5 mamyr. Tulǵalar týǵan kún

ASTANA. QazAqparat – Búgin, 5 mamyrda tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandar nazaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

127 jyl buryn (1896-1979) akter, ulttyq kásibı teatr óneriniń negizin qalaýshylardyń biri, Qazaqstannyń Halyq ártisi, KSRO jáne Qazaq KSR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, Sotsıalıstik Eńbek Eri Seráli (Serke) QOJAMQULOV dúnıege keldi.

Qostanaı oblysynyń Qarabalyq aýdanynda týǵan. Troıtskidegi Ýazıfa mektebinde, Orynbor qalasyndaǵy Tatar halyq aǵartý ınstıtýtynda oqyǵan.

Osy jyldary «Musylmandar klýbynda» B.Maılınniń «Qalamqas», «Betim-aý, qudaǵı ǵoı», «Qasqyrbaı», «Neke qııar» t.b. shaǵyn pesalarda rólderdi oınaǵan. 1925 jyly Qyzylorda qalasynda tuńǵysh uıymdastyrylǵan Qazaq drama teatryna I.Baızaqov, Á.Qashaýbaev, E.Ómirzaqov, Q.Qýanyshbaev, J.Shanındermen birge Qojamqulovtyń shaqyrylýy onyń akterlik ómirine dańǵyl jol salǵan eleýli oqıǵa boldy.

Osy tusta sahna ómirinen tájirıbesi mol Qojamqulov teatrdyń alǵashqy rejısseri retinde qyzmet etti. Teatr 1926 jyly qańtardyń 13-de resmı túrde ashylyp, birneshe spektakldi sahnaǵa shyǵardy.

Ol 30-shy jyldardan bastap «Raıhan», «Amangeldi», «Ana týraly ańyz», «Tynyshtyq», «Bizdiń súıikti dáriger», «Aldar kóse», t.b. fılmderge túsip, Qazaqstannyń kıno óneriniń damýyna óz úlesin qosty.

Qojamqulov týraly rejısser Q.Ábýseıitov «Seraǵa» atty derekti fılm túsirse, kompozıtor Á.Beıseýov «Seraǵa týraly ánin» shyǵarǵan. Jezqazǵan qalasyndaǵy mýzykalyq drama teatry men Almatydaǵy bir kóshege esimi berilgen.

Úsh márte Lenın ordenimen, Qazan revolıýtsııasy, 2-shi dárejeli Otan soǵysy, Eńbek Qyzyl Tý, «Qurmet belgisi» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.

6 1 jyl buryn (1962) E.A. Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy ýnıversıtetiniń rektory, basqarma tóraǵasy Nurlan Orynbasaruly DÝLATBEKOV dúnıege keldi.

1984 jyly E.A. Bóketov atyndaǵy QarMÝ-dy aıaqtap, 1992 jyly QR ǴA fılosofııa jáne quqyq ınstıtýtynyń aspırantýrasyn támamdady.

1984 jyldan 1996 jylǵa deıin E.A. Bóketov atyndaǵy QarMÝ-de qylmystyq quqyq jáne krımınologııa kafedrasynda oqytýshy, aǵa oqytýshy, dotsent jáne kafedra meńgerýshisi boldy.

1996 jyldan bastap 2013 jylǵa deıin Qaraǵandy «Bolashaq» ýnıversıtetiniń rektory, «Karlag – bolashaq úshin este saqtaý» ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń jetekshisi.

2013 jyldyń maýsym aıynan bastap 2016 jyldyń naýryzyna deıin Qaraǵandy oblystyq máslıhatynyń hatshysy.

QR Parlamenti Májilisiniń (VI shaqyrylym) depýtaty, Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi (2016-2020).

Qazirgi qyzmetinde 2020 jyldyń tamyz aıynan beri.

Zań ǵylymynyń doktory, professor, QR UǴA korrespondent-múshesi. 150-den astam ǵylymı jumystyń avtory. «Dostyq» (II dárejeli) ordeniniń ıegeri.

6 1 jyl buryn (1962) ánshi, sazger, zamanaýı hıt-ánderdiń avtory, Brıtandyq kompozıtorlar men án avtorlary akademııasynyń (B.A.C.S.) «Best European Entry» arnaıy marapatynyń, «Tarlan» syılyǵynyń ıegeri Erkesh ShÁKEEV dúnıege keldi.

