6 qarasha. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq qarýly qaqtyǵystar kezinde qorshaǵan ortany saqtaý kúni
BUU Bas Assambleıasynyń 2001 jylǵy 5 qarashadaǵy 56/4 qarary boıynsha atalyp ótedi. Bul sheshimdi qabyldaýda BUU qarýly qaqtyǵystardyń qorshaǵan ortaǵa tıgizetin keri áseri uzaq ýaqytqa deıin ekojúıe men tabıǵı resýrstarǵa zııanyn tıgizetinin negizge aldy.
Adam qolynan ólgen janýarlardy eske alý kúni
Ataýly kúnniń basty mindeti – qoǵamnyń nazaryn janýarlarǵa qatygezdik máselesine aýdarý. 1987 jyly qabyldanǵan Úı janýarlaryn qorǵaý jónindegi eýropalyq konventsııa adamnyń janýarlarǵa moraldyq qaryzynyń bolýyn moıyndaıdy jáne kóptegen elde janýarlarǵa qatygezdik jasaǵany úshin qylmystyq jaýapkershilik qarastyrylǵan. Alaıda, kúni búginge deıin búkil álemde janýarlar adam qatygezdiginiń qurbany bolyp keledi. Sondyqtan, janýarlar quqyǵyn qorǵaýshylardyń bastamasymen adam qolynan ólgen janýarlardy eske alý kúni belgilendi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1992 jyly Almatydaǵy Raıymbek batyr dańǵylynyń boıyndaǵy zıratta ataqty ánshi Ámire Qashaýbaevqa eskertkish-qulpytas ornatyldy.
2004 jyly Astana qalasynyń ákimdigi men Seýl qalasynyń meri Qazaqstan men Koreıa Respýblıkalarynyń astanalary arasynda baýyrlastyq qatynas ornatý jónindegi kelisimge qol qoıdy. Bul – saýda-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq salalardaǵy yntymaqtastyq, sonymen qatar qalalyq ınfraqurylym máselelerindegi ózara is-qımyl jónindegi kelisim.
2007 jyly Kaır qalasynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Mysyr Arab Respýblıkasynyń Úkimeti arasynda Kaır qalasyndaǵy Beıbarys sultannyń meshitin qalpyna keltirý jónindegi yntymaqtastyq týraly kelisimge» qol qoıyldy. Bul qujattyń negizinde Qazaqstan, XIII ǵasyrda salynǵan nysandardyń bastysy jáne ortaǵasyrlyq sáýlet óneriniń jaýhar eskertkishi sanalatyn bul meshitti qalpyna keltirýge 4,5 mln AQSh dollary kóleminde qarjy bólip otyr.
2009 jyly Almatyda «Órleý» jas balet ártisteriniń teatry ashyldy. Teatr A. Seleznev atyndaǵy Almaty horeografııalyq ýchılışesiniń 75 jyldyǵyna oraı ashylǵan.
2014 jyly Qazaqstannyń Qoǵammen baılanys jónindegi ulttyq qaýymdastyǵy Halyqaralyq qoǵammen baılanys keńesshileriniń uıymyna (ІSSO) múshe boldy. Bul Qazaqstannyń álemdik PR-qoǵamdastyqtyń bir bólshegi bolýyna jol ashyp, eldegi kommýnıkatsııa ındýstrııasyn damytýǵa eleýli yqpal etedi.
2014 jyly Barselonada ótken balalar men jasóspirimder shyǵarmashylyǵynyń birinshi halyqaralyq «HOLO, BARSELONA!» festıval-baıqaýynda «Úmit» balalar úıiniń tárbıelenýshileri úsh 1-oryndy jeńip aldy. Balalar biregeı janr, vokal jáne horeografııa boıynsha baıqaýlarǵa qatysty.
