82 jastaǵy bapker: Voleıbolda legıonerlerge emes, jergilikti jastarǵa kóńil bólýimiz kerek

<p>QYZYLORDA. KAZINFORM — Qyzylordalyq bapker Jańabek Altynbekov alpys jylǵa jýyq ómirin jastardy voleıbol sportyna baýlýǵa arnaǵan. Seksenniń ekeýine kelgen qarııa áli de súıikti isinen qol úze qoıǵan joq. Búginde bapkerlik qyzmetti jastarǵa senip tapsyrsa da, túrli jarystarda olarǵa keńes berýge kóńil bólip júr. <a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform</a> tilshisi bapkermen álemde jáne elimizdegi voleıbol sportynyń damýy jóninde oı bólisken edi.</p>

— Álemde voleıbol sporty qalaı baǵalanady? Álem chempıonaty men Olımpıadada qazaqstandyq voleıbolshylar nege oıyn kórsete almaı keledi?

— Dúnıe júzinde voleıbol joǵary baǵalanady. Olımpıada oıyndary kúntizbesinde atalǵan sport túri de bar. Onda dúnıe júzindegi tájirıbeli quramalar baq synaıdy. Ókinishtisi, olardyń qatarynan qazaqstandyq voleıbolshylar kórinip júrgen joq. Bul oraıda elimizdiń kóptegen komandasynda sheteldik oıynshylarǵa erekshe kóńil bólinetinin aıta ketý kerek. Saldarynan jergilikti jastar tasada qalyp jatady. Sondyqtan árbir óńirde voleıboldy damytýǵa kóńil bólgeni artyq emes.

Voleıboldyń ereksheligi kóp. Bul sport túrimen aınalysqan adam bıikke sekirýdi sheber meńgerip, myqty reaktsııa kórsetýdi jetildiredi. Onyń ataýynyń ózi qalqyp urý degendi bildiredi. Voleıbol únemi qozǵalysty, shymyr bolýdy qajet etedi. Eń bastysy, oǵan degen qyzyǵýshylyq bolsa deımin. Naqtyraq aıtqanda, voleıbolda shetelden kelgen oıynshylarǵa emes, jergilikti jastarǵa kóńil bólsek deımin.

— Elimizde voleıbol sportyn óz deńgeıinde damytýǵa ne kedergi?

— Shynyn aıtqanda, eń aldymen oǵan nıet bolýy tıis. Ázirge osy jaǵy aqsap turǵan jaıy bar. Oǵan kóp qarjynyń da qajeti shamaly. Tipti, ony aýyl-aýylda damytýǵa bolady. Jergilikti jastardy baýlyp, sheberligin jetildirýge kóńil bólsek, talaı talantty órenderdiń shyǵýyna múmkindik týar edi. Qazir kóp aýylda sport keshenderi boı kóterip jatyr. Onyń qataryna mektepterdegi sport zaldaryn qosyńyz. Qysqasy, elimizde voleıboldy damytýǵa mol múmkindik bar. Jarystardy jıi ótkizip tursaq, sportshylar sheberligin jetildire túser edi. 

— Óz shákirtterińiz jaıynda ne aıtasyz? Olardyń arasynda senimińizdi aqtaǵandar bar ma?

— Shákirtterimniń bári sol talaptyń údesinen shyǵyp keledi. Otyz jylǵa jýyq ýaqyt ishinde shákirtterim oblystyq deńgeıde qanshama jarysqa qatysty. Nebári eki márte ǵana jeńis tuǵyrynan kórine alǵan joqpyz. Qalǵanynda qarsylas shaq kelmedi. Oblys quramasy sapynda respýblıkalyq jarysqa qatysqan shákirtterim de barshylyq. Keıinnen olardyń arasynda kásibı deńgeıde oınaǵandar bar. Elimizdiń kóptegen klýbynyń namysyn qorǵap, aımaq abyroıyn asqaqtatty. Osyndaı jetistikterge jetken shákirtterimmen maqtanamyn.

2014 jyly men jetekshilik etken komanda oqýshylar arasyndaǵy jarysta júldegerler qatarynan kórindi. Keıingi jyldarda oblystyń eresekter quramasyna da tálim berip, shynyqtyrdym. Baıqońyr qalasynda ótken halyq oıyndary jarysynda chempıon jáne júldeger atandy. Oblystyq jarysta bes dúrkin jeńis tuǵyrynan kórindi. 

