6 mamyr. Tulǵalar týǵan kún
ESІMDER
88 jyl buryn (1936) - kompozıtor, jazýshy, pýblıtsıst, mýzykatanýshy, Qazaqstan men Qyrǵyzstannyń eńbek sińirgen mádenıet qaıratkeri Ilıa JAQANOV dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. 1959 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ) fılologııa fakýltetin bitirgen.
Eńbek joly: 1959-1963 jyldary «Qazaqstan pıonerleri» (qazirgi «Ulan») gazetinde ádebıet jáne mádenıet bóliminiń meńgerýshisi, 1963-1984 jyldary Qazaqstan Teleradıo habarlaryn taratý memlekettik komıtetinde redaktor jáne bas redaktor.
«Qaıta oralǵan án» jáne «Qosh bol, vals» atty alǵashqy kitaptary oǵan úlken ataq ákeldi. Qazaqtyń uly qobyzshysy, kúıshi Yqylas týraly roman alǵash ret qyrǵyz tilinde «Kertologoo», keıin qazaq tilinde «Yqylas» degen atpen jaryq kórdi. Qazaq mádenıetiniń qaıratkerleri týraly «Birinshi kontsert», «Eki jıren», «Mahabbat ýáli», «Aqqýlar qonǵan aıdap kól», sondaı-aq «Qarabýra» derekti jınaqtary jaryq kórdi.
200-ge jýyq ánniń avtory, onyń ishinde áıgili «Áselim áni», «Edil men Jaıyq» jáne t.b. «Qyzyl oramaldy teregim» halyqaralyq syılyǵymen jáne Qyrǵyz Respýblıkasynyń «Danaker» ordenimen marapattaldy.
Qyrǵyz jazýshysy T.Qasymbekovtiń «Synǵan qylysh» dılogııasyn qazaq tiline aýdarǵan. Qazaq kompozıtorlary M.Tólebaev, L.Hamıdı, S.Muhamedjanov, Q.Mýsın, B.Baıqadamov týraly shyǵarmalar jazǵan. Onyń «Shoqan jáne mýzyka», «Jambyl jáne mýzyka», «Sáken jáne mýzyka» derekti fılmderi bar.
61 jyl buryn (1963) jýrnalıst, júrgizýshi, stsenarıst, prodıýser, medıa menedjer Erlan Halıjanuly BEKHOJIN dúnıege keldi.
Shymkent qalasynda týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen, 2000 jyly Ortalyq Azııa ýnıversıtetin jýrnalıst mamandyǵy boıynsha aıaqtaǵan.
Eńbek joly: 1985-1992 jyldary Qazaq radıosynyń «Kún panoramasy» aqparattyq baǵdarlamasynyń júrgizýshisi, 1992-1994 jyldary kommentator, Qazaq televızııasynyń aqparattyq baǵdarlamalary bas redaktorynyń orynbasary, 1994-1996 jyldary «Habar» agenttiginiń aqparattyq baǵdarlamalarynyń júrgizýshisi, 1996-1997 jyldary «Habar» agenttiginiń «Jeti kún» aqparattyq baǵdarlamasynyń avtory jáne júrgizýshisi, 1997-1998 jyldary ORT-daǵy «Mır» MTRK «Birge» baǵdarlamasynyń júrgizýshisi, 1998-2003 jyldary Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy «Mır» MTRK dırektory, 2003-2009 jyldary «Lıter-Medıa» JShS bas dırektory, «Lıter» jáne «Aıqyn» gazetteri redaktsııalyq alqasynyń tóraǵasy, 2009-2019 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Teleradıokesheniniń bas dırektory, 2019-2022 jyldary Bas redaktorlar klýbynyń prezıdenti; «Habar» Agenttigi» AQ basqarma tóraǵasy, 2024 jyly Habar arnasyndaǵy «Ulttyq múdde» baǵdarlamasynyń avtory.
«Qurmet» ordenimen, «Jyldyń úzdik jýrnalısi» nomınatsııasy boıynsha «Altyn juldyz» syılyǵynyń laýreaty, Jýrnalıster odaǵy syılyqtarynyń laýreaty, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń BAQ salasyndaǵy syılyǵynyń ıegeri.
