3 tamyz. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Qarbyz kúni
Merekeniń tarıhy AQSh-tan bastalady, onda eń alǵash ret Ulttyq qarbyz kúni (National Watermelon Day) atap ótilgen. Qazir bul halyqaralyq deńgeıde birneshe elder atap ótetin aıtýly kúnge aınalyp otyr.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1904 jyly uzyndyǵy 1668 km quraıtyn Orynbor-Tashkent magıstraliniń qurylysy bastaldy. Bul magıstral 1905-1906 jyldary qoldanysqa berilip, Reseıdiń eýropalyq bóligi men Ortalyq Azııany baılanystyrdy.
Temirjol boıynda qalalar men óndiris ortalyqtary paıda boldy. Mysaly: Aqtóbe, Oral, Túrkistan, Qyzylorda, Aral jáne t.b. qalalardyń damýyna yqpal etti.
2001 jyly Máskeýde Kaspıı qubyr jelisi konsortsıýmynyń munaı tasymaldaý boıynsha sharty bekitildi.
2001 jyly Qazaqstanda Túrkııa áskerı kúshteri bas shtabynyń áskerı-tehnıkalyq ókildigi ashyldy.
2009 jyly Almaty oblysynyń Іle aýdanynda «Jetigen-Qorǵas» temirjol jelisi qurylysy bastaldy. «Jetigen-Qorǵas» temirjol jelisi qurylysynyń jobasy - «Qazaqstannyń 30 korporatıvtik kóshbasshysy» baǵdarlamasynyń sheńberinde Almaty oblysynda júzege asyrylatyn eń iri jobalardyń biri. Temirjol jelisi «Jetigen» stansasynan bastalyp, Іle, Talǵar, Eńbekshiqazaq, Uıǵyr, Panfılov aýdandarynyń aýmaǵymen ótip, Qytaı shekarasyna baryp tireledi. Bul temirjol jobasy iske qosylǵannan keıin Aqtaý men Almatydan Qytaıǵa júk jáne jolaýshylar tasymaldaý aralyǵy 500 shaqyrymǵa deıin qysqarady. Qurylys kezinde 5500 adam jumyspen qamtyldy. Qurylystyń jalpy quny 147,4 mlrd teńge. Qurylys merzimi - 45 aı.
2014 jyly Qazaqstan aýmaǵynan «Jibek joly boıymen myńdaǵan shaqyrym» ekspedıtsııasy ótti. Shara aıasynda Qazaqstan jaıynda birneshe reportajdar jasalyp, QHR-dyń ortalyq telearnalarynda kún saıynǵy tikeleı efır uıymdastyryldy.
Alǵashqy sharalar 2014 jylǵy 19 shildede Sıan qalasynda ótti. Ári qaraı ekspedıtsııa músheleri Qytaı, Qazaqstan, Ózbekstan, Reseı, Grýzııa, Túrkııa, Grekııa, Italııa elderine qaraı attandy. Sońǵy núkte Rım qalasy boldy.
2016 jyly Eńbekshilder aýdanynyń Sáýle aýylynda 1916 jylǵy ult-azattyq kóterilisiniń qatysýshysy, Kókshetaý ýezindegi Qojas kóterilisiniń basshysy Doshtaıqajy Malqarbaıulynyń jerlengen jerine eskertkish ornatyldy.
Doshtaı (Dandaı) Malqarbaıuly (1846-1931) sheshendik jáne kóshbasshylyq qabiletke ıe óz zamanynyń baı jáne aqyldy adamy bolǵan.
2017 jyly qazaqstandyq komanda álemge tanymal Counter-Strike kompıýterlik oıyny boıynsha týrnırde 1 000 000 dollar utyp aldy.
2018 jyly maıdanger batyrlardyń erlikterin eske alý úshin armııa generaly A.V. Hrýlev atyndaǵy Materıaldyq-tehnıkalyq qamtý áskerı akademııasynda Sovet Odaǵynyń Batyry Baýyrjan Momyshuly esimimen atalatyn dárishana ashyldy. Soǵystan keıingi jyldary B. Momyshuly akademııada bes jyl dáris oqyp, áskerı ónerdi damytýǵa súbeli úlesin qosty.
2019 jyly Túrkııanyń Ystanbul qalasynda Túrki áleminiń etnografııalyq keshen-mýzeıinde ál-Farabı mýzeı-úıi ashyldy.
Ol Arıstotelden keıingi adamzattyń ekinshi ustazy atanǵan uly túrki oıshyly Ábý Nasyr ál-Farabıdiń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly erekshe málimetterden turatyn birneshe bólimderden turady.
Onda músindik kompozıtsııa, tarıhı jádigerler, ǵalymnyń eńbekteri jáne adam tanymynyń kóptegen salalaryna túbegeıli úles qosqan oıshyl týraly kitaptar bar.
2023 jyly Jambyl oblysynyń mektep oqýshylary ınsýlt, ınfarkt jáne basqa da qurysý aýrýlary bar naýqastardyń ómirin saqtap qala alatyn «Ekinshi júrek» saǵatyn oılap tapty. Smart saǵatty daryndy balalarǵa arnalǵan oblystyq mamandandyrylǵan lıtseıdiń oqýshylary – toǵyzynshy synyp oqýshysy Dýlat Isabek pen segizinshi synyp oqýshysy Ádııa Tursynbaı oılap taýyp, ázirlegen. Saǵat ıesiniń júrek soǵysy men qan qysymyn baqylap, ómirine qaýip tóngen jaǵdaıda eskertý jasaı alady. Sondaı-aq, gadjet dene temperatýrasyn baqylaý jáne qandaǵy júrek soǵý jyldamdyǵynyń paıyzyn anyqtaý fýnktsııasymen jabdyqtalǵan.