26 mamyr. Jylnama
ESTE QALAR OQIǴALAR
1856 jyly Shoqan Ýálıhanov «Kóketaı hannyń asyn» alǵash ret qaǵaz betine túsirdi. Bul kún áıgili «Manas» eposynyń jazylýynyń basy retinde tarıhqa endi.
1993 jyly Túrkııanyń Ystanbul, Býrsa jáne Balakeser qalalarynda qazaq aqyny Maǵjan Jumabaevtyń týǵanyna 100 jyl tolýyna oraı poezııa kúnderi ótti.
1995 jyly Semeı polıgonynyń aýmaǵynda sońǵy ıadrolyq zarıad joıyldy. Uzaq jyldar boıy kóp qasiret shekken Qazaqstan halqy halyqaralyq atom zardabynyń búkil aýyrtpalyǵyn kóterip keldi. 45 jyl boıyna derlik Semeı dalasynda 459 ıadrolyq jarylys, sonyń ishinde aýada 113 jarylys jasaldy. Radıoaktıvtik sáýle alǵan jarty mıllıonnan astam qazaqstandyqtardyń densaýlyǵy ıadrolyq jantalasa qarýlanýdyń qurbandyǵyna shalyndy.
2005 jyly Astanada Túrkııa Premer-mınıstri Rejep Erdoǵannyń resmı sapary barysynda Túrik Respýblıkasy Elshiliginiń jańa ǵımaraty qurylysynyń irgetasyn qalaý rásimi ótti.
2015 jyly ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıteti TMD elderi arasynda tuńǵysh ret bedeldi halyqaralyq COMSATS úkimetaralyq uıymynyń (Ońtústikte turaqty damý maqsattaryndaǵy ǵylym jáne tehnologııalar komıssııasy) múshesi boldy. Qazaqstandyq joǵary oqý ornyn uıymǵa qabyldaý týraly sheshim Shrı-Lanka astanasy Kolombo qalasynda ótken úılestirý keńesiniń otyrysynda qabyldandy.
2016 jyly Japonııanyń Fuji Television telekompanııasynyń «Mystery All the world» (Búkil álemniń qupııasy) baǵdarlamasy Qazaqstannyń Torǵaı dalasyndaǵy geoglıfter týraly túsirilimdi bastady. Kúnshyǵys elinde tanymal baǵdarlamanyń kórermender sany 7 mıllıon adamdy quraıdy.
2017 jyly Parıjdegi Halyqaralyq epızootııalyq bıýroǵa qatysýshy elder Assambleıasynyń 85-shi jalpy otyrysynda Qazaqstan Respýblıkasy aýsyldan azat aımaq dep tanyldy. Parsy shyǵanaǵy, Iran jáne Izraıl elderi atalǵan mártebeni negizge ala otyryp, Qazaqstannyń búkil aýmaǵyna mal sharýashylyǵy ónimderin eksportqa shyǵarýǵa ruqsat berý týraly kelisimderin berdi.
2017 jyly Astanada Halyqaralyq Túrki Akademııasynyń (TWESCO) basshysy Darhan Qydyráli men Mońǵolııa Ulttyq mýzeıiniń dırektory Dagvaadorjıın Sýhbaatar Ǵylymı arheologııalyq qazba jumystaryn júrgizý týraly kelisimge qol qoıdy. Eki uıym arasyndaǵy yntymaqtastyq memorandýmyna negizdelgen kelisim Mońǵolııanyń Henteı aımaǵynan tabylǵan kóne túrki keshenine arheologııalyq ekspedıtsııa uıymdastyrýǵa múmkindik berdi.
