3 qazan. Tulǵalar týǵan kún

Foto:
ASTANA. QazAqparat – Búgin, ıaǵnı 3 qazan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

122 jyl buryn (1900-1940) qazaqtyń halyq aqyny, ánshi, ártis, dombyrashy, kompozıtor Isa BAIZAQOV dúnıege keldi.

Pavlodar oblysynyń Ertis aýdanynda týǵan. Orynbor qalasyndaǵy Qazaq halyq aǵartý ınstıtýtyn, Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn (qazirgi Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıteti) bitirgen. Jastaıynan sýyryp salma aqyndyq, ánshilik, dombyrashylyq ónerimen kózge túsedi. 1919-1920 jyldary el ishinde Baǵıt, Qudaıbergen degen aqyndarmen aıtysyp, jeńedi. Alǵashqy óleńderi 1924 jyly jarııalandy. 1926 jyly Qyzylordada qazaqtyń tuńǵysh teatry ashylǵanda, M. Áýezovtiń «Eńlik-Kebegi» men «Báıbishe-toqalynda» basty rólderde oınady. 40-tan astam halyq ánderiniń sózin jańa zamanǵa, ómir saltyna sáıkes qaıta jazdy. Repertýaryndaǵy halyq ánderiniń kópshiligi «Qyz Jibek», «Aıman-Sholpan», «Er Tarǵyn» operalaryna endi. 1931-1940 jyldary Almaty, Qaraǵandy, Semeı qalalarynda radıoda, Jazýshylar odaǵynda qyzmet etti. Ońtústik Qazaqstan oblysynda turyp aýyl-aýyldy aralap jalyndy óleńimen, asqaq ónerimen úgitshilik qyzmet atqardy. Onyń ataqty «Jeldirmeleri» (bes jeldirme) halyq arasyna keńinen taraldy. Shyǵarmalary birneshe ret jeke kitap bolyp basylyp, orys tilinde de jarııalandy. Jazýshy N. Anov «Án qanaty» romanynda, osy attas kınofılmde ánshi-aqynnyń kórkem beınesin jasady. Eńbek Qyzyl Tý ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan. 1980 jyly respýblıkalyq deńgeıde alǵashqy ret qazaqtyń halyq aqyny Isa Baızaqovtyń týǵan kúni atap ótildi. I.Baızaqovtyń 80 jyldyq mereıtoıynda «Belovodskıı» ujymsharynyń ataýy Isa Baızaqov atyndaǵy aýyl bolyp ózgertildi. Ertis aýdanyndaǵy Mádenıet úıiniń aldynda Isa Baızaqovtyń bıýst eskertkishi ornatyldy. Onyń esimi aýdan ortalyǵynyń kóshelerine berildi. Isa Baızaqovtyń 100 jyldyq mereıtoıy saltanatty jaǵdaıda Astana, Pavlodar qalalarynda jáne Ertis aýdany men onyń týǵan jerinde atap ótildi. 2010 jyldyń tamyz aıynda Pavlodar oblysynda Isa Baızaqovtyń 110 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan saltanatty sharalar ótti.

81 jyl buryn (1941-2012) jazýshy, aýdarmashy Baqytjan MOMYShULY dúnıege keldi.

Almaty qalasynda týǵan. Almaty shet tilder pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen.

Eńbek jolyn Jambyl oblysynyń Jýaly aýdandyq gazetinde tilshi bolyp bastap, Jambyl oblystyq gazetinde, «Lenınskaıa smena» gazetinde eńbek etti. Shyǵarmashylyq jolyn aýdarmashylyqtan bastap, Sh. Murtazanyń «Tabylǵan teńiz», «Bultsyz kúngi naızaǵaı» povesterin, J. Moldaǵalıevtiń, D. Dosjanovtyń, O.Bókeevtiń, Q. Naımanbaevtyń, B. Bodaýbaevtyń, B. Toǵysbaevtyń, M. Aıymbetovtyń, K .Toqaevtyń, t.b. jazýshylardyń týyndylaryn aýdarǵan. Óziniń «Janymnyń jaryq juldyzy», «Qasymda sen barda», «Ákege qurmet», t.b. kitaptary jaryq kórgen.

