25 tamyz. Tulǵalar týǵan kún
ESІMDER
13 1 jyl buryn (1892-1938) rejısser, dramatýrg, akter, qazaq ulttyq kásibı teatr óneriniń negizin qalaýshylardyń biri, Kazaq SSR-iniń halyq ártisi Jumat Turǵynbaıuly ShANIN dúnıege keldi.
Qazirgi Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynyń Jeltaý mańynda týǵan. Alǵashynda aýyl moldasynan oqyp, hat tanydy. Jas kezinen J. Shanın ulttyq oıyn-saýyqtar men án-kúılerge yntyq bolyp ósken. Ásirese, Qoıandy jármeńkesine baryp, halyq dýmanyn tamashalaý onyń oı-qııalyn qozǵap, ónerge degen ynta-yqylasyn arttyrady. Týǵan naǵashysy Altybaıdan án salyp, dombyra tartýdy úırendi. 1913 jyly Ombyǵa kelip, kúnkóris qamymen biraz ýaqyt zaýytta jumys isteıdi. Munda S. Seıfýllınmen, N. Nurmaqovpen jáne B. Serkebaevpen tanysady, ári óz betinshe oqyp bilimin jetildiredi. 1915-1916 jyldary esepshilik kýrsty oqyp bitirgennen keıin zaýytta esepshiniń kómekshisi bolyp qyzmet etedi. Osy jyldary alǵash ret qalalyq teatr spektaklderin kóredi. Biraq kóp uzamaı-aq J. Shanın maıdan jumysyna tartylady. Odan týǵan aýylyna 1917 jyly oraldy. Sol jyldan bastap Qarqaralynyń ýezdik kooperatıvinde esepshi qyzmetin atqardy. 1921-1922 jyldary Pavlodar ýezi komıtetiniń múshesi, 1922 jyly Zaısan ýezdik atqarý komıtetiniń tóraǵasy, 1923 jyldan Semeı gýbernııasy atqarý komıtetiniń jáne Qazaq KSR OAK múshesi bolyp, taǵy basqa da jaýapty oryndarda qyzmet atqarǵan. 20-jyldary Semeıde «Es-aımaq» trýppasyn basqardy. Rejısserlik óner jolyn osy trýppadan bastaǵan J. Shanın halyq jyry negizinde jazylǵan óziniń «Arqalyq batyry» men S. Seıfýlınniń «Qyzyl suńqarlaryn» qoıdy. Sonymen qatar ózi osy atalmysh spektaklderde Arqalyq batyrdyń jáne Erkebulannyń rólin oryndady. Bir bólimdi «Torsyqbaı» komedııasy 1925 jyly Semeıdiń «Tań» jýrnalynda jarııalandy. 1925 jyly ashylǵan Qazaq drama teatrynyń dırektory bolýmen qatar onyń kórkemdik jaǵyn basqarǵan. 1926-1932 jyldary qazaq drama teatrynda ulttyq dramatýrgııadan S. Seıfýllınniń «Qyzyl suńqarlaryn», S. Ablanovtyń «Kúndespeıtin qatyndar» men «1910 jylyn», J. Shanınniń «Bolatyn», І. Jansúgirovtiń «Kegi» men «Túrksibin», B. Maılınniń «Maıdanyn», M. Áýezovtiń «Oktıabr úshin» jáne klassıkalyq týyndylardan A. Pýshkınniń «Tas meımany» men «Sarań serisin», Ý. Shekspırdiń «Gamletin», sonymen birge ózi jazǵan «Torsyqbaı», «Arqalyq batyr» (eki keshke arnalǵan 2 bólimdi), «Aıdarbek», «Baıan batyr», «Ólimnen úmitke» («Shahta») taǵy basqa shyǵarmalardy qoıǵan. 1932-1933 jyldary Qyrǵyz drama teatrynyń bas rejısseri boldy. 1934 jyly ashylǵan mýzykalyq teatrdy (qazirgi Qazaqtyń opera jáne balet teatry) uıymdastyrýǵa qatysyp, Q. Jandarbekovpen birge E.G. Brýsılovskııdiń «Jalbyr», «Qyz Jibek» pen «Er Tarǵynyn» qoıdy. 1936 jylǵa deıin osy teatrdyń kórkemdik jaǵyn basqarǵan J. Shanın alǵashqy mýzykalyq teatr óneriniń qalyptasyp damýyna da mol úles qosty. 1930-1937 jyldary Oral mýzykalyq drama teatryn uıymdastyrýmen birge oǵan basshylyq jasaǵan. Ol birqatar pesalar («Jandy sýret», «Qara qulyn», «Qozy Kórpesh-Baıan sulý», «Úsh baja») jazyp, ulttyq dramatýrgııany damytýda jemisti eńbek etti. J. Shanın shyǵarmashylyǵyn M. Áýezov, Q. Sátbaev, Ǵ.Músirepov, taǵy basqalar joǵary baǵalaǵan. 1972 jyly Shymkent drama teatryna J.Shanınniń esimi berildi.
