Aıyrmashylyq 8 mln tonna. AShM astyq ónimdiligine qatysty aqparatty joqqa shyǵardy
Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń habarlaýynsha, USDA málimeti boıynsha Qazaqstan 18 mln tonna astyq jınaǵan, bul tek bıdaıǵa qatysty derek. Al QR AShM-niń 26,7 mln tonna týraly deregi — bul bıdaıdy qosa alǵanda, dándi jáne dándi-burshaqty daqyldardyń (arpa, suly, asburshaq, jasymyq jáne t. b.) jalpy ónimi.
— QR AShM óz resmı habarlamalarynda 2024 jylǵy jalpy ónimge dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar kiretinin únemi ashyq kórsetip keledi, mundaı birlesken esep aýylsharýashylyq statıstıkasynda qalypty tájirıbe bolyp tabylady. Oblys ákimdikteriniń jedel málimetteri boıynsha dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar 16,7 mln ga aýmaqtan jınalyp, ortasha ónimdilik 16,1 ts/ga qurap, 26,7 mln tonna ónim bastapqy salmaqta alyndy. Sonymen qatar, «Aýyl sharýashylyǵy daqyldarynyń ónimin jınaý týraly» statıstıkalyq nysanǵa sáıkes derekter aýylsharýashylyq taýar óndirýshilerinen óz ornalasqan jerindegi statıstıka organdaryna jylyna bir ret beriledi. Qorytyndy málimetter QR Ulttyq statıstıka bıýrosynyń saıtynda aqpan aıynyń basynda jarııalanady. Bastapqy salmaqtaǵy derekter refaktsııany eskere otyryp, qorytyndy derekterden orta eseppen ózgeshe bolýy múmkin, — dep túsindirdi vedomstvo.
Mınıstrlik málim etkendeı, 2024 jylǵy ónim týraly derekterdiń asyra kórsetilgeni týraly pikirlerdiń dálelderi sý tasqyny saldarynan ónimdilik tómendedi degen tujyrymǵa negizdelgen. Alaıda sý basqan aýmaqtar aýylsharýashylyq jerleriniń az ǵana bóligin (3,8 myń ga) qamtydy, bul shyǵyndardy komıssııa rastady. Buǵan qosa, kóptegen topyraqtar ylǵaldy tez sińiredi, al onyń jetkilikti mólsheri joǵary ónim alýǵa yqpal etedi.
— Mıneraldyq tyńaıtqyshtar men aýylsharýashylyq tehnıkasynyń jetispeýshiligi týraly basqa dálelder de negizsiz. Memlekettik qoldaý sharalarynyń arqasynda mıneraldyq tyńaıtqyshtardy engizý kóleminiń oń dınamıkasy baıqalady. Sońǵy 5 jylda tyńaıtqyshtardy qoldaný kólemi 2020 jylǵy 600 myń tonnadan 2024 jyly 1,2 mln tonnaǵa deıin 2,2 esege artty (osy kezeńde sýbsıdııa kólemi 27,3 mlrd teńgeden 46,4 mlrd teńgege deıin 1,7 esege ósti). Sondaı-aq aýylsharýashylyq tehnıkasyn jańartý qarqyny boıynsha da ósim bar. 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha sala tehnıka parkin jańartý deńgeıin 5,5%-ǵa jetkizdi, bul aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 1 paıyzdyq pýnktke joǵary. 2024 jyly jalpy somasy 120 mlrd teńge bolatyn, syıaqy mólsherlemesi jyldyq 5% jáne 7 jyl merzimge jeńildetilgen lızıng baǵdarlamasy iske qosyldy. Fermerler 2024 jyly 22 myń birlik tehnıka satyp aldy, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 12%-ǵa kóp, — dep habarlady AShM.
Vedomstvo atap ótkendeı, aýylsharýashylyq daqyldarynyń aýrýlarymen kúresý úshin de qajetti sharalar qabyldandy — ósimdikterdi qorǵaý quraldaryn satyp alýǵa 5% mólsherlememen aınalym qarajaty berilip, pestıtsıdterge sýbsıdııa kólemi 35,9 mlrd teńgeni qurady.
— QR AShM saladaǵy statıstıkanyń ashyqtyǵy men obektıvtiligin qamtamasyz etýge tyrysady. Osy maqsatta 2024 jyly Ulttyq statıstıka bıýrosymen birlesip, jalǵan derekterdi qysqartý boıynsha aýqymdy jumys júrgizildi. Sondaı-aq, mınıstrlik jergilikti atqarýshy organdardyń jumysynyń sapasyn baǵalaýda salanyń JІÓ kórsetkishterinen bas tartý týraly bastama kóterip keledi. Resmı materıaldarǵa senim artyp, aqparat kózderi men avtorlardy tańdaýǵa muqııat qaraýdy suraımyz, — dep túıindedi AShM.
Osyǵan deıin Úkimet otyrysynda Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Azat Sultanov astyqty qabyldaý kásiporyndaryna jańa eginnen 7,2 mln tonna astyq kelip túskenin, onyń 5,2 mln tonnasy – bıdaı ekenin aıtqan edi.