64 jyl buryn (1958) Qazaqstan Respýblıkasynyń qoǵam jáne saıasat qaıratkeri Zaǵıpa ıAhııaqyzy BALIEVA dúnıege keldi.

Almaty oblysy Kegen aýdanynyń Jalańash aýylynda týǵan. S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin, T. Rysqulov atyndaǵy Qazaq ekonomıkalyq ýnıversıtetin bitirgen, ekonomıst-halyqaralyq maman.

1975-1976 jyldary SKTÝ-de laborant bolyp jumys istegen. 1981-1982 jyldary – Jambyl oblystyq qurylys bankinde zańger keńesshi. 1982-1986 jyldary – Jambyl qalalyq atqarý komıtetinde zańger. 1986-1992 jyldary – Almaty qalalyq atqarý komıtetiniń turǵyn úıdi esepke alý jáne bólý basqarmasynyń ınspektory, bólim meńgerýshisi. 1992-1994 jyldary – Almaty qalasy ákimshiliginiń basshysy apparatynyń Zań bóliminiń meńgerýshisi. 1994-1995 jyldary – XIII saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty, Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń Ekonomıkalyq reforma jónindegi komıteti tóraǵasynyń orynbasary. 1995-1996 jyldary – QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń hatshysy. 1996-2005 jyldary QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń tóraıymy. 2005-2009 jyldary – QR Ádilet mınıstri. 2009-2011 jyldary – IV saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi. 2012-2016 jyldary – V saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi. QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi. «Nur Otan» partııasynyń múshesi, partııalyq tizim boıynsha saılanǵan.

«Qurmet», «Parasat», «Kúmis alqa», ordenderimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl» merekelik medaldarymen marapattalǵan.

44 jyl buryn (1978) «Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti teleradıokesheni» KEAQ bas dırektory Raýshan Jańabergenqyzy QAJYBAEVA dúnıege keldi.

Torǵaı oblysy Esil qalasynda týǵan. L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetin támamdaǵan, jýrnalıst (1999 j).

Eńbek joly: «Kommertsııalyq televızııalyq arna» AQ saıası sholýshy, Aqparattyq-taldaý baǵdarlamalary dırektsııasynyń dırektory, «Qazaqstan- Astana TRO» JShS orys redaktsııasynyń bas redaktory (1999-2007), QR Parlamenti Senaty Tóraǵasynyń keńesshisi (2007-2008); QR Parlamenti Senaty baspasóz qyzmetiniń jetekshisi (2008-2012); QR Premer-Mınıstri baspasóz qyzmetiniń basshysy-baspasóz hatshysy (2012-2014); QR Qorǵanys mınıstrligi BAQ-pen jumys jónindegi departament basshysy (04.2014-11.2014); «Qazaqstan temir joly» UQ» AQ Qoǵammen baılanys departamentiniń dırektory (2014-2016); QR Premer-mınıstri Birinshi orynbasarynyń keńesshisi (2016-2019); QR Premer-Mınıstriniń keńesshisi (03.2019-08.2019).

Qazirgi qyzmetinde – 2019 jyldyń tamyzynan.

44 jyl buryn (1978) Aqtóbe qalasynyń ákimi Ashat Berleshuly ShAHAROV dúnıege keldi.

Orynbor oblysynda (RKFSR) dúnıege kelgen. Qazaq memlekettik Sport jáne týrızm akademııasyn bitirgen, dene shynyqtyrý oqytýshysy – sport jattyqtyrýshysy (1999); T. Rysqulov atyndaǵy Qazaq ekonomıkalyq ýnıversıteti, halyqaralyq ekonomıst (2002); RF Prezıdenti janyndaǵy Reseı halyq sharýashylyǵy jáne memlekettik qyzmet akademııasy, aspırantýra (2013). Eńbek joly: Aqtóbe Memlekettik Ýnıversıteti sport pánderi kafedrasynyń oqytýshysy. Q. Jubanov atyndaǵy Aqtóbe memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń oqytýshysy (2000-2004); Aqtóbe oblysynyń olımpıadalyq rezervti daıarlaý ortalyǵynyń dırektory (2004-2007); Batys Qazaqstan oblysy Qaratóbe aýdanynyń ákimi (2013-2017); Batys Qazaqstan oblysy Zelenov aýdanynyń ákimi (2017-2020).

