6 jeltoqsan. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Qazaqstan Respýblıkasynda prokýratýra organdary kúni
1991 jyly 6 jeltoqsanda «Qazaq KSR prokýratýrasy organdarynyń biryńǵaı júıesin qurý, olardyń erkindigin jáne táýelsizdigin qamtamasyz etý týraly» qaýlysy qabyldanaǵan. Osyǵan oraı, kúntizbede Qazaqstan Respýblıkasy prokýratýrasy organdarynyń kúni paıda boldy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1944 jyly Almatyda D.A. Qonaev atyndaǵy Taý-ken isi ınstıtýty qyzmetin bastady. Instıtýt – taý-ken óndirisin ǵylymı-tehnıkalyq qamtamasyz etetin Qazaqstan men Ortalyq Azııadaǵy eń úlken ǵylymı-óndiristik ortalyqtardyń biri.
1971 jyly Qazaqstanda tuńǵysh ret Ǵylymı-tehnıkalyq aqparat ortalyǵy Almaty qalasynda quryldy.
2005 jyly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «QazAqparat» ulttyq kompanııasyna kelip, aqparat agenttiginiń 85 jyldyq mereıtoıyna oraı ujym qyzmetkerleri men ardagerlerin quttyqtady. Prezıdent «QazTAG-qa – 85 jyl: tarıh shejiresi» fotokórmesin tamashalap, aqparat agenttiginiń shyǵarmashylyq jumysymen jáne tehnıkalyq qyzmetimen tanysty.
2011 jyly Belgııanyń Mons qalasynda Qazaqstan Soltústik Atlant alıansy memleketteriniń arasynda ótkiziletin týrnır tarıhynda alǵash ret NATO-nyń «Beıbitshilik jolyndaǵy áriptestik» baǵdarlamasyna qatysýshy el retinde jarystarǵa qatysty. QR Qorǵanys mınıstrligi Armııa ortalyq sport klýbynyń basketbol komandasy «SHAPE» halyqaralyq basketbol týrnırinde ekinshi oryndy ıelendi. Qazaqstan Ulybrıtanııa, Lıtva, Polsha, Kanada komandalaryn talqandap, fınalda Latvııa komandasyna 53:61 esebimen ese jiberdi.
2012 jyly Qazaqstannyń tanymal memlekettik qaıratkeri, BUU Bas hatshysynyń orynbasary – BUU-nyń Jenevadaǵy bóliminiń bas dırektory Qasym-Jomart Toqaev S.N. Rerıh medalimen jáne «Álem Týy» estelik belgisimen marapattaldy. Marapattar Jenevada Rerıhter murasyn saqtaý boıynsha komıteti jáne Máskeýdegi Rerıhter Halyqaralyq ortalyǵy delegatsııasynyń sapary barysynda tabystaldy.
2014 jyly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev pen Frantsııa Prezıdenti Fransýa Olland Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń bazasynda qurylǵan «Sorbonna – Qazaqstan» ınstıtýtynyń saltanatty ashylý rásimine qatysty. «Sorbonna – Qazaqstan» ınstıtýty «Parıj qalasynyń Sorbonnasy» (PRES Sorbonne Paris Cité) Joǵary bilim ǵylymı ortalyǵynyń álemdegi ekinshi jáne Ortalyq Azııadaǵy birden-bir fılıaly bolyp otyr. Ondaǵy bilim berý úderisi Bolon konventsııasyna sáıkes júrgiziledi. Qazaqstan men Frantsııanyń professorlary sabaq beredi.
2014 jyly Halyqaralyq banknota qoǵamdastyǵy (International Bank Note Society, IBNS) nomınaly 1000 teńgelik «Kúltegin» estelik banknotasyn úzdik banknota dep tanydy. «Kúlteginge» AQSh-tyń 100 dollary, 5 eýro, 10 Kanada dollary, 100 rýbl, 5 Brazılııa realy, 5 Lıvııa dınary, sondaı-aq Islandııa, Lıvan, Solomon araldary, Barbados, Fıdjı valıýtalary qarsylas bolǵan edi.
2016 jyly Astanadaǵy QR Ulttyq mýzeıinde «Qazaqstan Respýblıkasynyń Dańq Kitabyn» tuǵyrǵa ornatý jáne elektrondy nusqasyn tanystyrý saltanaty boldy. Osy kúnnen bastap Dańq Kitaby Ulttyq mýzeıdiń Táýelsizdik zalynyń memlekettik nagradalar vıtrınasynyń eksponaty retinde mýzeıge kelýshilerdiń nazaryna usynyldy.