Burynǵy Kókshetaý oblysynda Rýzaevka aýylynda týǵan. Mýzykamen kásibı deńgeıde 1987 jyly respýblıkalyq «Jastar daýysy» jas daryndar baıqaýyndaǵy jeńisinen (1-oryn jáne kórermender kózaıymy júldesi) keıin aınalysa bastady.

Osy jeńisten keıin ol Tasqyn Oqapov jetekshilik etken «Araı» ansambline oryndaýshy-avtor retinde jumysqa shaqyryldy.

Keıin ol tek jeke ánshilikpen ǵana aınalysyp qoımaı, qazaqstandyq jáne reseılik juldyzdarǵa arnap kóptegen ánder jazdy.

5 5 jyl buryn (1968) Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik jáne saıası qaıratkeri Saparhan Kesikbaıuly OMAROV dúnıege keldi.

Ońtústik Qazaqstan oblysy Qyzylqum aýdanynyń Otrabat stantsııasynda týǵan. 1995 jyly G.V. Plehanov atyndaǵy Reseı ekonomıkalyq akademııasyn ekonomıka jáne áleýmettik josparlaý mamandyǵy boıynsha bitirdi.

2001 jyly Qazaq memlekettik zań ýnıversıtetin quqyqtaný mamandyǵy boıynsha bitirdi.

Eńbek jolyn 1985 jyly Túrkistan qurylys jáne jol mashınalaryn jóndeý zaýytynda jumysshy bolyp bastady. 1986-1988 jyldary Keńes armııasy qatarynda áskerı boryshyn atqardy.

1995-1996 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Baǵaly qaǵazdar jónindegi ulttyq komıssııasynda maman, bólim bastyǵy bolyp jumys istedi. 1996-2001 jyldary «Azyq túlik kelisimshart korporatsııasy» AQ-da bólim bastyǵy, basqarma bastyǵynyń orynbasary, basqarma bastyǵy, departament dırektory.

2006 jylǵy qańtarda «Azyq túlik kelisimshart korporatsııasy» AQ-nyń vıtse-prezıdenti bolyp taǵaıyndaldy. 2007-2008 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń Sharýashylyq basqarmasy bastyǵynyń orynbasary.

2008-2011 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumystary bóliminiń memlekettik ınspektory.

2011-2014 jyldary Respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýyn baqylaý jónindegi esep komıtetiniń múshesi. 2014-2016 jyldary – QR Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri.

2016-2019 jyldary – QR Parlamenti Májilisiniń (VI shaqyrylym) «Nur Otan» partııasynan saılanǵan depýtaty, Agrarlyq máseleler komıtetiniń tóraǵasy.

2019-2021 jyldary – QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstri.

«Tyńǵa 50 jyl» (2004), «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl» (2001), «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011) mereıtoılyq medaldarymen marapattaldy.

50 jyl buryn (1973) Qazaqstan Respýblıkasynyń Norvegııa koroldigindegi tótenshe jáne ókiletti elshisi Ádil Qapanuly TURSYNOV dúnıege keldi. Almaty qalasynda týǵan. 1994 jyly Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn, 2001 jyly QR SІM Dıplomatııalyq akademııasyn bitirgen.

Eńbek joly: 1994-1996 jyldary – QR SІM halyqaralyq uıymdar jáne halyqaralyq ekonomıkalyq qatynastar basqarmasynyń referenti, attashesi.

1996-1999 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasynyń Úndistandaǵy elshiliginde attashe, úshinshi hatshy, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ázerbaıjan Respýblıkasyndaǵy elshiliginde ekinshi hatshy. 1999-2001 jyldary - QR SІM Dıplomatııalyq akademııasynyń tyńdaýshysy. 2001-2004 jyldary - QR SІM-de túrli basshylyq laýazymdar atqardy.

2004-2008 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasynyń Sıngapýr Respýblıkasyndaǵy ýaqytsha senimdi ókili (keńesshi-ýákil). 2008-2009 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Ákimshiligi Syrtqy saıasat ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary.

2009-2012 jyldary – QR SІM Eýropa departamentiniń dırektory. 2012-2014 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasynyń Grýzııadaǵy ýaqytsha senimdi ókili, Qazaqstan Respýblıkasynyń Grýzııadaǵy elshiliginiń keńesshi-ýákili.

2015-2016 jyldary – QR SІM TMD departamentiniń dırektory. 2016-2019 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń Syrtqy saıasat ortalyǵynyń meńgerýshisi. Qazirgi qyzmetinde 2019 jylǵy naýryzdan beri.