47 jyl buryn (1977) «Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary Sáýle Asqarqyzy EGEÝBAEVA dúnıege keldi.
Almatydaǵy Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn bitirgen, halyqaralyq ekonomıst, Osnabrıýk joǵary mektebi (Germanııa), halyqaralyq ekonomıka, Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym Akademııasynyń Ekonomıka ınstıtýtynyń aspıranty.
Eńbek joly: 1999-2003 jyldary QR Ulttyq Banki ishki aýdıt bóliminiń jetekshi mamany, ishki aýdıt basqarmasynyń bas mamany, 2003-2004 jyldary «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ bank ónimderin damytý basqarmasy bastyǵynyń orynbasary, bank ónimderin damytý basqarmasynyń bastyǵy, 2007 jyly «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ basqarýshy dırektory, 2007-2014 jyldary «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary, 2007-2014 jyldary «Qazaqstannyń turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary, 2014-2017 jyldary «Qazaqstannyń damý banki» AQ basqarýshy dırektory.
2017 jyldyń aqpan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
AFK qoǵamdyq «Úzdik qarjyger», «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 25 jyl» medaldarymen marapattalǵan.
73 jyl buryn (1951-2020) - klassıkalyq (grek-rım) kúresten Olımpıada chempıony atanǵan tuńǵysh etnıkalyq qazaq, KSRO-nyń eńbek sińirgen sport sheberi, Qazaq KSR-niń eńbek sińirgen jattyqtyrýshysy Jaqsylyq Ámiráliuly ÚShKEMPІROV dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. Mektep qabyrǵasynda-aq ulttyq qazaqa kúresimen aınalysty. Mektepti bitirgennen keıin Semeı zoologııalyq ınstıtýtyna oqýǵa túsedi. Onda bolashaq Olımpıada chempıony kezdeısoq erkin kúrespen aınalysady. Jaqsylyqqa shańǵy tebýden synaq tapsyrý kerek boldy, onsyz sessııaǵa qatysýǵa ruqsat etilmedi jáne ol eshqashan shańǵy tepken emes. Muǵalim basqa oqýshymen jekpe-jekte Jaqsylyq jeńse, zachet qoıýǵa kelisti.
Osy oqıǵadan keıin ol erkin kúrespen aınalysyp, eki jyldan keıin (1971 jyly) Qazaq KSR birinshiligin jeńip aldy. Sol jyly ol basqa jattyqtyrýshyǵa aýysyp, klassıkalyq kúrespen aınalysyp, osy sala boıynsha Qazaq KSR birinshiligin taǵy da jeńip aldy. Bir jyldan keıin KSRO chempıonatynda besinshi oryn alsa, 1973 jyly el birinshiliginde qola júldeger atandy. Osydan keıin qazaq balýany KSRO olımpıadalyq quramasyna alyndy.
1980 jyly Máskeýde ótken jazǵy Olımpıada oıyndarynda óner kórsetti. Balýan 48 kelige deıingi salmaqta synǵa tústi. Tórt jekpe-jekten keıin ol Keńes Odaǵy úshin jeńiske jetip, Olımpıada chempıony ataǵyn aldy. 1984 jyly «Qaırat» DSO respýblıkalyq kúres mektebiniń dırektory; 1991 jyly - Qytaı ulttyq quramasynyń jattyqtyrýshysy, al 1993 jyly sport salasynda kásipkerlik jáne qoǵamdyq jumystardy bastady; 2004 jyldan Qazaqstan Respýblıkasy Sport komıteti tóraǵasynyń keńesshisi, 2008 jyldan QR Týrızm jáne sport mınıstriniń kúres túrleri boıynsha keńesshisi.
Jaqsylyq Úshkempirovtyń sporttyq jetistikteriniń ishinde álem chempıony ataǵy (1981), álem chempıonatyndaǵy ekinshi oryn (1982), Eýropa chempıonatyndaǵy ekinshi oryn (1980), KSRO chempıonatyndaǵy ekinshi oryn jáne KSRO halyqtarynyń spartakıadasyndaǵy birinshi oryn alǵany bar.