46 jyldyq naýqan: Qytaıdaǵy eń úlken shól aǵashpen qorshaldy

<p>ASTANA. KAZINFORM &ndash; Qytaı eldegi eń úlken Takla-Makan shólin jasyl jelektendirý boıynsha 46 jyldyq naýqanyn aıaqtady. Atalmysh joba eldiń shóleıttenýmen kúresý jáne kóktemde eldiń biraz bóliginde júretin qumdy daýyldardy azaıtý úshin qolǵa alyndy. Bul týraly <a href="https://www.reuters.com/world/china/china-completes-3000-km-green-belt-around-its-biggest-desert-state-media-says-2024-11-29/" target="_blank" rel="noopener">Reuters</a> agenttigi habarlady.&nbsp;</p>

Shyńjańnyń soltústik-batysyndaǵy shóldiń ońtústik shekarasynyń keıingi 100 metrine aǵash otyrǵyzý arqyly Takla-Makan shólin qorshap turǵan 3 000 shaqyrymdyq «jasyl beldeý» jobasynyń aıaqtalǵany atap ótildi.

Shóldi aǵashtarmen qorshaý jumystary 1978 jyly halyq arasynda «Uly jasyl qorǵan» degen atpen belgili «Úsh soltústik qorǵaý beldeýi» jobasy aıasynda bastalǵan. Osy ýaqyt ishinde 30 mıllıon gektar aýmaqqa aǵash otyrǵyzyldy.

Eldiń qurǵaq soltústik-batysynda aǵash otyrǵyzýdyń arqasynda Qytaıdyń jalpy orman alqaby ótken jyldyń aıaǵynda 25 paıyzdan asty. Bul kórsetkish 1949 jyly shamamen 10 paıyzdy quraǵan. Tek Shyńjańda keıingi 40 jylda orman úlesi 1 paıyzdan 5 paıyzǵa deıin ósti. 

Takla-Makan shóliniń shetine kóshetter otyrǵyzý jalǵasady. Sonymen qatar shóldiń batys shekarasyndaǵy aýylsharýashylyq jerleri men saıabaqtardy qorǵaý úshin jańa orman jelilerin qurý josparlanyp otyr. 

Derekterge súıensek, Qytaıdyń aǵash otyrǵyzýdaǵy belsendi áreketine qaramastan, el aýmaǵynyń 26,8 paıyzy áli kúnge deıin «shóleıt» sanatyna jatady. Bul kórsetkish 10 jyl buryn 27,2 paıyz bolatyn. 

Osyǵan deıin Qytaı 2031 jyly Marstan topyraq úlgilerin alýdy josparlap otyrǵany týraly jazdyq.