27 shilde. Týǵan kún ıeleri

ASTANA. QazAqparat – Búgin, 27 shilde tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

77 jyl buryn (1946) – Sovet Odaǵynyń Batyry, Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyq Qaharmany, Qazaqstan Respýblıkasynyń ushqysh-ǵaryshkeri, avıatsııa general-maıory, álemniń 256-y, SSSR-dyń 72-i ǵaryshkeri Toqtar Ońǵarbaıuly ÁÝBÁKІROV dúnıege keldi.

Qaraǵandy oblysynyń Qarqaraly aýdanynda týǵan. Armavır joǵary áskerı ushqyshtar ýchılışesin, Máskeý ushqysh-synaqshylar mektebin, Máskeý avıatsııa ınstıtýtyn bitirgen.

1988 jyly Sovet Odaǵynda tuńǵysh ret janarmaı quıdyrý arqyly soltústik polıýske ushý saparyn erlikpen oryndaǵan. 1989 jyly birinshi bolyp avıatasýshy kreıserdiń alańyna «MıG-29g» reaktıvti ushaǵyn sheberlikpen dál qondyrǵan. Sondaı-aq ol reaktıvti ushaqtyń 50-den asa jańa túrin synaqtan ótkizgen. 1990 jyly ǵaryshkerler quramyna alynyp, 1991 jyly sáýirdiń 2-sinde Sovet Odaǵy Ǵaryshkerler daıarlaý ortalyǵynda ǵaryshqa ushý daıyndyǵyna kirisip, sol jyly qazannyń 2-sinde Baıqońyrdan «SoıýzTM-13» kemesimen ushqan. Ǵaryshta ol ózge ǵaryshkerlermen birge bıotehnologııa, metallýrgııa, medıtsına salalary jáne Aral aımaǵy boıynsha ǵylymı-zertteý jumystaryn júrgizgen. Zertteý nátıjesinde Aral ústindegi tuzdy shań boramasynyń paıda bolý protsesi, sol zııandy aerozoldardyń Qazaqstan men Reseı aımaqtaryna taralýynyń ǵaryshtyq sýretteri alynǵan.

Sonymen qatar Qazaqstan aýmaǵyndaǵy atmosferany jáne jer betin zertteý, juldyzdy, aspandy astrofızıkalyq baqylaý jumystary da oıdaǵydaı ótken. Ol Qazaqstandaǵy ǵaryshtyq zertteýlerdiń negizin qalaýǵa, otandyq Qarýly Kúshterdiń áskerı daıarlyǵyn jetildirýge, áskerı partrıottyq tárbıe jumystaryn jolǵa qoıýǵa belsene aralasty. 1992-1993 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Qorǵanys mınıstriniń birinshi orynbasary. 1993-1994 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Aeroǵarysh agenttiginiń bas dırektory, Ǵylym jáne jańa tehnologııa mınıstriniń orynbasary. 1994-1995 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty, Qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń tóraǵasy. 1996-2000 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kómekshisi, keńesshisi. 2000-2001 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Qaýipsizdik keńesi hatshysynyń orynbasary. 2002-2003 jyldary – «Ispat-Qarmet» AAQ-ynyń korporatıvtik ister jónindegi dırektory. 2004-2007 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq is, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi boldy.

«Parasat» ordenimen, medaldarmen, Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń Qurmet gramotasymen «Qurmet belgisi», Lenın, Qazan revolıýtsııasy, «Altyn krest» ordenderimen marapattalǵan.

75 jyl buryn (1948) kompozıtor, ónertaný professory, Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Tólegen MUHAMEDJANOV dúnıege keldi.

Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. Semeı pedagogıkalyq ınstıtýtyn, Almaty konservatorııasyn (qazirgi Qazaq ulttyq konservatorııasy), P.Chaıkovskıı atyndaǵy Máskeý konservatorııasyn bitirgen.

1982-1986 jyldary – Almaty konservatorııasynyń oqytýshysy. 1987-1988 jyldary – Qazaq akademııalyq opera jáne balet teatrynyń dırektory. 1990-1992 jyldary – «Azııa daýysy» halyqaralyq baıqaýynyń bas dırektory. 1992-1996 jyldary – «Mádenıet arqyly beıbitshilik» halyqaralyq qaýymdastyǵy Qazaqstan bólimshesiniń tóraǵasy. 1996-1998 jyldary – «Rýhanı kelisim kongresi» halyqaralyq qoǵamdyq qorynyń prezıdenti.