Qazirgi laýazymynda – 2020 jylǵy naýryzdan bastap.

42 jyl buryn (1980) Qazaqstan Respýblıkasy Joǵary Sot Keńesiniń hatshysy – Joǵary Sot Keńesi apparatynyń basshysy Ánýar Jolamanuly SABYROV dúnıege keldi.

2002 jyly Ekaterınbýrg qalasyndaǵy Oral memlekettik zań akademııasyn zańger mamandyǵy boıynsha bitirdi. Eńbek jolyn 2002 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Zań shyǵarý ınstıtýtynda bastady. 2003 jyldyń sáýir aıynan bastap – Ádilet mınıstrligi Nashaqorlyqqa jáne esirtki bıznesine qarsy kúres komıtetiniń jetekshi mamany, 2004 jyldyń qańtar aıynan bastap – Ádilet mınıstrligi Zańǵa táýeldi aktilerdepartamentiniń jetekshi mamany. 2004 jylǵy naýryz – 2009 jylǵy qazan – Joǵary Sot Apparatynyń aǵa, bas sarapshy, bas konsýltanty, sektor meńgerýshisi. 2009 jylǵy qazannan bastap – Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Ákimshiligi Memlekettik-quqyqtyq bóliminiń ınspektory, al 2011 jylǵy maýsymnan bastap – sektor meńgerýshisi.

2015 jylǵy jeltoqsannan bastap qazirgi ýaqytqa deıin – Qazaqstan Respýblıkasy Joǵary Sot Keńesiniń hatshysy – Joǵary Sot Keńesi apparatynyń basshysy.

«Ereń eńbegi úshin» medalimen (2014) marapattalǵan.

42 jyl buryn (1980) Túrkistan qalasynyń prokýrory Jannur Asqarbekuly AHMETBEK dúnıege keldi.

Qostanaı oblysy Jangeldi aýdanynda týǵan. L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa Ulttyq ýnıversıtetiniń zań fakýltetin bitirgen. Synyptyq sheni – kishi ádilet keńesshisi. Buǵan deıin Túrkistan oblysy Túlkibas aýdanynyń prokýrory bolyp qyzmet istegen.

Qazirgi qyzmetinde – 2019 jylǵy qyrkúıekten bastap.


34 jyl buryn (1988) Aqtóbe oblysy ákiminiń orynbasary Ermek KENJEHANULY dúnıege keldi.

Ońtústik Qazaqstan oblysynda dúnıege keldi. «Bolashaq» halyqaralyq stıpendııasy« baǵdarlamasy aıasynda Ulybrıtanııanyń​ Redıng ýnıversıtetin «aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy ekonomıst», Koreıanyń Adjý ýnıversıtetin​ «ekonomıka jáne bıznes magıstri» mamandyǵy boıynsha​ támamdaǵan.

Eńbek jolyn «QazAgro» ulttyq basqarýshy holdıngi« AQ nesıelik ónimderdi ázirleý departamentiniń menedjeri bolyp​ bastaǵan. Ár túrli jyldary Qaraǵandy oblysy Aqtoǵaı aýdany ákiminiń apparat basshysy, QR Aýyl shaýashylyǵy mınıstrliginiń ınvestıtsııalyq jobalar jáne​ qarjylyq quraldar departamentiniń ınvestıtsııa basqarmasynyń basshysy boldy,​ QR Aýyl shaýashylyǵy mınıstrliginiń halyqaralyq yntymaqtastyq​ jáne ekonomıkalyq ıntegratsııa departamentiniń halyqaralyq yntymaqtastyq​ basqarmasyn, Aqtóbe oblysy syrtqy baılanystar jáne týrızm basqarmasyn,​ Aqtóbe oblysy aqparattandyrý jáne syrtqy baılanystar basqarmasyn basqardy. 2019-2021 jyldary – Aqtóbe oblysyndaǵy Martyq aýdanynyń ákimi.

Qazirgi qyzmetin 2021 jyldyń naýryz aıynan beri atqaryp keledi.


Seıchas chıtaıýt