300 myńǵa jýyq qazaqstandyq birjolǵy zeınetaqy tólemin aldy
2021 jylǵy 20 mamyrdaǵy jaǵdaı boıynsha BJZQ salymshylardyń (alýshylardyń) zeınetaqy jınaqtaryn turǵyn úı jaǵdaılaryn jaqsartý úshin paıdalanýǵa bergen 280 709 ótinishin oryndady. Ýákiletti operator – bankterde ashylǵan qazaqstandyqtardyń arnaıy shottaryna BJZQ 1,3 trln teńgeden astam qarjy aýdardy. Birjolǵy zeınetaqy tólemderiniń ortasha somasy 4,7 mln teńgeden asa somany qurady.
Oryndalǵan ótinishterdiń eń kóbi Mańǵystaý oblysynyń (16,9%), Almaty qalasynyń (16,5%), Nur-Sultan qalasynyń (13,1%) turǵyndary tarapynan joldanǵan. www.enpf.kz saıtyndaǵy «Kórsetkishter» bóliminde salymshylardyń birjolǵy zeınetaqy tólemderin qandaı maqsattarǵa paıdalanýdy josparlaıtyny týraly egjeı-tegjeıli aqparat ornalastyrylǵan. Mundaı aqparat óńirler bólinisinde de berilgen.
Qazirgi ýaqytta zeınetaqy jınaqtarynyń bir bóligin paıdalanýǵa ótinishterdi qabyldaıtyn ýákiletti operatorlar «Otbasy banki» turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ, «Qazaqstan Halyq banki» AQ, «Altyn Bank» AQ, «Bank TsentrKredıt» AQ bolyp tabylady.
Aıta keteıik, ýákiletti operatorlardan salymshylardyń (alýshylardyń) jeke zeınetaqy shottaryna (JZSh) ótinish berýshiniń ótinishi jáne ózge de sebepter boıynsha 132,5 mlrd teńgeden astam soma qaıtaryldy, sebebi, qazaqstandyqtar birjolǵy zeınetaqy tólemderin belgilengen merzimde paıdalanbaǵan.
Buǵan qosa, BJZQ-ǵa emdelýge barlyǵy 8152 ótinish kelip tústi, onyń ishinde 5,1 mlrd teńgege jýyq somaǵa 5295 ótinish oryndaldy, ortasha somasy shamamen 1 mln teńgeni quraıdy. Sonymen qatar, salymshylardyń (alýshylardyń) BJZQ-daǵy JZSh-na ýákiletti operatordan («Otbasy banki» turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ) 1,2 mlrd teńge qaıtaryldy, bul qarajat ótinish berýshiniń ótinishi jáne ózge de sebepter boıynsha belgilengen merzimde paıdalanylmaǵan. Zeınetaqy jınaqtaryn emdelýge paıdalaný jónindegi ózekti statıstıkamen www.enpf.kz saıtyndaǵy
Salymshy suratqan zeınetaqy jınaqtarynyń somasy BJZQ-dan ýákiletti operatordaǵy arnaıy shotqa aýdarylǵannan keıin bul qarajattyń ınvestıtsııalyq basqarýdan alynatynyna, demek, oǵan ınvestıtsııalyq tabystyń eseptelmeıtinine nazar aýdarǵymyz keledi.
Budan basqa, arnaıy shotqa aýdarylǵan zeınetaqy jınaqtaryna ınflıatsııa deńgeıin eskere otyryp, olardyń saqtalýy boıynsha memlekettiń zańda kózdelgen kepildigi qoldanylmaıdy. Sondaı-aq, BJZQ-dan tólenetin birjolǵy zeınetaqy tólemderiniń somalarynan salymshy tańdaǵan jáne onyń ótinishinde kórsetilgen tásilge sáıkes jeke tabys salyǵyn (JTS) esepteý jáne ustap qalý júrgiziledi. Osyǵan oraı, BJZQ-ǵa qarajatty qaıtarý, ınvestıtsııalyq tabys pen memleket kepildigin joǵaltý, sondaı-aq, JTS-ty merziminen buryn esepteý jaǵdaılaryn boldyrmaý úshin salymshylarǵa birjolǵy zeınetaqy tólemderin paıdalanýdy jaýapkershilikpen ári muqııat josparlaýdy usynamyz. Zeınetaqy jınaqtarynyń maqsatty paıdalanylýyn rastaý úshin qajetti qujattardyń tizimin ótinim bergenge deıin muqııat zerdelep, olardy ýákiletti operatorǵa ýaqytyly usynýdy qamtamasyz etken jón.
Investıtsııalyq portfeldi basqarýshylarǵa aǵymdaǵy jyldyń 20 mamyryndaǵy jaǵdaı boıynsha 3,2 mlrd teńgege jýyq qarjy aýdaryldy. BJZQ kelip túsken 2030 ótinishtiń 1415-in oryndady. Aýdarymnyń ortasha somasy shamamen 2,3 mln teńge. Zeınetaqy jınaqtaryn senimgerlik basqarýǵa berý boıynsha egjeı-tegjeıli statıstıka da enpf.kz saıtyndaǵy
BJZQ-dan zeınetaqy aktıvterin alǵannan keıin IPB olardy QR Ulttyq Banki Basqarmasynyń 2014 jylǵy 3 aqpandaǵy №10 qaýlysymen bekitilgen Investıtsııalyq portfeldi basqarý jónindegi qyzmetti júzege asyrý qaǵıdalarynda kórsetilgen jáne IPB ınvestıtsııalyq deklaratsııasynda kózdelgen ruqsat etilgen qarjy quraldaryna ınvestıtsııalaıdy.
Zeınetaqymen qamsyzdandyrý týraly Zańǵa sáıkes, IPB ınvestıtsııalyq basqarýdy júzege asyrǵany úshin komıssııalyq syıaqy alýǵa quqyly. IPB syıaqysynyń shekti shamasy alynǵan ınvestıtsııalyq tabystyń 7,5%-nan aspaýy tıis. Komıssııalyq syıaqynyń naqty shamasyn jyl saıyn IPB-nyń basqarýshy organy bekitedi jáne ol jylyna bir ret qana ózgerýi múmkin.
Salymshy zeınetkerlik jasqa tolǵanǵa deıin Ulttyq Banktiń basqarýynda bolatyn zeınetaqy jınaqtaryna ınflıatsııa deńgeıi eskerilip otyratyn saqtalý kepildigi qoldanylady. Zeınetaqy jınaqtary IPB-nyń basqarýyna aýdarylǵan jaǵdaıda, memlekettik kepildik basqarýshy kompanııanyń zeınetaqy aktıvteriniń eń tómengi kiristilik deńgeıin qamtamasyz etetin kepildigimen almastyrylady. Kiristiliktiń eń tómengi deńgeıi naryqta áreket etetin IPB-nyń basqarýyna berilgen zeınetaqy aktıvteriniń ortasha alynǵan kiristiligin negizge ala otyryp eseptelinedi.