2017 jyly Jeneva qalasyndaǵy BUU Ulttar Saraıynda QR Táýelsizdik kúnine jáne elimizdiń BUU-ǵa músheliginiń 25 jyldyǵyn atap ótý boıynsha is-sharalar aıasynda «Qazaqstan – Uly dala eli» taqyrybyndaǵy fotokórme ashyldy. Kórme qonaqtaryna elimizdiń iri qalalarynyń tartymdy tustary, mádenı jáne tarıhı eskertkishteri, biregeı jáne sırek kezdesetin tabıǵatymyzdyń, sondaı-aq salt-dástúrlerimiz beınelengen 60-qa jýyq fotosýret usynyldy.
2018 jyly Ábish Kekilbaevqa arnap astanadaǵy Qonaev kóshesindegi jazýshynyń ózi turǵan 11-úıdiń aldyna eskertkish taqta ornatyldy.
2019 jyly «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń «Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» arnaıy jobasy aıasynda Aqmola oblysynyń Jalpyulttyq jáne óńirlik nysandary taǵy úsh jańa eskertkish oryndarymen tolyqtyryldy. Astrahan aýdanynda ornalasqan «Toǵyz áýlıe» jerleý; attas aýyldyń (Birjan sal aýdany) jáne Qabyl batyr mazarynyń (Jarqaıyń aýdany) aýmaǵyndaǵy Ańǵal batyrdyń jerleý orny jalpyulttyq mańyzy bar nysan mártebesine ıe boldy.
2019 jyly Qazaqstan «EKSPO-2020 Dýbaı» kórmesiniń Komıssarlar alqasynyń basqarýshy komıtetine saılandy. Kórmeniń halyqaralyq qatysýshylarynyń jınalysy (QHQJ) sheńberinde qatysýshy elderdiń Dýbaı EKSPO-2020 Komıssarlar alqasynyń basqarýshy komıtetiniń quramyn aıqyndaý boıynsha daýys berýi ótti. Basshy komıtettiń músheleri kórmege qatysatyn halyqaralyq kórmeler bıýrosyna múshe memleketterdiń ulttyq sektsııalarynyń komıssarlary arasynan saılanady. Daýys berý qorytyndysy boıynsha, Astana EKSPO-2017 halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesiniń tabysty ótkizilýin eskere otyryp, Qazaqstan alǵash ret basqarýshy komıtet quramyna saılandy.
2019 jyly elorda kósheleriniń birine Qazaqstannyń Halyq jazýshysy, Eńbek Eri, qoǵam jáne saıası qaıratker Ábish Kekilbaevtyń esimi berildi. Ábish Kekilbaev atyndaǵy kóshe EKSPO qalashyǵynyń janynda ornalasqan.
2021 jyly Parıj qalasynyń 16-shy okrýginde ornalasqan Aqyndar gúlzarynda Abaıdyń eskertkish-bıýstin ashý saltanaty ótti. Músinniń avtory – Erbol Zııabekov.
2021 jyly «Asharshylyq. Golod. 1928-1934 Derekti hronıka» atty kitabynyń tórtinshi jáne besinshi tomy tanystyryldy.
2021 jyly Almatyda Ortalyq qalalyq klınıkalyq aýrýhana bazasynda bes patsıentke kózdiń qasań qabyǵyn transplantatsııalaý boıynsha hırýrgııalyq biregeı jańa operatsııalar jasaldy, ıaǵnı dármensiz qasań qabyqtar donorlyq qabyqtarǵa aýystyryldy.
2022 jyly elordada «Investment Aktobe-2022» VII halyqaralyq ınvestıtsııalyq forýmy ótti. Forýmǵa QR Úkimetiniń, ulttyq kompanııalardyń, qarjy ınstıtýttarynyń basshylary, transulttyq kompanııalardyń basshylary, iri sheteldik jáne otandyq ınvestorlar, shet memleketter óńirleriniń basshylary men sarapshylar qatysty.
2022 jyly QR Ulttyq mýzeıinde Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyq mereıtoıy aıasynda «Ulttyń uly ustazy» atty dóńgelek ústel men kitap kórmesi ótti.