1998-2004 jyldary Astana qalasy ákiminiń orynbasary. 2004-2007 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi bolǵan. 2007-2012 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi. 2012-2014 jyldary – «Astana Opera» memlekettik teatrynyń dırektory boldy. Kompozıtordyń horǵa arnalǵan kúı men sımfonııalyq orkestrge arnalǵan «Kúı tolǵaý», 2 ishekti aspaptar kvarteti, «Mahambet» sımfonııalyq poemasy, «Aldar Kóse» operasy men «Ǵajaıyptar eli» zong-operasy, 2 sımfonııasy, aspaptyq pesalar, kınofılm («Polıgon») men spektaklderge arnalǵan mýzykalary jáne kóptegen ánderi bar. Onyń ánderi R.Baǵlanovanyń («Іńkárim»), R.Rymbaevanyń («Zaman-aı»), N.Úsenbaevanyń («Aqjelken») jáne G.Sıqymbaevanyń («Men dep oıla») repertýarlarynan oryn alǵan.

51 jyl buryn (1972) – qazaq ǵaryshkeri, ǵaryshqa ushqan alǵashqy QR azamaty, álemniń 545-shi ǵaryshkeri, Qazaqstan Halyq Qaharmany, Qazaqstan ÁÁK general-maıory, «Qazaqstan ǵarysh sapary» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasy Aıdyn Aqanuly AIYMBETOV dúnıege keldi.

Taldyqorǵan oblysynda týǵan. Armavır joǵary áskerı avıatsııalyq ýchılışesin bitirdi, ushqysh-ınjener (1993), ıÝ.A. Gagarın atyndaǵy ǵaryshkerlerdi daıyndaý ortalyǵynda jalpyǵaryshtyq daıyndyqtan ótken (2003).

Eńbek joly: QR Áskerı áýe kúshteri qyzmeti, ushqysh joıýshy (1993-1995); «SÝ-27» ushaqtarynda avıatsııalyq eskadrılıa avıatsııalyq býynynyń komandıri (1995-2003), QR UǴA tóraǵasynyń keńesshisi (2009-2016). «Qazaqstan ǵarysh sapary» AQ ǵarysh júıelerin qurý men paıdalaný jónindegi vıtse-prezıdenti (2016-2019). Qazirgi laýazymynda – 2019 jylǵy aqpanynan bastap. «Otan», «Altyn juldyz» ordenderimen marapattalǵan. 46 jyl buryn (1975) Qazaqstan

Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasynyń keńesshisi, baspasóz hatshysy Aıdos Ydyrysuly ÚKІBAI dúnıege keldi.

Almaty oblysynda týǵan. 1997 jyly Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin, 2015 jyly Nazarbaev Ýnıversıteti joǵary bıznes mektebin bitirgen. 1998-2001 jyldary «Habar» AQ aqparattyq jobalar departamentiniń basshysy, «Habar» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary, 2011–2016 jyldary «Habar» agenttigi» AQ basqarma tóraǵasy bolyp qyzmet atqarǵan. 2016-2021 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń baspasóz hatshysy. «Qazaqstan ǵarysh sapary» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary – óndiris jónindegi basqarma múshesi (2019-2021).

Qazirgi qyzmetinde – 2021 jylǵy qyrkúıekten beri.

43 jyl buryn (1980) Qazaqstan Respýblıkasy Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi (Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet) tóraǵasynyń orynbasary Ulan Serikuly SARQULOV dúnıege keldi.

1980 jyly Aqtóbede dúnıege kelgen. 2002 jyly Reseı Federatsııasynyń Federaldyq qaýipsizdik qyzmeti akademııasyn zańger mamandyǵy boıynsha, 2008 jyly Reseı Federatsııasy Prezıdentiniń janyndaǵy Reseı memlekettik basqarý akademııasyn memlekettik jáne mýnıtsıpaldy basqarý mamandyǵy boıynsha bitirgen.

Eńbek jolyn 1997 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti organdaryndaǵy áskerı qyzmetten bastady. 2004-2006 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Reseı Federatsııasyndaǵy Elshiliginiń attashesi jáne úshinshi hatshysy qyzmetterin atqardy. 2006 jyly Aqtaý qalasy ákimi apparatynyń basshysy bolyp qabyldandy.

2009-2011 jyldary Mańǵystaý oblysy ákiminiń apparatynda jumys istedi, 2013-2014 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń bólim meńgerýshisi, 2014-2015 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Apparatynyń sharýashylyq bólimi meńgerýshisiniń orynbasary boldy. 2015 jyldan bastap «Aqtóbe oblysynyń memlekettik satyp alýlar basqarmasy» memlekettik mekemesin basqardy. 2017 jyly Kókshetaý qalasy ákiminiń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy.

2022 jylǵy 21 sáýirde Qazaqstan Respýblıkasy Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi (Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet) tóraǵasynyń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy.