6 qarasha. Tulǵalar týǵan kún
ESІMDER
61 jyl buryn (1963) Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket qaıratkeri Ońdasyn Seıiluly ORAZALIN dúnıege keldi.
Aqtóbede týǵan. 1985 jyly Aqtóbe pedagogıkalyq ınstıtýtyn, 1991 jyly S. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek joly: 1985-1988 jyldary Aqtóbe pedagogıkalyq ınstıtýtynyń oqytýshysy, 1988-1990 jyldary Aqtóbe pedagogıkalyq ınstıtýtynyń komsomol komıtetiniń hatshysy, 1990-1993 jyldary jarnamalyq aqparattyq-kommertsııalyq agenttiktiń bólim bastyǵy, 1993-1999 jyldary «Bank «Rıka» AAQ basqarma tóraǵasy bolyp eńbek etti. 1999-2000 jyldary «Obltransgaz» JAQ, «Aqtóbegaz» JAQ basqarma tóraǵasy, 2000-2003 jyldary Aqtóbe oblysynyń Muǵaljar aýdanynyń ákimi, 2003-2004 jyldary Aqtóbe oblystyq syrtqy ekonomıkalyq baılanystar jáne ınvestıtsııalar basqarmasynyń bastyǵy, 2004-2005 jyldary Aqtóbe oblysy ishki saıasat departamentiniń dırektory qyzmetterin atqardy. 2005-2006 jyldary Aqtóbe oblysy ákiminiń orynbasary, 2006-2007 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi memlekettik baqylaý jáne uıymdastyrý jumystary bóliminiń memlekettik ınspektory, 2007-2008 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi memlekettik baqylaý jáne uıymdastyrý jumystary bólimi meńgerýshisiniń orynbasary boldy. 2008 jyldyń naýryzy men qazany aralyǵynda QR Prezıdenti Ákimshiligi memlekettik baqylaý jáne kadrlyq-uıymdastyrý jumysy bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, 2008-2014 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumysy bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, 2014-2017 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumysy bóliminiń meńgerýshisi, 2017-2019 jyldary QR Prezıdentiniń Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary, 2019-2022 jyldary Aqtóbe oblysynyń ákimi boldy.
«Qurmet» ordenimen (2008) jáne medaldarmen marapattalǵan.
57 jyl buryn (1967) Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti Shekara qyzmeti dırektorynyń orynbasary Tóleýjan Sabyruly JÚNІSOV dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. 1990 jyly M. Frýnze atyndaǵy Omby joǵary jalpyáskerı komandalyq ýchılışesin, 2000 jyly QR ІІM Qaraǵandy zań ınstıtýtyn bitirdi.
Eńbek joly: KSRO Qarýly kúshteri motoatqyshtar vzvodynyń komandıri, Qazaqstan Respýblıkasy ІІM jáne MTK organdary jedel-tergeý bólimsheleriniń qyzmetkeri, 4, 5 departament, ınspektsııa, Almaty qalasy boıynsha UQKD, UQK jáne UQK Shekara qyzmetiniń kadrlar departamenti jedel jáne basqarýshy quramynyń qyzmetkeri bolǵan.
Qazirgi qyzmetin 2020 jyldyń sáýir aıynan beri atqaryp keledi.
«Qurmet» ordenimen, medaldarmen marapattalǵan.
50 jyl buryn (1974) qazaqstandyq dıplomat, ekonomıka ǵylymdarynyń doktory Sergeı Nurtaıuly NURTAEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek joly: QR Syrtqy ister mınıstrliginiń Almaty qalasyndaǵy ókildiginiń úshinshi hatshysy, 2002-2004 jyldary QR Ulybrıtanııadaǵy Elshiliginiń úshinshi hatshysy, 2004-2007 jyldary QR Sankt-Peterbýrg qalasyndaǵy Bas konsýly bolyp qyzmet atqarǵan. 2007-2009 jyldary QR Grekııa Respýblıkasyndaǵy isteri boıynsha ýaqytsha senimdi ókili, 2009-2015 jyldary QR Grekııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, 2015-2021 jyldary QR Italııa Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi boldy. 2017-2021 jyldary QR Maltadaǵy, San-Marınodaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetin qosa atqarýshy bolyp eńbek etti. 2021-2024 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Shvetsııa Koroldigindegi Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Danııa Koroldigindegi Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetin qosa atqarýshy qyzmetinde boldy.
