9 mamyr Jeńis merekesi retinde alǵash ret resmı túrde qalaı jarııalandy?

ALMATY. QazAqparat - Búgin 9 mamyr - Uly Jeńis kúni. Keńes Odaǵynyń halqy men Qyzyl armııanyń 1941-1945 jyldar aralyǵynda Keńes Odaǵyna basa-kóktep kirgen fashıstik Germanııanyń áskerlerine qarsy júrgizgen Uly Otan soǵysynda qol jetkizgen Jeńiske bıyl 70 jyl tolyp otyr. Bul Jeńis merekesi KSRO Joǵarǵy Keńesi Tóralqasynyń 1945 jyldyń 8 mamyryndaǵy arnaıy Qaýlysymen bekitilgen.

«Sotsıalıstik Qazaqstan» gazetiniń 1945 jyldyń 9 mamyryndaǵy (sársenbi) №90-shy sanynda jarııalanǵan Qaýlyda bylaı delingen:

«9 mamyr kúnin Jeńis merekesi dep jarııalaý týraly

KSRO Joǵarǵy Keńesi Tóralqasynyń qaýlysy

Nemis-fashıst basqynshylaryna qarsy júrgizgen Keńes halqynyń Uly Otan soǵysyn jeńispen aıaqtaǵany qurmetine jáne sózsiz tize búkkenin bildirgen Gıtler Germanııasyn tolyq talqandaýmen aıaqtalǵan, Qyzyl Armııanyń tarıhı jeńisiniń qurmetine, 9 mamyr búkilhalyqtyq saltanat kúni - JEŃІS MEREKESІ bolyp belgilensin.

9 mamyr jumys istemeıtin kún bolyp eseptelsin.

KSRO Joǵarǵy Keńesi Tóralqasynyń Tóraǵasy M.Kalının

KSRO Joǵarǵy Keńesi Tóralqasynyń hatshysy A.Gorkın.

Máskeý, Kreml

1945 jylǵy 8 mamyr».

Jeńis kúni barlyq derlik TMD elderinde toılanyp keledi.

Al tarıhqa kóz júgirtsek, 9 mamyr 1948 jylǵa deıin ǵana demalys kúni bolyp kelgen eken. Alaıda, KSRO Joǵarǵy Keńesi Tóralqasynyń 1947 jylǵy 23 jeltoqsandaǵy qaýlysymen bul kún demalys kúni retinde kúshin joıdy. Nege bul kún jumys kúni bolyp jarııalandy? Onyń naqty sebebi áli kúnge deıin belgisiz. Degenmen, keıbir derekterge súıensek, bul qaýly KSRO Ortalyq komıtetiniń bas hatshysy, generalıssımýs Iosıf Stalınniń bastamasymen qabyldanǵan degen boljam bar. Maqsat - «Jeńis marshaly» atanǵan, ári halyq arasyndaǵy tanymaldyǵy kúnnen-kúnge arta bastaǵan G.Jýkovtyń bedelin tómendetý.

Sondaı-aq soǵystan keıin alǵashqy 20 jyl ishinde áskerı saltanatty sherý tek bir ret - 1945 jyly 24 maýsymda ǵana ótken. Biraq resmı túrde gazet-jýrnaldarda arnaıy maqalalar jarııalanyp, saltanatty keshter uıymdastyrylyp turǵan. Іri qalalarda otshashýlar berilgen. Jalpy, Keńes halqy 9 mamyr jumys kúni bolsa da, ony soǵys ardagerlerimen birge kóńildi atap ótýge tyrysqan. Al 1965 jyly KSRO Ortalyq komıtetiniń bas hatshysy Leonıd Brejnevtiń bastamasymen 9 mamyr qaıtadan demalys kúni bolyp jarııalandy. Sonymen qatar Qyzyl alańdaǵy Belgisiz jaýynger zıratyna gúl shoqtaryn qoıý, sol alańda saltanatty áskerı sherý ótkizý jáne Kremlde saltanatty qabyldaý rásimderi júzege asyryla bastady.

Qazaqstan halqynyń da Uly Jeńiske qosqan úlesi orasan zor. Elimizde 50-den astam áskerı bólimshe, 25 áskerı qurama, 20 atqyshtar dıvızııasy jasaqtaldy. Al surapyl soǵysta 410 myńnan astam otandasymyz qaza tapty. 125 myń adam habar-osharsyz ketti. Uly Otan soǵysy jyldarynda kórsetken erlikteri úshin 600 myń jerlesimiz jaýyngerlik orden, medaldarmen marapattalsa, 500 qazaqstandyq Keńes Odaǵynyń batyry atandy. Áke-atalarymyz Máskeý, Rjev, Lenıngrad jáne Stalıngrad túbinde, Kavkazda, Kýrsk doǵasynda jáne basqa da maıdandarda erliktiń tamasha úlgilerin kórsetti.

9 mamyr - Jeńis kúni Qazaqstan halqy úshin qasıetti merekelerdiń biri bolyp qala bermek.