9 naýryz. QazAqparat kúntizbesi
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq dı-djeı kúni
Halyqaralyq dı-djeı kúni - bul tek ataýly kún ǵana emes, sonymen qatar 2002 jyldan bastap mańyzdy qaıyrymdylyq sharaǵa aınaldy. Jyl saıyn osy kúni radıostansalar, klýbtar, dı-djeıler tapqan tabysyn dúnıejúzi boıynsha balalar úıine aýdarady.
Dúnıejúzilik búırek kúni
Halyqaralyq nefrologııalyq qoǵam (International Society of Nephrology) men Búırek qorlary halyqaralyq federatsııasynyń (International Federation of Kidney Foundations) bastamasymen jyl saıyn, naýryzdyń ekinshi beısenbisinde atalyp ótedi. Bul kúnniń maqsaty - halyqty búırek aýrýy týraly keńinen habardar etý, aýrýlardy erte dıagnostıkalaý. DDSU derekteri boıynsha búırek aýrýlarymen aýyratyn naýqastar sany jer sharynda ósip keledi. Búırek kúniniń basty maqsaty - búırek aýrýlarymen aýyratyn adamdar sanyn azaıtý úshin halyqaralyq jáne memlekettik uıymdardyń nazaryn aýdarý.
ESTE QALAR OQIǴALAR
2001 jyly Qazaqstan men Reseı shekarany delımıtatsııalaýǵa kiristi. Kezdesýler barysynda qazaqstandyq jáne reseılik shekarashylar uzaqtyǵy 1896,5 shaqyrym jerdi alyp jatqan reseılik Astrahan, Volgograd, Saratov jáne Orynbor oblystarynyń memlekettik shekaradan ótý týraly jobalary topografııalyq kartaǵa kelisip engizildi.
2012 jyly Túrkııada Dúnıejúzi qazaqtarynyń qaýymdastyǵy kúnderi ótti. Ony Ystanbuldaǵy qazaq-túrik qory men Dúnıejúzi qazaqtarynyń qaýymdastyǵy uıymdastyrdy. Shara qaýymdastyqtyń jáne eki el arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynas ornaýynyń 20 jyldyǵyna oraılastyryldy. Atalǵan sharanyń Ystanbulda ótýi kezdeısoq emes, óıtkeni 1992 jyly Ystanbulda qazaq dıasporasymen kezdesýde Dúnıejúzi qazaqtarynyń qaýymdastyǵyn qurý týraly ıdeıa aıtylǵan.
2012 jyly Berlındegi áıgili «Adlon» qonaqúıiniń úlken banket zalynda Qazaqstan Respýblıkasy men Germanııa Federatıvtik Respýblıkasynyń arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynastyń ornaǵanyna 20 jyl tolýyna oraı resmı shara boldy.
2015 jyly 10 jasar almatylyq balalar - Ábilqaıyr Sambýsınov pen Alýa Qarǵabaeva sporttyq jáne bal bıleri boıynsha Máskeýde ótken «Grand Prix Dinamo» halyqaralyq týrnırinde birinshi oryndy jeńip aldy. Jarysqa álemniń 19 eliniń 124 qalasynan kelgen1800 jup qatysqan bolatyn.
2017 jyly Berlınde 1905 jyly jazylyp alynǵan qazaq mýzykasy tabyldy. Qundy jádiger sanalatyn alǵashqy jazba kollektsııany Germanııa Qazaqstanǵa syıǵa tartty. Buǵan deıin eń alǵash qazaq mýzykasy 1925 jyly Frantsııada jazyldy dep sanalǵan. Alaıda Germanııada odan de erte jazylǵan aýdıoteka saqtalǵan. Mýzykany nemis ǵalymy Rıhard Karýtts fonograftardyń kómegimen saqtap qalǵan.
2018 jyly Ońtúktik Koreıanyń Phenchhan qalasyndaǵy Olımpıada stadıonynda qysqy Paralımpıada oıyndarynyń ashylý saltanaty boldy. Onda Qazaqstan sporttyń eki túrinen: shańǵymen syrǵanaý jáne bıatlonnan 6 sportshysyn jarysqa qosty.
2020jyly Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan Respýblıkasy syrtqy saıasatynyń 2020-2030 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn bekitti. Tujyrymdamany iske asyrý syrtqy saıası sabaqtastyq strategııasy aıasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik táýelsizdigin, onyń halyqaralyq bedelin nyǵaıtýǵa; ulttyq, óńirlik jáne jahandyq qaýipsizdikti nyǵaıtýǵa; qolaıly halyqaralyq orta qalyptastyrýǵa, Qazaqstannyń álemniń barlyq múddeli memleketterimen jáne halyqaralyq uıymdarymen dostyq, teń quqyqtyq jáne ózara tıimdi saıası jáne ekonomıkalyq qatynastaryn nyǵaıtýǵa; Qazaqstannyń halyqaralyq qoǵamdastyqqa jáne álemdik sharýashylyq baılanystarǵa ıntegratsııalanýynyń barynsha joǵary deńgeıine, onyń ishinde ulttyq ekonomıkany ártaraptandyrý jáne tsıfrlandyrý negizinde qol jetkizýge; mádenı-gýmanıtarlyq, ǵylym, bilim berý jáne basqa da aralas salalarda halyqaralyq yntymaqtastyqtyń qarqyndatýǵa; shet elderde Qazaqstan Respýblıkasy azamattarynyń jeke jáne otbasylyq múddelerin, jeke jáne zańdy tulǵalardyń iskerlik múddelerin qorǵaýdy kúsheıtýge; memlekettiń syrtqy saıasatynyń uzaq merzimdi basymdyqtary, praktıkalyq qadamdary jáne naqty nátıjeleri týraly qazaqstandyq qoǵamdastyqtyń jáne shet elderdiń habardar bolý deńgeıin kóterýge;qorytyndysynda – memlekettiń, Qazaqstannyń ulttyq bıznesi men halqynyń syrtqy saıası qyzmetten naqty paıda tabýyna járdem etedi.
2021 jyly Almatyda memleket jáne qoǵam qaıratkeri Bolathan Taıjannyń qurmetine memorıaldyq taqtanyń saltanatty ashylý rásimi ótti. Almaty qalasy ákiminiń orynbasary saıası máselelerdi sheshýdegi qoǵam qaıratkeri Bolathan Quljanulynyń zor eńbek sińirgenin aıtty. Sondaı-aq, Almatyda Bolathan Taıjan atyndaǵy kóshe bar.
2021 jyly Qazaqstanda eldiń 2025 jylǵa deıingi damýynyń ulttyq jospary bekitildi. Onda Qazaqstannyń jańa ekonomıkalyq baǵytynyń negizgi mindetteri men parametrleri aıqyndaldy.
2022 jyly qazaqstandyq ǵalymdar «myńjyldyq mindetterin» sheshý úshin biregeı tehnologııa usyndy. Ǵylymı jańalyq tusaýkeseri EXPO 2020 Dubai kórmesi aıasynda QR Ulttyq pavılonynyń alańynda ótti. Algorıtm jasaýshylar onyń tıimdiligin COVID-19 anyqtaý kezinde tekserdi.