26 jeltoqsan. Tulǵalar týǵan kún
ESІMDER
64 jyl buryn (1959) qazaqstandyq qarjyger, ekonomıst, Eýrazııalyq damý banki basqarma tóraǵasynyń keńesshisi Grıgorıı Aleksandrovıch MARChENKO dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. KSRO Syrtqy ister mınıstrliginiń Máskeý Memlekettik Halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyn (MMHQI) bitirgen, halyqaralyq ekonomıst.
Eńbek joly: 1984-1986 jyldary konstrýktorlyq-tehnologııalyq bıýronyń úshinshi sanatty ınjener-konstrýktory, QazKSR tústi metallýrgııa mınıstrligi basshy kadrlar bólimi bastyǵynyń orynbasary, 1986-1988 jyldary Qazaq ǵylymı-zertteý ǵylymı-ekonomıkalyq jáne tehnıkalyq-ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýtynyń aýdarmashysy, redaktory, aǵa redaktory jáne marketıngtik aqparattyq tobynyń jetekshisi bolyp eńbek etti. 1988-1990 jyldary jartylaı ótkizgishti mashına jasaý konstrýktorlyq bıýro sektorynyń atqarýshy dırektory, «Aloe» ǵylymı-óndiristik kooperatıvtik ortalyǵynyń tóraǵasy, 1991-1992 jyldary «Eýrazııa» óńiraralyq memlekettik ekologııalyq konsortsıýmynyń Syrtqy ekonomıkalyq baılanystar jónindegi bas sarapshysy, 1992-1994 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Vıtse-prezıdentiniń kómekshisi, 1994-1996 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Banki Tóraǵasynyń orynbasary, 1996-1997 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Baǵaly qaǵazdar jónindegi ulttyq komıssııa tóraǵasy, 1998-1999 jyldary «Deutsche Bank-Securities» OAO Prezıdenti (Kazakhstan) qyzmetterin atqardy. 1999-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Bankiniń Tóraǵasy, 2004 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń birinshi orynbasary, 2004 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kómekshisi, 2005-2009 jyldary «Qazaqstan Halyq Banki» AQ Basqarma tóraǵasy, 2009-2013 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Bankiniń Tóraǵasy boldy.
Qazirgi qyzmetin 2020 jylǵy qazan aıynan atqaryp keledi.
58 jyl buryn (1965) Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýra janyndaǵy Quqyq qorǵaý organdary akademııasy apparatynyń jetekshisi Magomed Magomedzapırovıch AKAEV dúnıege kelgen.
Daǵystan AKSR Býnaıak aýdany Nıjnee Kazanışe aýylynda týǵan. R.A. Rýdenko atyndaǵy Sverdlovsk zań ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek jolyn 1990 jyly Mańǵystaý oblysynyń prokýratýra organdarynda, Aqtaý qalasy prokýratýrasynyń tergeýshisi qyzmetinen bastaǵan. 1990-1991 jyldary Gýrev oblystyq prokýratýrasynda, 1991-2000 jyldary Aqtaý qalasy prokýrorynyń kómekshisinen bastap Mańǵystaý oblysy prokýratýrasynyń jalpy qadaǵalaý bóliminiń bastyǵyna deıin túrli laýazymdarda qyzmet etken. 2000-2001 jyldary Bas áskerı prokýratýranyń basqarma bastyǵy, 2001-2002 jyldary Almaty qalasy prokýratýrasynda memlekettik organdar qyzmetindegi zańdylyqty qadaǵalaý jónindegi basqarmanyń aǵa prokýrory, bastyǵy bolǵan. 2002-2009 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasynyń, Memlekettik organdar qyzmetindegi zańdylyqty qadaǵalaý jónindegi departamenttiń aǵa prokýrory, departament bastyǵy, 2009-2016 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bas Prokýrory Apparaty basshysynyń orynbasary bolyp qyzmet etken. 2016-2018 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasy janyndaǵy Quqyq qorǵaý organdary akademııasy 3-Instıtýtynyń dırektory, 2018-2023 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasynyń janyndaǵy Quqyq qorǵaý organdary akademııasynyń Kásiptik oqytý ınstıtýtynyń (1-Instıtýt) dırektory bolǵan.
Qazirgi qyzmetin 2023 jylǵy mamyr aıynan atqaryp keledi.
47 jyl buryn (1976) jyly QSZI dırektorynyń orynbasary Asqar Qýandyquly NURShA dúnıege kelgen.
Almaty qalasynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń Halyqaralyq qatynastar fakýltetin, Halyqaralyq qatynastar jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń syrtqy saıasaty kafedrasy bitirgen. Tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty.
