7 tamyz. QazAqparat kúntizbesi

Foto:
ASTANA. QazAqparat - Oqyrman nazaryna 7 tamyzǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynamyz.

ESTE QALAR OQIǴALAR

1740 jyly Jánibek batyr bastaǵan qazaqtyń bir top bıi Orynbor komıssııasynyń bastyǵy, general-leıtenant knıaz V.A. Ýrýsovpen kezdesti. Jánibek batyr men Vasılıı Ýrýsov qazaq dalasymen saýda baılanystaryn damytý jáne kerýen joldarynyń qaýipsizdigi máselelerin talqylady.

1929 jyly Ortalyq atqarý komıteti men Halyq komıssarlary keńesiniń «SSSR arab jazýyn qoldanatyn halyqtardyń jańa latyn álipbıi týraly» qaýlysymen latynǵa kóshý resmı mártebege ıe boldy. Gazetter men jýrnaldar, baspalar, oqý oryndary jańa álipbıge kóshe bastady.

1958 jyly Qazaqstanda Kaspıı teńiziniń shyǵys jaǵalaýyndaǵy Mańǵystaý túbegin ıgerý týraly qaýly qabyldandy. Perspektıvalyq munaı aýdany: Ózen, Jetibaı, Qalamqas munaı ken oryndary. Túbekten mys, marganets, fosforıtter, sýtas, sırek kezdesetin kender de tabyldy. Dál osy jerde álemdegi alǵashqy jyldam neıtrondy ónerkásip reaktory iske qosyldy. Paıdaly qazbalardyń qory olardyń alýan túrliligi, ken oryndarynyń qýattylyǵy, ıgerýdiń yńǵaılylyǵy boıynsha biregeı jáne álemdik geologııada is júzinde teńdesi joq.

1992 jyly Stepnogor qalasynda valıýtalyq altynnyń eki quımasy respýblıkanyń memlekettik saqtaýyna berildi. Tselına taý-hımııa kombınatynda eń joǵarǵy synamaly – 9999 quımalar alyndy. Bul taýarlyq jáne valıýtalyq altynnyń álemdik standarty.

1995 jyly Almaty Kıno úıinde «Abaı» fılminiń tusaýkeser rásimi ótti. Muhtar Áýezovtiń roman-epopeıasy boıynsha túsirilgen epıkalyq drama qazaqtyń uly aqyny Abaıdyń 150 jyldyǵyna arnalǵan. Stsenarıin Láılá Aqynjanova, Aleksandr Baranov jáne Serik Aprymov jazǵan.

2006 jyly Batys Qazaqstan oblysynyń Bórli aýdanyndaǵy Qyryqoba kesheniniń aýmaǵynan bizdiń zamanymyzǵa deıingi VI-V ǵasyrlarǵa tán tańǵajaıyp arheologııalyq buıymdar tabyldy. Olar kóptegen suraqqa jaýap berip, ólkeniń tarıhy týraly qomaqty málimet beredi.

2013 jyly Soltústik Irlandııada ótken polıtseıler men órt sóndirýshilerdiń XV Búkilálemdik oıyndarynda qazaqstandyq komanda eki medalge ıe boldy. Komanda kapıtany Serik Nurǵalıev benchpress pen pýshpýllıftıngte úzdik nátıje kórsetti.

2014 jyly qaraǵandylyq «Saryarqa» hokkeı klýby «TMD rekordtar kitabyna» endi. «Saryarqa» Joǵary hokkeı lıgasy chempıonatynda 23 ret qatarynan jeńiske jetti. «TMD rekordtar kitaby» saraptama bólimi «Bir kásipqoı hokkeı komandasynyń eń uzaq taza jeńister serııasy» retinde klýbtyń rekordyn moıyndady.

2014 jyly Jambyl oblysynyń bes tarıhı nysany ıÝNESKO Dúnıejúzilik mádenı muralar tizimine endi. Olar – Aqtóbe, Qulan, Órnek, Qostóbe, Aqyrtas qalashyqtary.

2016 jyly Ońtústik Koreıanyń Hvasýn qalasynda aralas jekpe-jekten ІІІ Azııa chempıonaty aıaqtaldy. Qazaqstan ulttyq quramasy 7 chempıondyq beldiktiń 5-in jáne 2 kúmis medal jeńip alyp, jalpykomandalyq esepte birinshi oryndy ıelendi.

2017 jyly Astana Innovations Challenge aýqymdy startap-marafony aıasynda ashyq derekter negizinde qala máselelerin sheshý jobasyna arnalǵan birinshi hakaton ótti.

2017 jyly Toraıǵyr kóliniń jaǵalaýynan, «Murtty qorǵan» arheologııalyq eskertkishiniń janynan bizdiń zamanymyzǵa deıingi VIII-VI ǵasyrlarǵa tán obalar tabyldy.

2018 jyly Bishkekte G. Aıtıev atyndaǵy Qyrǵyz ulttyq beıneleý óneri mýzeıinde alǵash ret qazaqstandyq sýretshi Quttybek Jaqypovtyń «Uly dala melodııasy» jeke kórmesi ashyldy.

2018 jyly kóptegen bedeldi halyqaralyq baıqaýlardyń gran-prı ıegeri, «Astana Opera» teatrynyń jetekshi solısi Baqtııar Adamjan alǵash ret HH ǵasyrdaǵy kórnekti horeograf Rolan Petıdiń qoıylymyndaǵy «Bozbala men ajal» baletindegi Bozbala basty rólin somdady.

2020 jyly Balqashtan shyqqan mıkromınıatıýra sheberi Nıkolaı Savılov taýyq jumyrtqasyna myńnan asa at taǵasyn syıdyryp, jańa álemdik rekord ornatty. Nıkolaı Savıdov – mıkromınıatıýrany meńgergen jalǵyz qazaqstandyq. Bul isimen 1983 jyldan bastan shuǵyldanyp keledi. Ol – elimizdegi osyndaı qıyn jáne erekshe ónerdiń negizin qalaýshy. Attyń bir tal shashyna úsh tilde maqal-mátelder syıdyrǵan. Ineniń kózine shahmat pen túıeler kerýenin ornalastyrǵan. Kúrish dánderine pilderdi, qustar tobyn jáne teńiz turǵyndaryn salǵan.


Seıchas chıtaıýt