2015 jyly Jezqazǵanda «Mashına jasaý áskerı-ónerkásip korporatsııasy ǵylymı-óndiristik birlestigi» AQ qyzmetkerleri jergilikti tarıhı-ólketaný mýzeıine «Soıýz TMA-18M» ǵarysh kemesiniń tumsyq bóliginiń esiginiń bir bóligin syıǵa tartty. Sonymen birge, ony rastaıtyn sertıfıkat, qazaqstandyq Aıdyn Aıymbetov, danııalyq Andreas Mogensen jáne reseılik Gennadıı Padalkanyń ǵarysh saparynan oralǵan sátte, ıaǵnı 2015 jylǵy 12 qyrkúıekte Jezqazǵan túbinde túsken sýreti tabys etildi.
2018 jyly Astanada QR Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń tapsyrysymen túsirilgen «Alash týy astynda» derekti fılminiń tusaýy kesildi. Fılmniń jumys toby Alash qaıratkerleriniń izimen Semeıdiń Alash qalasy atalǵan aýmaǵynda, Máskeýdegi Kreml, Sankt-Peterbýrgtegi Dýma otyrystary ótken Tavrııa saraıynda, Smolnyıda, Sankt-Peterbýrg, Qazan ýnıversıtetinde, Ýfadaǵy memlekettik májilis ótken burynǵy «Sibir» qonaqúıinde túsirý jumystaryn júrgizdi. Derekti týyndy «Oıan, qazaq!», «Jarııalanbaǵan avtonomııa» jáne «Qaterli ótkel» sekildi úsh bólimnen turady.
2018 jyly «Astana Hub» halyqaralyq ІT startaptar tehnoparki resmı iske qosyldy. Astana Hub mıssııasy – el ekonomıkasyn nyǵaıtý úshin startap mádenıetti damytý jáne joǵary tehnologııalyq jobalardy qoldaý. Aldaǵy ýaqytta tehnopark Qazaqstan ınnovatsııasynyń ekojúıesin damytýdyń ózegi ári lokomotıvine aınalyp, tehnologııalyq bıznesti damytý úshin halyqaralyq deńgeıde moıyndalǵan hab bolýy qajet.
2019 jyly Reseıdiń Omby qalasynyń Lenın kóshesindegi Qazaqstan konsýldyǵy janynda ombylyq sýretshi Amangeldi Shákenovtiń músini ornatyldy. Eskertkishti Sankt-Peterbýrg músinshisi Meıram Baımuhanov qola men granıtten jasaǵan. Oryndyqta oıǵa shomyp otyrǵan Amangeldi Shákenovtiń músini men onyń artynda molbert tur. Tuǵyrynda «Amangeldi Shákenovke – sýretshi jáne ustazǵa» dep jazylǵan. Shyǵarmashylyq ómirinde sýretshi kóptegen týyndylar saldy. Onyń eńbekteri Almatydaǵy Á. Qasteev mýzeıinde, Prezıdent mádenıet ortalyǵynda, Astanadaǵy QR Óner akademııasy qorynda jáne jeke toptamalarda saqtaýly.
2020 jyly Grýzııanyń Rýstavı qalasynda Kvemo-Kartlı jáne Mtsheta-Mtıanetı aımaqtaryn qamtıtyn konsýldyq okrýgi bar Qazaqstannyń qurmetti konsýldyǵy ashyldy. Qazaqstannyń Rýstavıdegi qurmetti konsýly Georgıı Djahýtashvılı óz sózinde ol basqaratyn keńseniń Qazaqstan men Grýzııa arasynda ekonomıkalyq, mádenı, sporttyq, bilim berý baılanystaryn damytýǵa tolyq kómek kórsetetinin aıtyp sendirdi. Qurmetti konsýldyq, sondaı-aq zamanaýı Qazaqstanǵa qyzyǵýshylyq tanytyp otyrǵan grýzııalyq azamattar úshin jańa aqparattyq ortalyqqa aınalýy tıis.
2023 jyly taekvondodan Qazaqstan áıelder quramasy Islamabadta (Pákistan) ótken Asian Open Championship halyqaralyq týrnırinde komandalyq esepte birinshi oryndy ıelense, erler quramasy bul jarysty úshinshi orynmen aıaqtady. Mártebeli jarystarda qazaqstandyq taekvondoshylar bes altyn, bir kúmis jáne jeti qola medal jeńip aldy.