9 naýryz. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq dı-djeı kúni
Halyqaralyq dı-djeı kúni - bul tek ataýly kún ǵana emes, sonymen qatar 2002 jyldan bastap mańyzdy qaıyrymdylyq sharaǵa aınaldy. Jyl saıyn osy kúni radıostansalar, klýbtar, dı-djeıler tapqan tabysyn dúnıejúzi boıynsha balalar úıine aýdarady.
ESTE QALAR OQIǴALAR
2001 jyly Qazaqstan men Reseı shekarany delımıtatsııalaýǵa kiristi. Kezdesýler barysynda qazaqstandyq jáne reseılik shekarashylar uzaqtyǵy 1896,5 shaqyrym jerdi alyp jatqan reseılik Astrahan, Volgograd, Saratov jáne Orynbor oblystarynyń memlekettik shekaradan ótý týraly jobalary topografııalyq kartaǵa kelisip engizildi.
2012 jyly Berlındegi áıgili «Adlon» qonaqúıiniń úlken banket zalynda Qazaqstan Respýblıkasy men Germanııa Federatıvtik Respýblıkasynyń arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynastyń ornaǵanyna 20 jyl tolýyna oraı resmı shara boldy.
2017 jyly Berlınde 1905 jyly jazylyp alynǵan qazaq mýzykasy tabyldy. Qundy jádiger sanalatyn alǵashqy jazba kollektsııany Germanııa Qazaqstanǵa syıǵa tartty. Buǵan deıin eń alǵash qazaq mýzykasy 1925 jyly Frantsııada jazyldy dep sanalǵan. Alaıda Germanııada odan de erte jazylǵan aýdıoteka saqtalǵan. Mýzykany nemis ǵalymy Rıhard Karýtts fonograftardyń kómegimen saqtap qalǵan.
2018 jyly Ońtúktik Koreıanyń Phenchhan qalasyndaǵy Olımpıada stadıonynda qysqy Paralımpıada oıyndarynyń ashylý saltanaty boldy. Onda Qazaqstan sporttyń eki túrinen: shańǵymen syrǵanaý jáne bıatlonnan 6 sportshysyn jarysqa qosty.
2020 jyly Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev QR syrtqy saıasatynyń 2020-2030 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn bekitti. Tujyrymdamany iske asyrý syrtqy saıası sabaqtastyq strategııasy aıasynda QR memlekettik táýelsizdigin, onyń halyqaralyq bedelin nyǵaıtýǵa; ulttyq, óńirlik jáne jahandyq qaýipsizdikti nyǵaıtýǵa; qolaıly halyqaralyq orta qalyptastyrýǵa, Qazaqstannyń álemniń barlyq múddeli memleketterimen jáne halyqaralyq uıymdarymen dostyq, teń quqyqtyq jáne ózara tıimdi saıası jáne ekonomıkalyq qatynastaryn nyǵaıtýǵa; Qazaqstannyń halyqaralyq qoǵamdastyqqa jáne álemdik sharýashylyq baılanystarǵa ıntegratsııalanýynyń barynsha joǵary deńgeıine, onyń ishinde ulttyq ekonomıkany ártaraptandyrý jáne tsıfrlandyrý negizinde qol jetkizýge; mádenı-gýmanıtarlyq, ǵylym, bilim berý jáne basqa da aralas salalarda halyqaralyq yntymaqtastyqtyń qarqyndatýǵa; shet elderde Qazaqstan Respýblıkasy azamattarynyń jeke jáne otbasylyq múddelerin, jeke jáne zańdy tulǵalardyń iskerlik múddelerin qorǵaýdy kúsheıtýge; memlekettiń syrtqy saıasatynyń uzaq merzimdi basymdyqtary, praktıkalyq qadamdary jáne naqty nátıjeleri týraly qazaqstandyq qoǵamdastyqtyń jáne shet elderdiń habardar bolý deńgeıin kóterýge;qorytyndysynda – memlekettiń, Qazaqstannyń ulttyq bıznesi men halqynyń syrtqy saıası qyzmetten naqty paıda tabýyna járdem etedi.
2021 jyly Almatyda memleket jáne qoǵam qaıratkeri Bolathan Taıjannyń qurmetine memorıaldyq taqtanyń saltanatty ashylý rásimi ótti. Almaty qalasy ákiminiń orynbasary saıası máselelerdi sheshýdegi qoǵam qaıratkeri Bolathan Quljanulynyń zor eńbek sińirgenin aıtty. Sondaı-aq, Almatyda Bolathan Taıjan atyndaǵy kóshe bar.
2021 jyly Qazaqstanda eldiń 2025 jylǵa deıingi damýynyń ulttyq jospary bekitildi. Onda Qazaqstannyń jańa ekonomıkalyq baǵytynyń negizgi mindetteri men parametrleri aıqyndaldy.
2022 jyly qazaqstandyq ǵalymdar «myńjyldyq mindetterin» sheshý úshin biregeı tehnologııa usyndy. Ǵylymı jańalyq tusaýkeseri EXPO 2020 Dubai kórmesi aıasynda QR Ulttyq pavılonynyń alańynda ótti. Algorıtm jasaýshylar onyń tıimdiligin COVID-19 anyqtaý kezinde tekserdi.
2023 jyly Ózbekstanda semserlesýden jasóspirimder men kadetter arasynda ótken Azııa chempıonatynda Qazaqstan semsershileriniń jasóspirimder quramasy fınaldyq kezdesýde Ońtústik Koreıa quramasyn 45:35 esebimen utyp, birinshi orynǵa ıe boldy. Aleksandr Fedotov komandalastary Bogdan Lýkın, Ǵabıden Mustafın jáne Georgıı Tınnıkovpen tuǵyrdyń eń bıik satysyna kóterildi.