29 jeltoqsan. Tulǵalar týǵan kún

ASTANA. QazAqparat - Búgin, ıaǵnı 29 jeltoqsan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

112 jyl buryn (1910-1988) qoǵam qaıratkeri, Qazaq KSR-niń eńbek sińirgen mádenıet qyzmetkeri, fılologııa ǵylymynyń kandıdaty, aýdarmashy Qurmanbek SAǴYNDYQOV dúnıege kelgen.

Jambyl oblysy Jýaly aýdanynda týǵan. Joǵary partııa mektebin bitirgen.

1933-1936 jyldary - Qazaq kásipodaq keńesi bóliminiń jaýapty nusqaýshysy, meńgerýshisiniń orynbasary. 1936-1941 jyldary - Qazaq kórkem ádebıet baspasynyń redaktory, Qazaq birlesken baspasynyń bas redaktory. 1941-1944 jyldary - Osh áskerı-saıası kýrstarynyń tyńdaýshysy, Panfılov dıvızııasy tankige qarsy zeńbirek batareıasynyń komıssary, dıvızııa gazeti redaktorynyń orynbasary. 1945-1946 jyldary - Qyzyl Armııanyń Bas saıası basqarmasy qazaq tilindegi basylymynyń redaktory. 1946-1950 jyldary - Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıteti janyndaǵy Partııa tarıhy ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri. 1950-1953 jyldary - Joǵary partııa mektebiniń tyńdaýshysy. 1953-1957 jyldary - Partııa tarıhy ınstıtýty sektorynyń meńgerýshisi. 1957-1959 jáne 1965-1981 jyldary - «Qazaqstan kommýnısi» jýrnalynyń bas redaktory. 1959-1962 jyldary - Qazaq KSR Mınıstrler Keńesi janyndaǵy radıo habarlaryn taratý jáne telearna komıtetiniń tóraǵasy. 1962-1965 jyldary - «Ońtústik Qazaqstan» aımaqtyq gazetiniń bas redaktory.

Qyzyl Juldyz, 2-dárejeli Otan soǵysy, Eńbek Qyzyl Tý, Halyqtar dostyǵy ordenderimen, medaldarmen jáne Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń Qurmet gramotasymen marapattalǵan.

84 jyl buryn (1938-1992) jazýshy, ádebıet synshysy, dramatýrg, Qazaqstan Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Asqar SÚLEIMENOV dúnıege kelgen.

Ońtústik Qazaqstan oblysynda týǵan. Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn jáne aspırantýrasyn bitirgen. «Juldyz», «Parasat» jýrnaldarynda, «Qazaqfılm» kınostýdııasynda, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda, M.Áýezov atyndaǵy Qazaq akademııalyq drama teatrda qyzmet atqarǵan. Alǵashqy syn maqalasy «Jol basy» «Lenınshil jas» (qazirgi «Jas alash») gazetinde jarııalanǵan. Súleımenovtiń «Besin», «Adasqaq», «Besatar» prozalyq shyǵarmalary, «Arǵymaq pen shabandoz», «Kek» dramalyq jınaǵy, «Parasat padıshasy», «Bolmyspen betpe-bet» synı-estetıkalyq eńbekteri, ádebıet pen óner týrasynda júzden astam maqalalary jaryq kórgen. Ol jańa ıdeıalardy generatsııalaýǵa, qoǵamǵa, ultqa qyzmet etýge, ıdeıashyldyqtan azat jańa ádebıet jasaýǵa umtyldy, óz ıdeıalary úshin kúresti. Súleımenov shyǵarmalaryn shartty túrde úsh kezeńge bólip qaraýǵa bolady: synshylyq, prozalyq jáne dramatýrgııalyq kezeńder. Alǵashqy kezeńde ol kórkem syn janryna jekelik sıpat tanytýǵa umtyldy, kórkem shyǵarmany kórkem mátin qaǵıdasynan tys taldady. «Túr týraly birer sóz» maqalasymen ádebı ortada úlken aıtys týdyrǵan Súleımenovtiń kórkemdik-estetıkalyq ustanymdary negizinen osy kezeńde qalyptasqany aıqyndaldy. «Ónerdiń ómirden aıyrmashylyǵy - óner ómirden úırenbeıdi. Ónerdiń óz ótkeni, óz búgini, óz logıkasy men dınamıkasy bar. Ónerdiń túbine sorpa betindegi maıdaı qalqyǵan ıdeıa jetedi» dep túsingen sýretker synshy retinde kórkem shyǵarmaǵa qoıar bıik talabyn proza men dramatýrgııada júzege asyrdy. Oıy qunarly, kórkemdik qurylymy aıryqsha shyǵarmalar týyndatty. Prozalyq kezeńde Súleımenov shyǵarmalarynda HH ǵasyr prozasynyń qaǵıdalary tolyǵymen derlik kórinis berdi, ol modernıst qalamger sanaldy. Qazaq ádebıetinde qubylys retinde baǵalanǵan «Besatar» povesi 1916 jylǵy ult-azattyq qozǵalys pen Sozaq kóterilisin sony kózqarasta zerdeledi. Sýretkerdiń dramalyq kezeńdegi shyǵarmalary jańa óner fılosofııasy aıasynda taldaýdy talap etedi. Qalamger kórkem aýdarma salasynda S.Ahmadtyń «Kelinder kóterilisi», M.Býlgakovtyń «Jendetter», B.Brehttiń «Sychýannyń mereıi», E.Hemıngýeıdiń «Besinshi kolonna», T.Ýılıamstyń «Áınek aıýanhana», taǵy basqa pesalaryn qazaq tiline tárjimalady.

