósimdik sharýashylyǵy ónimderiniń óndirisi 3 esege ósti (325,7 mlrd. teńgeden 981 mlrd. teńgege deıin), al mal sharýashylyǵynyń ónimderi 5 esege artty (207,9 mlrd. teńgeden 1 trln. teńgege deıin)», - dedi mınıstr.
Atap aıtqanda, byltyr mal sharýashylyǵynyń úlesi ósimdik sharýashylyǵynan joǵarylap, 50,6 paıyzdy quraǵan eken. A.Mamytbekovtyń sózine qaraǵanda, 2012 jyly aýyl sharýashylyǵy óniminiń eksporty 3 mlrd AQSh dollarynan asyp túsken. Bul kórsetkish 2011 jylǵa qaraǵanda, 66 paıyzǵa joǵary.
Vedomstvonyń málimetine qaraǵanda, sońǵy jyldary Qazaqstanda bıdaı egisteriniń aýmaǵy edáýir qysqardy. Máselen, 2009 jyly jalpy egis alqaptary ishinde bıdaı egisteri 69 paıyzǵa jýyq (14,8 mln. gektar) deńgeıde bolsa, 2012 jylǵa qaraı onyń kólemi 64 paıyzǵa deıin qysqardy (13,5 mln. gektar). 2013 jyly bıdaı egisteriniń aýmaǵy 61 paıyzdy qurady (13,1 mln. Gektar).
Budan bólek mınıstr myrzanyń aıtýynsha, 2012 jyly sharýa qojalyqtary men fermerlik sharýashylyqtardaǵy mal basy 20,1 paıyzǵa ósti, al 2013 jylǵy qańtar-maýsymda bul kórsetkish 22,8 paıyzǵa artty. Sonymen qatar, 2009-2012 jyldar aralyǵynda agrosharýashylyqtarda iri qara mal basynyń jalpy kóleminde analyq mal basynyń úlesi 37,2 paıyzdan 43,9 paıyzǵa deıin ósken kórinedi. Onyń paıymdaýynsha, saladaǵy atalǵan úderis áli de jetkiliksiz. Bul turǵyda aýyl sharýashylyǵy salasyna ınvestıtsııanyń birshama tómen deńgeıi tejeýish faktor retinde áser etýde.
Sonymen qatar A. Mamytbekov iri qaranyń jalpy sanynda asyl tuqymdy mal basynyń úlesi 8 paıyzdy quraǵanyn sóz etti. Al mal sharýashylyǵy damyǵan elderde bul kórsetkish 40-50 paıyzdan asyp jyǵylady eken. Atap aıtqanda qazirgi kezde qasaphanaǵa baǵyttalǵan tiri janýardyń ortasha salmaǵy 310 kelini quraıtyn kórinedi, al álemde 500-520 keli standart retinde qabyldanyp otyr. Buǵan qosa respýblıkada bir sıyrdan saýylǵan súttiń ortasha kórsetkishi jylyna 2200 lıtrdi qurasa, shetelde bunyń deńgeıi bir jylda 6-8 myń lıtrge deıin jetedi.
«Bul jaǵdaı salaǵa ınvestıtsııa tartýdy yntalandyrýdyń qajettiligin kórsetip otyr. Dál osy úshin «Agrobıznes-2020» baǵdarlamasy negizge alyndy. Ol óz kezeginde aýyl sharýashyly salasyndaǵylarǵa memlekettik qoldaýdyń jańa tetiktetin qarastyrady»,-dep toqtaldy mınıstr.
Belgili bolǵandaı, vedomstvo aýyl sharýashylyǵynyń ár ishki salasyna barlyǵy 15 sheberlik josparyn ázirlegen. Sheberlik josparlaryn júzege asyrý tetigi kórsetkishterdi jyldar jáne oblystar boıynsha naqty bólýdi qarastyrady. Atalǵan tetik iri qara mal etiniń eksporttyq áleýetin damytý boıynsha jobany júzege asyrý kezinde qoldanylyp, óz tıimdiligin kórsetken bolatyn.
Osy oraıda mınıstr Qazaqstanda 2014-2020 jyldarǵa arnalǵan sútti mal sharýashylyǵyn damytý boıynsha sheberlik jospary bekitilgenin aıtyp ótti. «Sheberlik jospardyń maqsaty - respýblıkada sút óndirisiniń kólemin 2020 jylǵa qaraı 1,7 mln. tonnaǵa arttyrýǵa negizdelgen. Bul óz kezeginde sút ımportyn aıtarlyqtaı tómendetýge, sondaı-aq elimiz halqynyń turaqty ósýin eskere otyryp, jan basyna shaqqandaǵy tutyný normasyn arttyrýǵa múmkindik beredi», - dedi A. Mamytbekov.
QR AShM málimetine qaraǵanda, 2011 jyly sút jáne sút ónimderiniń ımporty 908 myń tonnany quraǵan, al 2012 jyly bul kórsetkish 903 myń tonna boldy nemese elimiz boıynsha jalpy tutyný deńgeıiniń 21 paıyzy.
Óz kezeginde Premer-Mınıstr Serik Ahmetov Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine salany damytý baǵytynda sektorlar boıynsha sheberlik josparyn bekitýdi tapsyrdy. «Ásirese bundaı jumystar ósimdik sharýashylyǵy, veterınarııa jáne basqa baǵyttarda iske asyrylýy tıis», - dep atap ótti S.Ahmetov.
Budan bólek, Premer-Mınıstr zańnamany retteý, sondaı-aq, «Agrobıznes-2020» baǵdarlamasynyń jańa tetikterin engizý úshin jáne ony qarjylandyrýdy qamtamasyz etý turǵysynda Óńirlik damý mınıstri Baqytjan Saǵyntaevqa barlyq memlekettik organdardyń is -qımylyn úılestirip, osy máseleni erekshe baqylaýǵa alýdy tapsyrdy.