2019-2022 jyldary – QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasynyń keńesshisi, Elbasy Keńsesiniń Aqparattyq-taldamalyq qamtamasyz etý bóliminiń meńgerýshisi.

Qazirgi qyzmetinde 2023 jyldyń qańtar aıynan bastap.

46 jyl buryn (1977) Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasynyń Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý jónindegi komıteti tóraǵasynyń orynbasary Rýslan Búrkitbaıuly ÁLKENEV dúnıege keldi.

Qazaq quqyq jáne halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyn quqyqtaný mamandyǵy boıynsha; Pavlodar agroónerkásiptik tehnıkýmy, sharýashylyq qyzmetti esepke alý jáne taldaý boıynsha ekonomıst mamandyǵy bitirgen.

Eńbek joly: Pavlodar oblysy, Kachır aýdany, «Kommýnar» kolhozynyń agronom-esepshisi (1996); Pavlodar qalasy Indýstrıaldy aýdandyq sotynyń sot otyrysynyń hatshysy (1997-1998); Pavlodar qalasy Indýstrıaldy aýdandyq sotynyń sot prıstavy (1998-1999); Pavlodar qalasy Indýstrıaldy aýdandyq sotynyń aǵa sot prıstavy (1999); Pavlodar oblysy boıynsha Sottar ákimshisiniń uıymdastyrý-taldaý jumysy bóliminiń bas mamany (1999-2001); Pavlodar oblysy boıynsha Sottar ákimshisiniń taldaý jumysynyń atqarýshylyq óndiristi qamtamasyz etý bóliminiń bas mamany (2001-2002); Pavlodar oblysy Sottar ákimshisiniń aǵa sot prıstavy (2002); Ekibastuz qalasy prokýratýrasy bólimi prokýrorynyń mindetin atqarýshy (2002); Ekibastuz qalasy prokýratýrasynyń, Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń azamattyq jáne ákimshilik ister boıynsha sot sheshimderiniń jáne atqarýshylyq óndiristiń zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń taǵylymdamashy-prokýrory (2002-2003); Pavlodar oblysy Ekibastuz qalasy prokýratýrasynyń bólim prokýrory (2003); Pavlodar oblysynyń mamandandyrylǵan tabıǵatty qorǵaý prokýrorynyń kómekshisi (2003-2004); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń Ulttyq qaýipsizdik komıteti, qarjy polıtsııasy jáne keden komıteti organdarynda tergeý men anyqtaýdyń zańdylyǵyn qadaǵalaý departamentiniń aǵa prokýrory (2004-2007); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń jedel-izdestirý qyzmetiniń zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń prokýrory (2007); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń memlekettik organdarynyń qyzmetindegi zańdylyqty qadaǵalaý bóliminiń prokýrory (2007-2008); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń Ulttyq qaýipsizdik komıteti, qarjy polıtsııasy jáne keden komıteti organdaryndaǵy tergeý jáne anyqtaý zańdylyǵyn qadaǵalaý basqarmasynyń bastyǵy (2008); Pavlodar oblysy prokýrorynyń Qazaqstan Respýblıkasynyń sybaılas jemqorlyqqa qarsy zańnamasynyń oryndalýyn qamtamasyz etý jónindegi kómekshisi (2008-2009); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń ishki ister organdarynda tergeý jáne anyqtaý zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń bastyǵy (2009-2010); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń qylmystyq protsestiń zańdylyǵyn qadaǵalaý basqarmasy bastyǵynyń orynbasary (2010); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń ishki ister organdarynda tergeý jáne anyqtaý zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń bastyǵy (2010-2012); Pavlodar oblysy prokýratýrasynyń tergeý jáne anyqtaý zańdylyǵyn qadaǵalaý basqarmasynyń bastyǵy (2012); oblys prokýrorynyń qaraýynda (2012); Pavlodar oblysy Pavlodar qalasy prokýrorynyń orynbasary (2012-2013); Qazaqstan Respýblıkasy Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý jónindegi komıtetiniń Taldaý jumysy jáne quqyqtyq retteý basqarmasynyń basshysy (2013-2015); QR PM Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý jónindegi komıtetiniń Quqyqtyq statıstıkany qalyptastyrý departamentiniń basshysy (2015-2017); QR BP Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý komıtetiniń Astana qalasy boıynsha departamentiniń basshysy (2017-04.2018)

2018 jyldyń sáýir aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.