«Astananyń 10 jyldyǵy» (2008) medalimen, QR Prezıdentiniń Alǵys hatymen (2010) marapattalǵan.
50 jyl buryn (1974) Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy sotynyń sýdıasy Nurjan Ótepbaıuly JOLDASBEKOV dúnıege keldi.
Túrkistan oblysynda dúnıege kelgen. 1997 jyly E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin «zańger» mamandyǵy boıynsha támamdaǵan.
Eńbek jolyn 1991 jyly burynǵy Shymkent oblysy Kırov aýdandyq áleýmettik qamsyzdandyrý bóliminiń áleýmettik jumysshysy retinde bastaǵan. 1992-1993 jyldary Shymkent oblysy «Jıdek» sharýa qojalyǵynyń jumysshysy, 1997-1999 jyldary SQO Ádilet basqarmasynyń bas mamany, jetekshi mamany, 1999-2000 jyldary QR Ádilet mınıstrligi Sot úkimderiniń oryndalýy komıtetiniń Uıymdastyrý-taldaý jumystary bóliminiń bastyǵy, 2000-2001 jyldary QR Ádilet mınıstrligi Sot úkimderiniń oryndalýy komıtetiniń Atqarylý óndirisi men prıstavtar jumysyn qamtamasyz etý basqarmasynyń bas mamany bolǵan. 2001 jyly QR Joǵarǵy sotynda bólim bastyǵy, 2001-2004 jyldary QR Prezıdent Ákimshiligi memlekettik-quqyqtyq bóliminiń bas eksperti, konsýltant, 2004-2012 jyldary Astana qalalyq №2 Saryarqa aýdandyq sotynyń sýdıasy, tóraǵasy bolyp qyzmet etken. 2012-2015 jyldary Pavlodar oblystyq sotynyń qylmystyq ister boıynsha apellıatsııalyq sot alqasynyń tóraǵasy qyzmetin atqarǵan.
Qazirgi qyzmetinde – 2015 jyldyń jeltoqsanynan.
96 jyl buryn (1928-1978) – arheolog, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Hasan Alpysbaıuyly ALPYSBAEV dúnıege kelgen.
Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynyń № 14 aýylynda, kóshpeli sharýanyń uly Múspirov Alpysbaıdyń otbasynda dúnıege keldi. Tórt jasynda ata-anasy qaıtys bolyp, jetim qaldy. 1935-1943 jyldary Qaskelen balalar úıinde tárbıelenip, osynda segizjyldyq mektepti bitirdi. 1943-1945 jyldary Almaty qalasyndaǵy №12 Qazaq ınternatynda oqydy. 1945-1950 jyldary Orta Azııa Memlekettik ýnıversıtetiniń tarıh fakýltetinde bilim aldy.
Ýnıversıtette arheologııalyq mamandyqty ıgerip, arheologııa bóliminde aǵa zerthanashy bolyp jumys istedi. Stýdent kezinde A.P. Okladnıkov pen M.E. Massonnyń jetekshiligimen jyl saıyn dalalyq arheologııalyq ekspedıtsııalarǵa qatysyp, Djebel úńgirleri, Dam-Dam-Chashma, Nısa jáne Anaý sııaqty eskertkishterde jumys istedi.
Ýnıversıtetti bitirgennen keıin Ońtústik Túrkmenstan arheologııalyq keshendi ekspedıtsııasynda, Qyrǵyz arheologııalyq-etnografııalyq ekspedıtsııasynda jáne keıin Soltústik Qazaqstan men Іle arheologııalyq ekspedıtsııalarynda jumys istedi. 1954 jyly Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýtynyń aspırantýrasyna "arheologııa" mamandyǵy boıynsha qabyldandy jáne sol úsh jyl merzimge Lenıngrad qalasyndaǵy Arheologıııa ınstıtýtynyń Lenıngradtyq bólimshesine jiberiledi. Ǵylymı jetekshisi bolyp tas dáýiri boıynsha úlken maman P.I. Borıskovskıı bekitiledi.