Asqar Súleımenovtiń esimi Sozaq aýdanyndaǵy ózi oqyǵan mektepke, Saryaǵash qalasyndaǵy burynǵy Ilıch atyndaǵy mektepke berilgen.

47 jyl buryn (1975) «Saryarqa» áleýmettik-kásipkerlik korporatsııasy» AQ basqarma tóraǵasy Nurlan Erikbaıuly Áýbákirovdúnıege keldi.

Qaraǵandy qalasynda týǵan. Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin (1997), D.A. Qonaev atyndaǵy gýmanıtarlyq ýnıversıtetti (2000) bitirgen.

Eńbek jolyn 1997 jyly Qaraǵandy oblystyq bıýdjettik bankte aǵa revızor bolyp bastaǵan, revızııalyq bólimniń bas qazynashysy, Qaraǵandy oblystyq qazynashylyq basqarmasynyń jetekshi qazynashysy bolyp qyzmet atqarǵan. 2000-2002 jyldary - Qaraǵandy oblysynyń ekonomıka jáne kásipkerlikti damytý bas basqarmasynyń shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaý bóliminiń bas mamany. 2002-2005 jyldary - Qaraǵandy oblysynyń ekonomıka jáne kásipkerlikti damytý bas basqarmasynyń bıýdjettik qarajattardy josparlaý, esepke alý jáne baqylaý bóliminiń bastyǵy, bas býhgalteri. 2005 jyly - Qaraǵandy oblysynyń kásipkerlik jáne ónerkásip departamentiniń uıymdyq jáne kadrlyq jumys bóliminiń bastyǵy, bas býhgalteri. 2005-2006 jyldary - Qaraǵandy qalasynyń Qazybek bı atyndaǵy aýdan ákimi apparatynyń basshysy. 2006 jyly - «Qaraǵandy qalasynyń turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary bólimi» MM bastyǵy. 2006 jyly - Qaraǵandy qalasynyń Qazybek bı atyndaǵy aýdan ákimi apparatynyń basshysy. 2006-2007 jyldary - «Qaraǵandy qalasynyń turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary bólimi» MM bastyǵy. 2007-2009 jyldary - Qaraǵandy oblysy ákimi apparaty basshysynyń orynbasary. 2009-2010 jyldary – Qaraǵandy qalasy Qazybek bı atyndaǵy aýdannyń ákimi. 2010 jyldan - Qaraǵandy qalasy ákiminiń orynbasary. 2011 jyldan - Qaraǵandy qalasy Oktıabr aýdanynyń ákimi. 2012-2014 jyldary – Balqash qalasynyń ákimi. 2014-2020 jyldary – Qaraǵandy qalasynyń ákimi.

Qazirgi qyzmetinde 2020 jylǵy qyrkúıekten.

31 jyl buryn (1991)Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senat apparaty basshysynyń orynbasary Maksım Aleksandrovıch SPOTKAIdúnıege keldi.

Pavlodar oblysynyń Aqsý qalasynda týǵan. Omby memlekettik tehnıkalyq ýnıversıtetin bitirgen. Joǵary tehnologııalar menedjmenti, kásibı kommýnıkatsııa salasynda aýdarmashy.

Eńbek joly: 2012-2013 jyldary – Reseıdiń Omby qalasynda «Mýzyka jáne kıno» ıntegratıvti bilim berý úderisiniń uıymdastyrýshysy, «Djeı End Es» («J And S») Halyqaralyq kompanııasynyń qazaq tili muǵalimi. 2013-2014 jyldary – Ombyda «Qalalyq oqý ortalyǵy» qosymsha bilim berý memlekettik emes mekemesiniń bıznes-treneri. 2013-2016 jyldary - «ZamandaS» Omby mádenı-aǵartý gazetiniń bas redaktory. 2016 jyly Pavlodar oblysy kásipodaqtarynyń aýmaqtyq odaǵynyń basshysy boldy. 2016-2017 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy «Qoǵamdyq keńes» RMM bas sarapshysy. 2017-2019 jyldary – «Nur-Medıa» holdıngi medıa-redaktsııasynyń basshysy. 2018-2019 jyldary – «Nur-Medıa» holdıngi bas dırektorynyń orynbasary. 2019-2020 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti ákimshiliginiń memlekettik ınspektory.

Qazirgi qyzmetinde 2020 jylǵy mamyrdan.