Adamdar óz densaýlyǵyna jaýapty bolýy kerek-maman
Qazaqstanda 2020 jylǵy 1 qańtardan bastap iske qosylatyn mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý júıesi Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń bıylǵy Joldaýynda aıtylǵan mindetterdiń biri.
Spıkerdiń aıtýynsha, Prezıdent joldaýynda densaýlyq saqtaý salasyna aıryqsha mán berilgen.
«Prezıdent Joldaýyna baılanysty úlken maqsat-mindetter qoǵamnyń aldynda, sonyń ishinde medıtsına qyzmetkerleriniń aldynda, jalpy halyqtyń aldynda tur. Onyń eń basty mańyzdysy, ol 2020 jyldyń 1 qańtarynan bastap mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesin (MÁSJ) engizý bolyp otyr. Bul - qyrýar jumys. Eki-úsh jyldyń ishinde bizdiń mınıstrlik ony egjeı-tegjeıli taldap, zańnamalaryn daıyndap, tipti Qaraǵandyda eksperımentaldi túrde engizip, baıqap jatyr. Munyń ózi medıtsına qyzmetkerleriniń aldynda úlken jaýapkershilik. Sebebi osy úsh jyldyń ishinde 2,8 trıllıon teńge qarajat medıtsına salasyna qosylady. Búginde bizdiń medıtsınaǵa úlken tehnologııalar engizilýde. Kúrdeli otalar da jasalyp jatyr. Osy Ortalyq Azııada qoljetimsiz bolyp kelgen emdeý tásilderi bizdiń elde júzege asyp jatyr. Qazaqta «aýyryp em izdegenshe, aýyrmaıtyn jol izde» degen sóz bar alǵashqy medıtsınalyq kómekke úlken mán berilip jatyr. QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi qazir barynsha aýrýdyń aldyn alýǵa bar kúshin salyp jatyr. Ol skrınıng, adamdardy dıspantserızatsııalaý, tekserý. Ekinshiden, úlken mańyzdy másele - ol aýrýlardy ońaltý. Naýqas jandardy aýrýdan keıingi tezirek aıaǵynan turǵyzyp, tezirek saýyǵyp ketýine basty nazar aýdarý bolyp otyr», - dedi Damır Dáýletbaev.
Onyń aıtýynsha, MÁMS engizýdiń maqsaty – halyqtyń óz densaýlyǵyna degen jaýapkershiligin oıatý.
«Biz birinshi baılyq-densaýlyq dep aıtamyz da qoıamyz. Adam óziniń jalaqysynan bir paıyz, mekemeler eki paıyz tólegeni, ol úlken de qarajat emes. Basqa elderde odan da kópteý tóleıdi. Biraq bizdiń áleýmettik, ekonomıkalyq jaǵdaıymyzdy eskerip, osy mınımaldyq tsıfrlardy qoıyp otyr. Sonyń ózinde de adam óziniń qaltasynan aqshasyn shyǵarǵannan keıin oılansyn, sony bilsin, densaýlyǵyna mán berip, sony nyǵaıtý jolyna jumys jasasyn degen áreket. Bul endi, úlken serpilis beredi degen úmittemiz. Sebebi jalpy jaǵdaı medıtsına qyzmetkerlerine kóp baılanysty emes» , - dep qosty dáriger.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimetine qaraǵanda, adam densaýlyǵynyń 10 paıyzy ǵana dárigerlerdiń qolynda, qalǵan 50-60 paıyzy adamdardyń óz qolynda.
«Salaýatty ómir saltyn ustanbaýdyń kesirinen sońǵy jyldary jas balalarda semizdik aýrýy beleń alyp otyr. Ártúrli kóz aýrýlary, skolıoz, qan qysymynyń kóterilýi de jıi kezdesip otyr. Bul sábı kezinde jabysqan kesel erteń úlkeıgende de kete qoımaıdy, ulǵaıa beredi. Sol sebepten adamdardyń óziniń densaýlyǵy birinshi baılyǵy ekenin túsinip, eńbek etýi kerek. Al bul jaǵyna osy saqtandyrý qory úlken úles qosady ma degen oıdamyz. Sondyqtan, medıtsına qyzmetkerleriniń aldynda úlken mindet-maqsattar tur», - dedi maman.