Tolaǵaı tabysqa jetýimizge Áset Medeýov, Abzal Jaqapbaev, Janserik Ábdýaıtov syndy kóptegen shákirtim úlken úles qosty. Eshqaısysyn bólip-jarmaımyn. Dese de jeke-dara sheberligimen kózge túskender qatarynda Áset pen Abzaldy aıta alamyn. Al Janserikti bir ózi jarty komanda dep baǵalasaq ta jarasady.

Foto Jańabek Altynbekovtyń jeke muraǵatynan

— Oblysta voleıbol sportynyń órkendeýine aǵańyz Turǵanbek Altynbekov úlken eńbek sińirgenin bilemiz. Siz de sol istiń basy-qasynda júrgenińizdi umyta qoıǵan joqpyz. Ózińizdi voleıbolǵa baýlýǵa aǵańyz áser etken shyǵar… 

— Ras, Turǵanbek aǵamyz óziniń bastamasymen komanda qurdy, shákirt tárbıeledi. Tospadoptyń tórge ozýyna qosqan úlesi az emes. Men de ustazdyq qyzmetimde qanshama shákirtimdi tárbıeledim. Qazirdiń olardyń sany qanshama. Osynyń arqasynda olar sergektikti serik etti. Jaman ádetke boı aldyrǵan joq. 

Men Túrkistan óńirinde dúnıege kelgenmin. Aǵam meniń voleıbol oınaıtynynymdy baıqap júredi eken. Ol ýaqytta aýldaǵylar voleıbolǵa tańyrqaı qaraıdy. Aıtpaqshy, bizdiń áýletke voleıbolshy Oktıabr Jarylqapovtyń týystyq jaqyndyǵy bar. Ol kisi Turǵanbek aǵamdy voleıbolǵa baýlyǵan kórinedi. Osyndaı kúnderdiń birinde Turekeń maǵan dop ákelip berdi. Sol kezden bastap tospadop ónerin janyna serik ettim. Onyń ádis-tásilin jetik meńgerýge erekshe yqylas tanyttym. 

Ol ýaqytta Turǵanbek aǵam ınstıtýtta voleıboldan úzdikter qatarynan kórinip júretin. Maǵan syıǵa bergen doby voleıbolǵa qyzyǵýshylyǵymdy odan ári arttyra tústi. Bul shamamen 1955-1956 jyldardyń shamasy bolýy kerek. Sabaqtan qolym bos ýaqytta voleıboldyń ádis-tásilin úırenýge shyndap den qoıdym. Tipti, aýyl arasynda ótken jarystarda komandamyz aldyńǵy oryndardan kórine bastady. Meni ustazdarym maqtaıtyn boldy. Aýyldaǵy mektepti bitirgennen keıin bilimimdi Túrkistandaǵy onjyldyq mektepte jalǵastyrdym. 

— Joǵary oqý ornynda dene shynyqtyrý mamandyǵy boıynsha bilim alǵan shyǵarsyz…

— Mektep bitirgennen keıin N. V. Gogol atyndaǵy Qyzylorda pedagogıkalyq ınstıtýtyna bilim alýǵa keldim. Ol ýaqytta ınstıtýtta dene shynyqtyrý fakýlteti joq eken. Men úshin basqa tańdaý joq edi. Jaratylystaný mamandyǵy boıynsha bilim alýyma týra keldi. Soǵan qaramastan voleıbolmen shuǵyldanýdy jalǵastyra berdim.
Alǵashqy eńbek jolymdy Qyzylorda qalasyndaǵy № 171 Ǵ.Muratbaev atyndaǵy orta mektepte dene shynyqtyrý pániniń muǵalimi retinde bastadym. Bilim ordasynda eńbek etken segiz jyldan astam ýaqytta jas órenderdi sportqa baýlydym. Onyń ishinde voleıbolǵa qyzyǵýshylyq bildirgen oqýshylardyń sheberligin jetildirip, biraz jarysqa alyp bardym. Arada segiz jyldaı ótkende qazirgi Abylaıhan atyndaǵy № 140 orta mektepke dene tárbıesiniń muǵalimi bolyp qyzmet aýystyrdym. Oqý ordasynda otyz jyldan astam jemisti eńbek ettim. Oqýshylardan komanda jasaqtap, oblystyq jáne qalalyq saıystarda baq synadyq.