Adam dáriger bolyp týmaıdy – hırýrg dáriger Anton Jýk
– Anton Mıhaılovıch, áńgimemizdiń álqıssasyn ózińizden bastasańyz, qaıda týyp, qaıda bilim aldyńyz?
– Týǵan jerim Shymkent qalasy, sol jerde medıtsınalyq ınstıtýtta bilim aldym. Keıin Astanada ınternatýradan óttim. Ári qaraı, joldama boıynsha Kókshetaý qalasyna keldim.
– Shymkent pen Astana sııaqty iri qalalardan keıin shaǵyn Kókshetaýǵa úırenip ketý qıyn bolǵan joq pa?
– Rasyn aıtsam, bastapqyda úırenip ketý qıyn boldy, úlken megapolısterden keıin Kókshetaý kishkentaı bolyp kórindi. Tipti, keıin ketip qalǵym kelgen kezderim de boldy. Degenmen, hırýrgııa bóliminiń ujymy meni birden jyly qabyldady, áriptes dostarym paıda boldy, qala turǵyndary da baýyrmal. Áriptesterimniń jáne dostarymnyń qoldaýy arqasynda aralasyp kettim. Kókshetaý kishkentaı bolǵanymen munda ómir degen qaınap jatyr. Saf aýasy, móldir kóli men jerge jaıylǵan kilem tárizdi jasyl jelegimen baýrap alatyn Býrabaı, Zerendi, Imantaý jáne Shalqar sııaqty týrıstik aımaqtardyń ortasynda ornalasqan Kókshetaýǵa syrtan kelip-ketetin adamdar kóp. Búgingi tańda Kókshetaý men úshin týǵan qalamdaı. Qala jaıly ári tolyqqandy ómir súrip, jumys isteýge barlyq múmkindik bar. Endi Kókshetaýdan qýsa da ketpeımin (kúledi).
– Medıtsına salasyna qalaı keldińiz? Otbasyńyzda ózińizden basqa dáriger bar ma?
– Ata-analarymnyń medıtsına salasyna qatysy joq, men áýletimizdegi alǵashqy dárigermin. Mektepti bitirgennen keıin mamandyq tańdaý ońaı bolǵan joq. Sońǵy sáttke deıin qaı mamandyq boıynsha oqýǵa túserimdi bilmedim. Gýmanıtarlyq ǵylymdarǵa, hımııa men bıologııaǵa kóbirek kóńil bólgenim ras. Qujattardy birden medıtsınalyq jáne munaı-gaz salasy boıynsha eki joǵary oqý ornyna tapsyrdym. Qaısysynan ótemin, soǵan baramyn dep sheshitim. Kóp keshikpeı medıtsına mamandyǵy boıynsha grantqa túsip, qujattarymdy tapsyrdym. Bir qyzyǵy, artynsha ekinshi mamandyq boıynsha da ótkenimdi habarlap aıtty, ol kezde bári sheshilip qoıdy. Osylaısha, medıtsına salasyna keldim.
– Dáriger bolý moraldyq jáne fızıkalyq turǵydan alsaq, óte qıyn. Osy rette, mamandyq tańdaýda qatelestim dep ókinbeısiz be?
– Ókinbeımin. Ýaqyt óte kele men bul shynymen meniki ekenin túsindim, ózimdi ózge mamandyqta elestete almaımyn. Árıne, bizdiń mamandyq úlken fızıkalyq jáne emotsıonaldy resýrstardy qajet etedi. Biraqta mamandyǵyńyzdy súıseńiz, jumystan sharshamaısyz, kerisinshe lázzát alasyz. Jumys bolǵan soń túrli qıyndyqtarda boldy, qyzyqty jaǵdaılarda boldy. Medıtsına bir orynda turmaıdy, únemi izdenisti qajet etedi. Sol úshin biliktilikti arttyrý kýrstary, master-klastar, ǵylymı-praktıkalyq konferentsııalarǵa áriptesterimmen jıi qatysyp turamyn.
– Bos ýaqytyńyzdy qalaı ótkizesiz?
