26 jeltoqsan. Jylnama
ESTE QALAR OQIǴALAR
1931 jyly Qazaqstannyń joǵary áskerı-oqý orny – Qazaqstan Respýblıkasy UQK Shekara qyzmeti akademııasy quryldy. Ol Qazaqstan Respýblıkasy UQK Shekara qyzmetine, UQK-niń basqa bólimsheleri men organdaryna ofıtserler daıarlaıdy.
1960 jyly Tyń ólkesi (Tselınnyı kraı) quryldy, onyń quramyna Aqmola, Kókshetaý (qazirgi Aqmola oblysynyń jáne Soltústik Qazaqstan oblysynyń bóligi), Qostanaı, Pavlodar jáne Soltústik Qazaqstan oblystary kirdi. Ákimshilik ortalyǵy – Tselınograd qalasy (1961 jylǵa deıin – Aqmola). 1965 jyly 19 qazanda taratyldy.
1980 jyly orys-nemis jazýshysy Aleksandr Reımgenniń pesasy jelisi boıynsha qazaqtar men nemisterdiń ózara qarym-qatynasy týraly «Tuńǵyshtar» spektaklimen Respýblıkalyq nemis drama teatry ashyldy. Spektakldiń rejısseri jáne trýppanyń alǵashqy jetekshisi – E.S. Arakelov.
1991 jyly Qazaqstan Respýblıkasy men AQSh arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynas ornady.
1995 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııalyq Zańy qabyldandy.
2009 jyly Astanadaǵy Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda jańa redaktsııadaǵy «Korsar» baletiniń premerasy boldy, ony Elbasy Nursultan Nazarbaev tamashalady. «Korsar» baletinde K. Baıseıitova atyndaǵy Ulttyq opera jáne balet teatrynyń ártisteri QR eńbek sińirgen qaıratkeri Gúlfaırýs Qurmanǵojaeva, halyqaralyq konkýrstardyń laýreattary men dıplomanttary Jandos Áýbákirov, Rústem Seıitbekov, Taıyr Ǵataýov, Ǵalııa Majaǵulova, Elena Semenova, ártister Janádil Beısembıev pen Janat Sársembaev oınady.
2016 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń Reseı Federatsııasyna resmı sapary aıasynda Sankt-Peterbýrgte «Baıqońyr» keshenindegi keleshektegi yntymaqtastyq tujyrymdamasyna qol qoıyldy. Tujyrymdama Qazaqstan men Reseı prezıdentteriniń «Baıqońyr» keshenindegi yntymaqtastyqtyń perspektıvalaryn pysyqtaý týraly ýaǵdalastyqtaryna sáıkes ázirlendi jáne 2050 jylǵa deıin eseptelingen. Tujyrymdama jalǵa alý qatynastaryn jalǵastyrý aıasynda Taraptardyń birlesip Baıqońyr qalasynyń jáne ǵarysh aılaǵynyń ınfraqurylymyn damytý (jetildirý), ınvestıtsııalar tartý, jańa jumys oryndaryn qurý, turǵyn úı salý, týrızmdi damytý týraly ýaǵdalastyǵyn bekitedi. Biraq bastysy – bul ǵarysh aılaǵynyń qoldanystaǵy ınfraqurylymynyń negizinde jańa birlesken ǵaryshtyq jobalardy jáne eń aldymen «Báıterek» jobasyn iske asyrý.
2017 jyly Astanadaǵy QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy kitaphanasyna belarýs baspageri Frantsısk Skorınanyń qoljazba basylymdar jınaǵy syıǵa tartyldy. Aǵartýshynyń dúnıe júzi boıynsha jıyny 520-ǵa jýyq basylymy Ulybrıtanııa, Germanııa, Danııa, Lıtva, Polsha, Slovenııa, Reseı, AQSh jáne Ýkraınanyń kitaphana, mýzeı men muraǵattarynda jınaqtalǵan.
2018 jyly Qazaqstannyń Qarýly Kúshteriniń tarıhynda tuńǵysh ret bitimgerler qataryna áskerı qyzmetker áıel, maıor Sholpan Taýyshova qosyldy. Bir jyl boıy 30 eldiń áskerı qyzmetkerlerimen birge maıor Sholpan Taýsheva Batys Saharadaǵy bitimgershilik mıssııasyna áskerı baqylaýshy retinde qatysady.
2018 jyly Túrkııanyń Bolý qalasyna túrki jurtyna ortaq tulǵa Kóroǵlynyń eskertkishi ornatyldy. Qazaqstandyq músinshi Murat Mansurovtyń týyndysy eskertkishtiń atymen attas halyqaralyq saıabaqqa qoıyldy. salmaǵy 500 tonna, bıiktigi 70 metr bolatyn alyp músin Túrkııaǵa bólshektelip jetkizildi. Jobanyń annotatsııasyn belgili aqyn, jazýshy Oljas Súleımenov jazdy. «Kóroǵly» – XVII ǵasyrda Orta Azııa men Taıaý Shyǵysta keń taralǵan túrki halyqtarynyń folklorlyq-epıkalyq eskertkishi.
2019 jyly boks týraly eń kóne basylym bolyp sanalatyn brıtanııalyq Boxing News jýrnaly (1909 jyldan bastap shyǵady) 2019 jylǵy kásipqoı bokstyń úzdik on aıqasyn jarııalady. Gennadıı Golovkınniń jekpe-jegi jyldyń úzdik bestigine endi.
2019 jyly álemge tanymal qazaqstandyq ánshi Dımash Qudaıbergen Qytaıdaǵy jyldyń úzdik ártisi atandy.
2022 jyly Memleket basshysy «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine memlekettik jastar saıasaty jáne áleýmettik qamsyzdandyrý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zańǵa qol qoıdy. Zań memlekettik jastar saıasaty salasyn jetildirýge, qoǵamdyq qatynastardy keshendi retteýdiń tıimdi quqyqtyq negizin qalyptastyrýǵa, jumyspen qamtýdy qamtamasyz etýge, jastardyń damýy úshin qajetti múmkindikter jasaýǵa baǵyttalǵan. Sondaı-aq zańǵa jastardyń jasyn 29 jastan 35 jasqa deıin ulǵaıtýǵa baǵyttalǵan túzetý engizildi.
2022 jyly Almatyda rapıd pen blıts boıynsha álemdik shahmat birinshiliginiń resmı ashylý saltanaty ótti. Merekelik rásim Balýan Sholaq atyndaǵy Sport saraıynda uıymdastyryldy.