1958 jyly H.A. Alpysbaev "Kostenkı II kesheniniń sońǵy paleolıttik turaǵy" taqyryby boıynsha tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty dárejesin alý úshin dıssertatsııa qorǵady. Aspırantýrany bitirgennen keıin QazSSR ǴA Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýtyna ǵylymı qyzmetker bolyp jumysqa ornalasty. Ol sol jerde ómiriniń sońyna deıin qyzmet etti.
1957-1960 jyldary Karataý paleolıttik tobyna jetekshilik etti jáne alǵash ret Ońtústik Qazaqstan (Karataý jotasy) aýmaǵynda Bóriqazǵan jáne Táńirqazǵan tas óńdeý sheberhanalaryn ashyp, zerttedi. Bul eskertkishter álemdik deńgeıde tanyldy. H.Alpysbaev alǵash ret Qazaqstan aýmaǵynyń eń ejelgi adamdy qonystandyrý ortalyqtarynyń biri bolýy múmkin degen boljam jasady.
Keıinirek ol kóptegen tas dáýiri eskertkishterin ashty, olardyń nátıjeleri kóptegen jarııalanymdarda kórinis tapty. Geolog N.N. Kostenkomen birge júrgizilgen jumystary birneshe paleolıttik obektilerdiń ashylýyna múmkindik berdi. H.Alpysbaevtyń zertteý jumystarynyń ereksheligi keshendi tásildi qoldaný boldy, bul onyń kóptegen maqalalarynda kórinis tapty.
H.Alpysbaevtyń negizgi nátıjeleri Movıýs usynǵan tómengi paleolıt dáýirindegi eki lokaldy aımaqtyń bolýy týraly gıpotezasyna qarsy turady. Bir aımaqqa Indostan, Aldyńǵy Azııa, Afrıka, Ońtústik jáne Batys Eýropa jatsa, ekinshi aımaqqa soltústik-batys Úndistan, Qytaı, ıAva kirdi. Alaıda, Ońtústik Qazaqstanda tabylǵan artefaktiler negizinde H.A. Alpysbaev "Eki jaqty jáne bir jaqty keskish quraldardyń birge tabylýy Azııanyń tómengi paleolıttik mádenıeti jáne Azııanyń tómengi paleolıt dáýirindegi damý joldarynyń erekshe ekendigi týraly pikirlermen kelispeýge múmkindik beredi" dep jazdy. Ońtústik Qazaqstan materıaldarynyń Azııa men Afrıkadaǵy eńbek quraldarymen uqsastyǵy H.Alpysbaevqa tómengi paleolıttik mádenıetterdiń damýynyń birtutas joly bolǵanyn boljaýǵa múmkindik berdi.
H.Alpysbaevtyń ashqan jańalyqtardyń biri – Karasý kóp qabatty paleolıttik turaǵy, keıin ol Sh.Ýálıhanov atyndaǵy turaq dep ataldy. Bul turaqtyń mańyzdylyǵy búgingi kúnge deıin joǵalǵan joq, kerisinshe, Qazaqstannyń ejelgi tarıhyn zertteý, tórttik antropogen qaldyqtarynyń stratıgrafııasyn anyqtaý jáne Qazaqstannyń antropogen faýnasynyń tarıhyn qalpyna keltirý kezinde taǵy da úlken mánge ıe boldy.
H.Alpysbaevtyń kóptegen zertteýleriniń qorytyndylary onyń qazasynan keıin shyqqan "Ońtústik Qazaqstannyń tómengi paleolıttik eskertkishteri" atty monografııasynda kórinis tapty. Bul onyń doktorlyq dıssertatsııasy edi.