2018 jyly «Toǵyzqumalaq» zııatkerlik oıynynyń mobıldi qosymshasyn oılap tapqan Ernar Shambaev zııatkerlik oıyndy damytýǵa qosqan úlesi úshin marapattaldy. Baǵdarlamashy Ernar Shambaev Android jáne Windows operatsııalyq júıelerine arnalǵan qosymshany ázirledi. Mobıldi qosymsha zııatkerlik oıyndardyń áýesqoılary arasynda tanymal qyzyǵýshylyq týdyryp, Chehııada (2013), Frantsııada (2014), Qyrǵyzstanda (2015) jáne Qazaqstanda (2017) ótken kompıýterlik baǵdarlamalar arasyndaǵy álem chempıonattarynda 4 ret birinshi oryndy ıelendi.
2020 jyly Astanada «Jeńis baǵy» ashyldy. Osylaısha, astana turǵyndary Ekinshi dúnıejúzilik soǵysta qaza tapqandarǵa arnalǵan halyqaralyq aktsııaǵa qosyldy. Aktsııanyń aıasynda EDS-da qaıtys bolǵan 27 mln qurbannyń esteligine 27 mln aǵash otyrǵyzý josparlanǵan.
2021 jyly Serbııada alǵash ret Qazaq kınosynyń aptalyǵy saltanatty túrde ashyldy. Onyń uıymdastyrylýy Qazaqstan táýelsizdiginiń 30 jyldyǵy men eki el arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastyń ornaǵanyna 25 jyl tolýyna arnaldy.
Qazaqstan Elshisi Ǵabıt Syzdyqbekov elder arasyndaǵy dostyq baılanystardy nyǵaıtýǵa qyzmet etetin jáne qazaq halqynyń baı tarıhy men mádenıetimen tanysýǵa múmkindik beretin mundaı sharalardy ótkizýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti.
2021 jyly Kıevte qazaqtardyń birinshi Quryltaıy ótti, onyń negizgi maqsaty Ýkraınadaǵy qazaq dıasporasyn shoǵyrlandyrý boıynsha kúsh-jigerdi damytý, qazaqtyń salt-dástúrin, bolmysyn, ádet-ǵurpyn, shetelde turatyn qazaqtardyń tili men mádenıetin saqtaý úshin qosymsha jaǵdaı jasaý boldy.
Quryltaıǵa qatysýshylar Qazaqstanda júrgizilip jatqan saıası, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq reformalardy qoldaıtyndyqtaryn bildiretin Úndeý qabyldap, birtutas ultty máńgilik biriktiretin tarıhı Otanymen rýhanı ajyramas rýhanı baılanysty erekshe atap ótti.
2021 jyly qazaq jas dombyrashylary Temirlan Oljabaev pen Ernat Naýryz Ulybrıtanııada ótken «Golden Time Talent» jahandyq baıqaýynda birinshi oryndy jeńip aldy.
Saıys eki kezeńnen turdy. Birinshi kezeńde qazaq kúıleriniń popýrrıi, atap aıtqanda Qurmanǵazy men Nurǵısa Tilendıevtiń kúıleri oryndaldy. Osylaısha olar Grand fınalǵa shyqty, onda olar Vıvaldıdiń «Tórt maýsym» tsıklin oryndady. Baıqaýǵa 68 eldiń mýzykanttary qatysyp, olardyń arasynan jerlesterimiz úzdik atandy.
2022 jyly ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Bishkektegi fılıaly ashyldy. Onyń ashylýyna qatysqan Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qurmetti qonaqtar kitabyna estelik jazba qaldyrdy.
2022 jyly Qyrǵyz astanasyndaǵy Teatr saıabaǵynyń ortalyq alleıasynda Uly Abaı eskertkishiniń ashylý saltanaty ótti.
2022 jyly15 qazaqstandyqqa Qazaqstan ǵalymdary jasap shyǵarǵan biregeı fıbrın gıdrogelin qoldana otyryp, tize býynynyń shemirshegin qalpyna keltirý operatsııasy jasaldy. Jaraqattanǵan tize býynynyń, synyqtardyń jazylýyn tezdetetin jańa tásildi Bıotehnologııa ulttyq ortalyǵy tin kletkalary zerthanasynyń meńgerýshisi, qazaqstandyq ǵalym Vıacheslav Ogaı jasaǵan.