Abdolla Gúl: Astana - ǵalamat jetistiktiń jemisi
Astananyń jańa megapolıs retinde qalyptasýy - joǵary mártebeli Nursultan Nazarbaevtyń ustanǵan strategııalyq saıasaty men kemel kóregendiginiń nátıjesi dep nyq senimmen aıtýǵa bolady. Osydan bir ǵasyr buryn Ankara da Túrkııa Respýblıkasynyń jańa astanasy bolyp bekitilgen edi. Sol kezde bas qalamyz bar bolǵany 40 myń halyq ómir súretin kent ortalyǵy bolsa, Astana da áý basta keń-baıtaq jerde ornalasqanymen, shaǵyn ǵana shahar edi.
Búgingi kúni eki baýyrlas eldiń astanalary qonys tepken turǵyndarymen, sáýletti keshenderimen, kórikti kóshelerimen jáne saıası bedelimen álem aldynda mańyzdy orynǵa shyǵyp otyr.
Asa qadirmendi Nursultan Nazarbaevtyń Astanany 20 jylda dál búgingi deńgeıge jetkizýi ǵajap jetistik, tolaǵaı tabys dep esepteımin. Sońǵy on bes jyl ishinde baýyrlas Túrik eliniń prezıdenti retinde Nursultan Nazarbaevpen jaqyn tanys bolǵandyqtan, Qazaqstan Prezıdentiniń tarıhı mekenniń damýyna tikeleı kóńil bólgenin, qurylys jumysyn muqııat qadaǵalaǵanyn jaqsy bilemin. Asqaq armany men asyl muraty osy jetistiktiń túpki qupııasy ekenin de kámil baǵamdaımyn.
Qazirgi tańda Astana ınfraqurylymy damyǵan, álemdik deńgeıdegi tanymal sımvolıkalyq ǵımarattary, mádenıet jáne óner saraılary boı kóterip, EKSPO syndy ǵalamat saýda jáne qarjy ortalyǵy, joǵary oqý oryndary, sport keshenderi jáne meshitteri salynǵan, mıllıonnan astam turǵyny bar jasampaz qala bolyp qalyptasty. Erekshe qurmetti Nursultan Nazarbaevtyń eli úshin atqarǵan qyzmetinde esep joq. Keńes odaǵynyń ydyraýynan keıin táýelsizdikke qol jetkizip, halyqtyń sany az bolýyna qaramastan, ulan-ǵaıyr jerdi saqtaı bildi.
Bul - shyn mánisinde aıqyn qadam, naqty nətıje edi. Sondaı-aq Reseı jáne Qytaı syndy ǵalamnyń alyp derjavalarymen kórshiles otyryp, shekaraǵa qatysty máselelerdiń týyndaýyna jol bermeýi - ult lıderiniń bolashaq urpaqqa qaldyrǵan eń úlken baılyqtardyń biri bolatyny sózsiz. Buǵan qosa Reseıdiń Qazaqstandaǵy ǵarysh jáne ıadrolyq stansalary boıynsha naqty kelisimderge qol jetkizip, jappaı qyryp-joıý qarýyna qatysty máseleni sheshýi de - el bolashaǵy úshin jasalǵan tabandy sheshim. Qazaqstan táýelsizdikke qol jetkizgen 27 jyl ishinde ulttyq biregeıligin saqtap, birtutastyǵyn nyǵaıtýǵa únemi kúsh saldy. Memleketti ulttyq bolmys pen mádenı jáne tarıhı sana arqyly qaıta túletip, damýdyń dańǵyl jolyna túsirdi.
Mańyzdy mekemelerdiń irgesin qalap, bilim salasyn jiti baqylady. Batys pen Shyǵystyń arasyn bólip-jarmaı, álemniń eń ozyq ýnıversıtetterine myńdaǵan talapkerdi bilim alýǵa, tájirıbe jınaqtaýǵa jiberdi. Kózi ashyq, kókiregi oıaý, parasatty adamı kapıtaldyń sanyn arttyryp, sapasyn jaqsartty. Jańa urpaqtyń rýhanı kem-ketigin musylmanshylyq tutqasyn durys ustaýy arqyly tolyqtyratynyna senim artyp, din bostandyǵyna mán berdi. Kemeńger basshy Nursultan Nazarbaev sońǵy kezderi eliniń jarqyn bolashaǵy úshin birqatar reformalardy da qolǵa aldy.
Parlament pen Úkimettiń ókilettigin kúsheıtýge qatysty jasalǵan konstıtýtsııalyq ózgertýler - zaman talabynan týyndaǵan qajettilik. Latyn álipbıine kóship, túgel túrki áleminiń bir tilde jazyp, bir tilde sóıleýin qamtamasyz etýi de - onyń túrki álemine degen qurmetiniń aıqyn kórinisi. Túrkitildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesin qurý týraly Nahchyvan kelisiminiń dem berýshisi Nursultan Nazarbaev bolǵandyqtan, men ony «Túrki áleminiń Aqsaqaly» dep jarııalaǵan edim. Qazaqstan Prezıdenti bul qurmetke ábden laıyq tulǵa! Jańarǵan, jańǵyrǵan Astananyń 20 jyldyq mereıtoıy qutty bolsyn! Qadirli qazaq baýyrlarym men ardaqty Prezıdent Nursultan Nazarbaevqa sáttilik tileımin!
Abdolla GÚL, Túrkııa Respýblıkasynyń eks-prezıdenti
foto: Erlan Omar