4 qańtar. Jylnama

Foto: Фото: Kazinform
<p><a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform</a> oqyrman nazaryna 4 qańtarǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.</p>

ATAÝLY KÚNDER

Dúnıejúzilik gıpnoz kúni

Dúnıejúzilik gıpnoz kúnin atap ótýdi 2004 jyly amerıkalyq spıker, jazýshy, sertıfıkattalǵan gıpnoterapevt jáne gıpnoz nusqaýshysy Tom Nıkolı jáne AQSh pen basqa elderden kelgen kásibı gıpnoz terapevteriniń Dúnıejúzilik gıpnoz kúni jónindegi komıteti bastady. Qazirgi álemde gıpnoz emdik maqsatta jáne oıyn-saýyq túri retinde qoldanylady. Birinshi jaǵdaıda gıpnozdy qoldaný gıpnoterapııa dep atalady, al ekinshisinde gıpnoz satysy. Gıpnoterapııa ártúrli psıhologııalyq jáne fızıkalyq buzylýlardy emdeýde ártúrli dárejede jetistikte boldy.

Halyqaralyq Braıl kúni

1809 jyly frantsýz tıflopedagogi Lýı Braıl dúnıege kelgen. Ol zaǵıptarǵa arnalǵan bederli-núkteli shrıft oılap tapty.

Nıýton kúni

Bul kúndi ataqty aǵylshyn ǵalymy Isaak Nıýtonnyń týǵan kúninde jaratylystaný ǵylymdarynyń zertteýshileri, ǵalymdar, stýdentter, sondaı-aq ǵylymı tájirıbe jasaǵandy jaqsy kóretin áýesqoılar jyl saıyn atap ótedi. I. Nıýton oılap tapqan búkilálemdik tartylys zańy men mehanıkanyń úsh zańy klassıkalyq mehanıkanyń negizin qalady.

ESTE QALAR OQIǴALAR

1995 jyly Transazııalyq temir joldyń Shý stansasynan Arys stansasyna deıingi 582-shaqyrymdyq elektr jelisine qosylǵan ýchaskesi ashyldy. Ol iske qosylǵan soń respýblıkanyń soltústik jáne ońtústik aımaqtaryn baılanystyratyn trans qazaqstandyq temir joldyń elektrıfıkatsııasy aıaqtaldy.

2000 jyly Qazaqstan Esirtki zattar boıynsha komıssııaǵa (EZK) múshe boldy. EZK BUU-nyń Ekonomıkalyq jáne Áleýmettik keńesiniń 1946 jylǵy qararymen qurylǵan. Komıssııa - BUU-nyń júıesindegi ortalyq organ. Ol halyqaralyq esirtkini baqylaý tóńiregindegi halyqaralyq birlestiktiń saıasatyn anyqtaıdy. EZK BUU-nyń basqarmasyna usynys berý ǵana emes, jeke elderdiń esirtkige qarsy qyzmettiniń suraǵy boıynsha kepildemeler berýge quqyly.

2013 jyly Astanada Memleket tarıhy ınstıtýtynda Qazaqstannyń kórnekti qaıratkerleri týraly «Uly dala tulǵalary» serııasyndaǵy kitaptar tanystyryldy.

2015 jyly Aqmola oblysynyń Qajymuqan aýylynda qazaqtyń ataqty balýany Qajymuqan Muńaıtpasovqa eskertkish ornatyldy. Eskertkishtiń bıiktigi - 3,6 metr, ol 3,2 metrlik tuǵyrdyń ústinde tur. Eskertkish demeýshilik qarjy esebinen ornatyldy.

2017 jyly Qazaqstan BUU Qaýipsizdik Keńesiniń otyrysyna turaqty emes múshesi retinde alǵash ret qatysty. Onda Qaýipsizdik Keńesiniń 2017 jylǵy qańtarǵa arnalǵan jumys baǵdarlamasy bekitildi. Qazaqstan atynan BUU janyndaǵy Qazaqstannyń turaqty ókiliniń orynbasary Barlybaı Sadyqov ókildik etti.

2018 jyly Aqmola oblystyq mádenıet basqarmasy janyndaǵy tarıhı-mádenı mura obektilerin qorǵaý jáne paıdalaný boıynsha ortalyqtyń uıymdastyrýymen «Eskertkishter syr shertedi» aktsııasy jáne qazirgi zamanǵy tehnologııa QR-kodtardyń kómegimen óńirdegi kıeli nysandar týraly aqparatty tsıfrlandyrý boıynsha pılottyq joba júzege asyryldy. Aktsııa «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy sheńberinde qolǵa alynǵan. Bul óńirdegi kórikti jerler týraly málimetterdiń oblys turǵyndary men qonaqtaryna jáne týrıster úshin qoljetimdi bolýyna septigin tıgizbek.

2019 jyly Qazaqstandyq «Beıbitshilik jolyndaǵy seriktestik» oqý ortalyǵy (KAZTsENT) halyqaralyq bitimgerlik operatsııalarǵa qatysý úshin Birikken Ulttar Uıymy tarapynan sertıfıkattar men álem boıynsha bitimgerlerdi «Azamattardy qorǵaý» jáne «BUU shtab ofıtserleri» kýrstarynda daıyndaý quqyǵyna ıe boldy. BUU-nyń Nıý-Iorktegi shtab-páterinde BUU-nyń Bas hatshysynyń beıbitshilikti qoldaý jónindegi operatsııalary boıynsha orynbasary Jan-Per Lakrýa qazaqstandyq nusqaýshylar ázirlegen jáne KAZTsENT negizinde júrgizilgen bitimgerlik kýrstarynyń BUU standarttaryna sáıkestigin taný týraly qujattaryna qol qoıdy.

2020 jyly QR Ulttyq akademııalyq kitaphanasynda Altyn Ordanyń 750 jyldyǵyna arnalǵan «Aıbyndy Altyn Orda» kitap kórmesi ótti. Ekspozıtsııa úsh bólimnen quralǵan: Altyn Orda memleketiniń qurylýy, onyń damý tarıhy jáne ydyraýy.Kórmede Altyn Ordanyń qurylýy, tarıhy jaıynda syr shertetin 160-qa jýyq kitap, fotosýret, karta men tsıtatalar usynylǵan.

Seıchas chıtaıýt