– Sharshamaımyn, kúsh-qýatym jetedi dep aıtpaımyn. Jumys istegen soń sharshaısyń, keıde fızıkalyq nemese emotsıonaldyq turǵyda bosap qalasyn. Medıtsınalyq tilemen aıtqanda, ımmýnıtetin álsirep qalady. Sol kezde, boıyma kúsh-qýat jınap, sergip qalý úshin dostarymmen tabıǵatta aıasyna demalýǵa, balyq aýlaǵa shyǵamyn. Taza aýada serýendegendi unatamyn.
– Eń alǵash jasaǵan otańyz esińizde me, qobaljý boldy ma?
– Árıne, boldy. Alǵash ret derbes otany Kókshetaýda, aǵa hırýrgtyń jetekshiligimen soqyr ishekke jasadym. Buǵan deıin kómekshi bolyp júrgendikten qorqynysh bolǵan joq, qyzyqty ótti der edim. Adam dáriger bolyp týmaıdy, bilim men tájirıbeniń arqasynda kóp jaǵdaıda bıik belesterdi baǵyndyrýǵa bolady dep esepteımin.
– Ózińiz aıtqandaı jumysta sharshaıtyn kezderińiz bolady, sol jaıynda tarqatyp aıtsańyz.
– Medıtsınada basqa mamandyqtarmen salystyrǵanda bosańsý degen bolmaıdy. Bizdiń jumysymyzda eń aldymen durys dıagnoz qoıý kerek, sodan keıin qajetti, ońtaıly ádis pen hırýrgııalyq aralasý kólemin jáne otadan keıingi qalpyna keltirý kezeńin tańdaý kerek. Osy kezeńderdiń árqaısysynda qıyndyqtar týyndaýy múmkin. Keıbir naýqastar óte aýyr kúıde jetkiziledi. Olarǵa dárigerdiń biraýyz jyly sózi de dertine daýa bolady. Biz bul qıyndyqtardy anestezıolog-reanımatolog mamandarmen birlesip jeńemiz. Olardyń kómeginsiz birde-bir ota jáne otadan keıingi ońaltý sharalary júzege asyrylmaıdy.
– Ózińiz eńbek etip júrgen hırýrgııalyq bólimsheniń jumysyna toqtala ketseńiz.
– Bizdiń bólimshede josparly jáne shuǵyl túrde túsetin naýqastar hırýrgııalyq emdeýdiń barlyq spektrin alady. Bul asqazan - ishek joldarynyń aýrýlary, koloproktologııa, endokrındik júıe. Jedel hırýrgııalyq patologııasy bar naýqastarǵa appendıtsıt, ishek ótimsizdigi, perforatsııalyq jara, asqazan-ishekten qan ketý, irińdi-qabyný aýrýlary jáne polı jaralar boıynsha shuǵyl kómek kórsetiledi. Aýrýhanada bilikti medıtsınalyq kómek kórsetý úshin qajettiniń bári bar. Jyl basynan beri 659 ota júrgizildi, onyń ishinde 308 shuǵyl, 351 josparly ota. Ortasha alǵanda, bizde aptasyna 20-dan 30-ǵa deıin ota jasalady. Búgingi tańda bólimshede 7 dáriger jumys isteıdi. Otadan keıin de barlyq naýqastar bizdiń baqylaýymyzda bolady. Biz naýqastardyń organdaryn ǵana emes, deneniń barlyq fýnktsııalaryn múmkindiginshe saqtap qalýǵa tyrysamyz. «Jyldam jumyldyrý», «jyldam hırýrgııa» jáne «mınımaldy ınvazıvti hırýrgııa» ádisteri keńinen qoldanylady. Osy tehnologııalardy qoldana otyryp jasalǵan otalar mınımaldy ońaltý kezeńimen, sondaı-aq asqynýlardyń nóldik paıyzymen erekshelenedi, bul naýqastarǵa múmkindiginshe tezirek aıaǵyna turyp ketýge múmkindik beredi. Qazirgi ǵylymnyń jetistikteriniń arqasynda laparoskopııa ádisi jańa deńgeıge kóterildi. Onyń kómegimen mamandar ishtiń kez-kelgen bóligin muqııat teksere alady, tinderdi az jaraqattaıdy jáne keskindi translıatsııalaı alady.
– Suhbatyńyzǵa rahmet, aldaǵy isińizge sáttilik tileımiz!