Eńbek joly: 2001-2005 jyldary ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ halyqaralyq qatynastar fakýltetiniń QR halyqaralyq qatynastar jáne syrtqy saıasat kafedrasynyń oqytýshysy, 2005-2007 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń syrtqy saıası zertteýler bóliminiń meńgerýshisi, 2007-2012 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti Qory janyndaǵy Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń halyqaralyq zertteýler ortalyǵynyń basshysy, 2012-2013 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti Qory janyndaǵy Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń (ÁESI) jetekshi sarapshysy, 2013 jyly halyqaralyq zertteýler ortalyǵynyń basshysy qyzmetterin atqarǵan. 2013-2017 jyldary syrtqy saıasat jónindegi jobalardyń úılestirýshisi, 2017-2018 jyldary QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Qory janyndaǵy Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń (ÁESI) Almaty Keńsesiniń Basshysy, 2018-2020 jyldary Almaty Management University memlekettik jáne qoǵamdyq saıasat jáne quqyq mektebiniń dekany, 2022-2023 jyldary dırektordyń keńesshisi boldy.
Qazirgi qyzmetin 2023 jylǵy tamyz aıynan atqaryp keledi.
129 jyl buryn (1894-1938) memleket jáne qoǵam qaıratkeri,Túrkistan Respýblıkasy Halyq komıssarlary Keńesiniń tóraǵasy, Túrksib qurylysynyń negizin salýshylardyń biri Turar RYSQULOV dúnıege kelgen.
1907-1910 jyldary Turar Merkidegi orys-qazaq bastaýysh mektebinde, 1910-1914 jyldary Bishkektegi aýyl sharýashylyq ýchılışesinde oqyp, baý-baqsha mamandyǵyn alady. 1914-1916 jyldary Merkide jáne Tashkent túbindegi baý-baqsha isimen aınalysady. 1916 jyldyń jazynda Áýlıeata oıazynda otarshyldyqqa qarsy qarýly kóterilisti uıymdastyrǵany úshin qamaýǵa alynady. Qazaq halqynyń 1916 jylǵy ult-azattyq qozǵalysy jas ıntellıgentterdiń saıası saýattaný mektebi boldy jáne olardyń taǵdyryn aıqyndap bergen uly qozǵalys edi. 1917 jylǵy revolıýtsııa kezinde patshanyń taqtan qulaǵanyn estigen T. Rysqulov Tashkenttegi oqýyn tastap, Áýlıeata oıazyndaǵy Merki aýdanyna keledi. Onda erkindik pen táýelsizdik úshin kúresý maqsatynda 1917 jyldyń basynda «Qazaq jastarynyń revolıýtsııalyq odaǵyn» qurady.
1918 jyly Áýlıeata oıazy Sovdepi tóraǵasynyń orynbasary qyzmetin atqarady. Qazan aıynda Keńesterdiń VІ sezinde TúrkOAK quramyna kiredi. Odan keıin Túrkistan Respýblıkasynyń densaýlyq saqtaý halkomy bolyp taǵaıyndalady. Túrli qyzmet atqaryp, 1920 jyly Túrkistan Kompartııasy OK-niń múshesi, Túrkistan AKSR OAK tóraǵasy bolyp saılandy. Rysqulovtyń saıası, memlekettik qyzmetker retindegi esimi Musylman bıýrosyndaǵy qyzmetimen baılanysty keńinen belgili boldy. Onyń basshylyǵymen Musbıýro Ortalyqtyń qysymy men dıktatyna qarsy únemi kúres júrgizdi. Túrki Respýblıkasy men Túrki kompartııasyn qurý jónindegi Rysqulov kózqarastary Musbıýronyń ІІ konferentsııasynda qoldaý tapty. Biraq ortalyq aralasyp, túrkistandyqtardyń ulttyq baǵdarlanýǵa degen erkindigin basyp tastady. Turarǵa pantıýrkızm men ulttyq aýytqý jóninde aıyp taǵylyp, ómiriniń sońyna deıin qamaldy. T. Rysqulov 1920 jyly Bakýdegi Shyǵys halyqtarynyń І seziniń jumysyna qatysty.
1920 jyly jeltoqsanda RSFSR Ulttar isi jónindegi halkomynyń orynbasary, 1922 jyly Túrkistan Respýblıkasy Halyq komıssarlary Keńesiniń tóraǵasy qyzmetine taǵaıyndaldy. 1924 jyly Monǵolııaǵa Komınternniń ókili retinde jiberildi. 1925 jyly Qazraıkom BKP (b) baspasóz bóliminiń meńgerýshisi jáne «Eńbekshi qazaq» gazetiniń jaýapty redaktory, 1926-1937 jyldary maqta jónindegi turaqty májilis tóraǵasynyń orynbasary. Onyń qalamynan ondaǵan kitap, kitapsha, 100-den astam maqala shyqty. 1937 jyldyń mamyr aıynda Máskeýde qamaýǵa alynǵan. 1934 jyly qurylǵan «Búkilodaqtyq birikken ortalyqty» uıymdastyrýshy degen aıyp taǵylǵan. 1938 jyldyń 10 aqpanynda atý jazasyna ushyrady.