50 jyl buryn (1973) Aqtóbe oblysy prokýrorynyń birinshi orynbasary Qýandyq Qaıratuly RAHMETOV dúnıege keldi.
Quqyq qorǵaý organdarynda eńbek jolyn 1997 jyldan bastady. 2001 jyldan Aqmola oblysynyń kólik prokýrory, Pavlodar oblysy Lebıaji aýdanynyń prokýrory, Bas prokýratýra basqarmasynyń basshysy qyzmetterin atqardy. Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasynyń Qylmystyq is júrgizýdiń sotqa deıingi satysynyń zańdylyǵyn qadaǵalaý departamenti Bas prokýrorynyń aǵa kómekshisi; Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasy janyndaǵy Quqyq qorǵaý organdary akademııasynyń Qylmystyq saıasat jáne úkimderdi oryndaý máselelerin zertteý ortalyǵynyń bastyǵy boldy.
Qazirgi qyzmetinde 2019 jyldyń maýsymynan bastap.
45 jyl buryn (1978) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń bólim meńgerýshisiniń orynbasary Berik Oraluly JAKENOV dúnıege keldi.
Tselınograd qalasynda (qazirgi Nur-Sultan qalasy) týǵan. 2000 jyly Shákárim atyndaǵy Semeı memlekettik ýnıversıtetin ekonomıst mamandyǵy boıynsha, Qaztutynýodaǵynyń Qaraǵandy ekonomıkalyq ýnıversıtetiniń magıstratýrasyn bitirgen.
Eńbek jolyn 2000 jyly Aqmola oblysy Kókshetaý qalasynyń Salyq polıtsııasy organdarynyń qyzmetkeri bolyp bastaǵan. Astana qalasy boıynsha Salyq komıtetiniń Aqparattyq júıelerdi engizý jáne súıemeldeý bóliminiń mamany, Qaraǵandy oblysy boıynsha Salyq departamenti bastyǵynyń orynbasary qyzmetterin atqardy. Astana qalasy boıynsha Memlekettik kirister departamenti Saryarqa aýdany boıynsha Memlekettik kirister basqarmasynyń basshysy; Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiligi Basshysy hatshylyǵy meńgerýshisiniń orynbasary; Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń memlekettik baqylaý jáne aýmaqtyq-uıymdastyrý jumysy bóliminiń memlekettik ınspektory boldy. 2016-2019 jyldary – Nur-Sultan qalasy ákimi apparatynyń basshysy. 2019-2022 jyldary – Nur-Sultan qalasy Esil aýdanynyń ákimi. 2022 jyldyń aqpan-shilde aılarynda Nur-Sultan qalasy ákiminiń orynbasary qyzmetin atqardy. «AMANAT» partııasy Nur-Sultan qalasy fılıalynyń jaýapty hatshysy (02.2022-07.2022).
2023 jyldyń mamyr aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
4 2 jyl buryn (1981) «QazExpoCongress» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasy Allen Serjanuly ShAIJÚNІSOV dúnıege kelgen.
RF Syrtqy ister mınıstrliginiń Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyn (2002); Qazaq qarjy-ekonomıkalyq akademııasyn (2011) bitirgen.
