30 jyl jazylǵan kitap - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymy búgingi sanynda «Gaz tarıfi óse me? Degen suraqtyń jaýabyn izdeıdi. «Osyǵan oraı qoǵamdyq tyńdaýdyń Astanada ótetindigi Atyraý kásipkerlerin alańdatyp otyr» dep jazady basylym. Gazettiń habarlaýynsha, «QazTransGazAımaq» aktsıonerlik qoǵamynyń oblystyq fılıaly gazdyń qunyn kóterýge qam jasap otyr eken. «Tabıǵı gaz tarıfi ósetininen habardar bolǵan atyraýlyq kásipkerlerden maza ketti. Olardyń pikirinshe, bul kásipkerliktiń damýyna edáýir kedergi keltirýi múmkin. Sol sebepten, «Atameken» ulttyq kásipkerler palatasy Atyraý oblystyq fılıalynyń dırektory, «Nur Otan» partııasynyń óńirlik fılıaly janyndaǵy kásipkerlikti qoldaý jónindegi qoǵamdyq keńes tóraǵasy Asylbek Jákıev atalǵan máseleni partııa alańynda talqylaýdy uıǵarypty. Qoǵamdyq keńes músheleri aldynda «QazTransGazAımaq» aktsıonerlik qoǵamynyń Atyraý óndiristik fılıalynyń dırektory Maqsut Abýov tarıftiń joǵarylaýy kásiporynnyń ınvestıtsııalyq baǵdarlamasynda qaralǵan jumystardyń aýqymymen baılanystyrady. Alaıda, qoǵamdyq keńes músheleri «QazTransGazAımaqtyń» óndiristik bazasyn halyqtyń qaltasyna salmaq túsirý arqyly jaqsartýyna kelispeıdi» - dep jazady basylym. Kásipkerler álemdik ekonomıkalyq daǵdarys tusynda tarıftiń ósýin orynsyz dep sanaıtynyn aıtyp otyr. Bul týraly tolyǵyraq gazettiń búgingi sanyndaǵy «Gaz tarıfi óse me?» degen maqaladan oqı alasyzdan.
«Egemen Qazaqstan» gazetine qartaıǵan shaǵynda týǵan kelini baspanasyn tartyp alyp, dalada qaldyraıyn dep júrgen ananyń arasha suraǵan hatyn jarııalaǵan. «Memlekettik qyzmetten shettetilip qalǵanda osy salany búge-shigesine deıin jaqsy meńgergen ári bilikti zańger ulym óz quqyǵyn qorǵaý úshin joǵary ınstantsııaǵa deıin barǵan edi. Sol kezdegi sýdıalar tarapynan jasalǵan zańsyzdyqtar áli de jalǵasyp keledi. Olaı deıtinim, 14 jyldan beri turyp jatqan baspanam daýǵa aınalyp, sot protsesindegi zańsyzdyqtarǵa oraı qartaıǵan shaǵymda dalada qalý qaýpi týyndap otyr» dep jazady qart ana. Máselege qysqasha toqtalar bolsaq, hat ıesi 2002 jyly otbasynyń jaqyn dosynan úı satyp alady. Oǵan 1800 dollar berip, óz kezeginde úı satqan Kenjehan Seksembaev úıdi syıǵa tartý qujaty boıynsha rásimdeıdi. Biraq, úıde basqa otbasy músheleriniń úlesi bar ekenin ne bilmegen ne aıtpaǵan. Sol kezde joldasy qaıtys bolyp, ózi naýqastanyp jatqandyqtan, 19 jastaǵy Ermek esimdi uly satýshy Kenjehan Seksembaevpen birge barlyq qujatty ózi retteıdi. Arada ýaqyt ótip, Ermek Álııa esimdi boıjetkenge úılengen. Ókinishke qaraı, Ermek 2015 jyldyń naýryzynda mezgilsiz qaza tabady da artynsha onyń jary Álııa enesin aldap, Ermektiń zeınetaqy qoryndaǵy aqshasyn alý kerek dep, enesiniń tólqujaty men úıdiń túpnusqa qujatyn alyp ketedi. Sóıtse, «úıdi kezinde Ermek óz aqshasyna satyp alǵan» dep, túpnusqa qujatpen úıdi óz atyna rásimdemek eken. Buny bilgende osy hattyń ıesi aryzdanyp, úıdiń túpnusqa qujatyn alyp alǵan. Biraq, kelini oǵan túpnusqa qujat emes, lazerli kóshirmeni bergen eken. Mine, sodan beri qart ana týǵan keliniń zalalyn tartyp, talaı zańsyzdyqqa kezdesken eken. Bul týraly tolyǵyraq «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Jan syzdatar zańsyzdyqtar» degen maqaladan oqı alasyzdar.
***
«Aıqyn» gazetiniń habarlaýynsha, Qazaqstanda 30 jyl jazylǵan kitap jaryq kórdi. Ǵalym, zertteýshi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Belarýs Respýblıkasyndaǵy Elshiliginiń keńesshi-ýákili Murat Laýmýlın «Álemdik orıentalıstıkadaǵy Qazaqstan jáne Ortalyq Azııa tarıhy» atty monografııasyn jazýǵa ómiriniń otyz jylyn arnapty. «Materıaldardy jınaqtaǵan kezimnen bastap esepteıtin bolsam, bul kitaptyń jazylýyna ómirimniń 30 jylyn arnadym. Kitapty 80-shi jyldardyń ekinshi jartysynan bastap jaza bastadym. 2000-shy jyldary qyzmetime baılanysty kitapty ekinshi kezekke qoıdym. Kitapty jazý barysynda batystyń qaınar kózderine kóp júgindim. Barlyq málimetter túpnusqadan alyndy. Bul kitap meniń jyldar boıy júrgizgen zertteýlerimniń, muraǵat aqtarǵan ýaqytymnyń jemisi. Oıym men sózimniń syǵyndysy. Bul - keshendi zertteý. Ókinishke qaraı, muraǵattarda men paıdalanǵan qujattar janyp ketti» degen jazýshy. Bul týraly tolyǵyraq «Aıqyn» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Otyz jyl jazylǵan kitap» atty maqaladan oqı alasyzdar.
***
Al, «Ekspress K» gazetiniń habarlaýynsha, Jambyl oblysynyń abaqtylaryndaǵy adamdar burynǵydaı emes, jumyssyz júr. Abaqtydaǵy adamdardyń kóbi qylmystarynan kelgen zalaldy óteýge mindettelgen. «Ótken ǵasyrdyń ortasynda oblystaǵy zaýyttar men kásiporyndar túrmede jazasyn ótýshilerdi jumysqa kóp tartatyn. Biraq, 80-inshi jyldardyń aıaǵy men 90-ynshy jyldardyń basynda túrmeler jekeshelendirilip ketken. Osylaısha, túrmege túsken adamdar sol mekemeniń tsehtarynda jumys isteı bastaǵan. Biraq, tsehtardyń kóbindegi qurylǵylar toqtap tur. Sondyqtan, qazir jazasyn óteýshilerdiń kóbi eki qolǵa bir kúpek tappaı júr»,-dep jazady basylym. Bul týraly tolyǵyraq «Ekspress K» gazetindegi «Ýoll-Strıt za kolıýcheı provolokoı» atty maqaladan oqı alasyzdar.