Eńbek joly: «Qazaqstan kabel kompanııasy» JShS Reseı Federatsııasyndaǵy ókildiginiń menedjeri (1998-2003); dıplomatııalyq qyzmette (2003-2006); Mańǵystaý oblysy ákimi apparaty basshysynyń orynbasary (2006-2008); «Nur Otan» HDP ortalyq apparaty hatshylyǵynyń meńgerýshisi (2006-2008); «Samuryq-Qazyna Kelisimshart» JShS basqarýshy dırektory (2010-2012); Qazaqstan Respýblıkasy Velosıped sporty federatsııasynyń atqarýshy dırektory, vıtse-prezıdenti (2010-2013); Qazaqstan Respýblıkasy Sport jáne deneshynyqtyrý isteri jónindegi agenttigi tóraǵasynyń orynbasary (2013-2014); Qazaqstan Fýtbol federatsııasynyń birinshi vıtse-prezıdenti (2014-2015); «Astana EKSPO-2017» UK» AQ atqarýshy dırektory (2015-2017); «EKSPO-2020 Dýbaı» búkilálemdik kórmesinde Qazaqstan sektsııasynyń bas komıssary (2017-2018). «ASTANA EKSPO-2017» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary (2018-2020). «QazExpoCongress» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary (01.2020-07.2020).
Qazirgi laýazymyn atqarýǵa 2020 jyldyń shildesinde kiristi.
40 jyl buryn (1983) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń VII shaqyrylymynyń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi Juldyz Dosbergenqyzy SÚLEIMENOVA dúnıege keldi.
2004 jyly Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń tarıh mamandyǵy boıynsha bakalavrıatyn, 2008 jyly fılosofııa jáne saıasattaný mamandyǵy boıynsha magıstratýrasyn, osy mamandyq boıynsha 2011 jyly doktorantýrasyn támamdaǵan.
Eńbek joly: 2000-2004 jj. – Əl-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti stýdenttik ózin-ózi basqarý uıymynyń tóraıymy. 2004-2006 jj. – Almaty ekonomıka jəne statıstıka akademııasy Aqtóbe ınstıtýtynyń áleýmettik-gýmanıtarlyq pənder kafedrasynyń oqytýshysy, jastar isi jónindegi komıtettiń tóraıymy. 2006-2007 jj. – «Otan» RHP Aqtóbe oblysy fılıalynyń jastar isi jónindegi keńesshisi, «Nur Otan» HDP «Jas Otan» Jastar qanaty Respýblıkalyq Keńesi Tóraǵasynyń orynbasary. 2007-2008 jj. – Almaty qalasyndaǵy Y. Altynsarın atyndaǵy №159 kópsalaly gımnazııanyń tarıh jəne quqyq pənderiniń muǵalimi. 2010-2011 jj. – Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıtetiniń oqý-tərbıe jumysy jónindegi prorektorynyń orynbasary, Jastar əkimshiliginiń tóraıymy. 2011 j. – Halyqaralyq bıznes akademııasynyń stýdenttermen jumys jónindegi dekany. 2011-2012 jj. – Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń ǵalym hatshysy. 2012-2014 jj. – «Nazarbaev Zııatkerlik mektepteri» DBBU-nyń bilim berý saıasaty jəne baǵdarlamalar Departamentiniń aǵa menedjeri. 2014-2017 jj. – «Nazarbaev Zııatkerlik mektepteri» DBBU-nyń Bilim berý saıasaty jáne baǵdarlamalar departamenti dırektorynyń orynbasary. 2017-2019 jj. – «Nazarbaev Zııatkerlik mektepteri» DBBU-nyń Nazarbaev Zııatkerlik mektepterin damytý departamentiniń dırektory. 2019-2021 jj. – «Nazarbaev Zııatkerlik mektepteri» DBBU-nyń Almaty qalasyndaǵy fızıka-matematıka baǵytyndaǵy Nazarbaev Zııatkerlik mektebi fılıalynyń dırektory.
2021 jylǵy 14 qańtardan bastap Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń VII shaqyrylym depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi.