24 sáýir. Jylnama
Kásibı ákimshilik qyzmetkerler kúni
Jyl saıyn sáýir aıynyń sońǵy aptasynyń sársenbisinde toılanady. Merekelik is-sharaǵa ákimshilik qurylymdar men keńselerdiń barlyq qyzmetkerleri, qabyldaýshydan basshynyń kómekshilerine deıin qatysady.
Dúnıejúzilik ımmýndaý aptalyǵy
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń (DDU) bastamasymen sáýir aıynyń ekinshi jartysynda ótkizildi. Bastapqyda bul shara Eýropalyq ımmýndaý aptalyǵy dep ataldy jáne sáıkesinshe tek eýropa elderin qamtydy, biraq birte-birte oǵan basqa kontınentter de qosyldy.
Aptalyq adamzatty juqpaly aýrýlardan qorǵaýdyń negizgi profılaktıkalyq sharalarynyń biri retinde ımmýndaý máselesine qoǵamnyń nazaryn aýdarýǵa arnalǵan.
Halyqaralyq jastar yntymaqtastyǵy kúni
Demokratııalyq jastar dúnıejúzilik federatsııasynyń sheshimimen jyl saıyn 24 sáýir kúni atalyp ótedi. Alǵash ret 1957 jyly atap ótildi. Bul data 1955 jyly ótken Azııa men Afrıka elderiniń Bandýng konferentsııasynyń qorytyndy otyrysyna oraı belgilendi. Bul kún memlekettik organdardyń, qoǵam men buqaralyq aqparat quraldarynyń nazaryn jastar problemasyna aýdartý maqsatyn tutady.
Halyqaralyq músin kúni
2015 jyly Halyqaralyq músin ortalyǵy qurǵan jyl saıynǵy mereke. Onyń maqsaty – músin óneriniń túri retinde tanymal etý jáne adamdarǵa áıgili músindik shedevrler týraly múmkindiginshe kóbirek bilýge kómektesý.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1990 jyly Qazaq KSR-iniń «Qazaq KSR Prezıdenti qyzmetin bekitý jáne Konstıtýtsııaǵa (Negizgi zań) ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zańy, Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń «Qazaq Keńes Sotsıalıstik Respýblıkasynyń Prezıdenti týraly» Jarlyǵy qabyldandy.
1991 jyly Túrkııada Qazaqstan mádenıeti men óneri kúnderi bastaldy. Osy is-shara sheńberinde «Altyn tamyrlar» atty kórme ashyldy. Bul kórme qazaq pen túrik halyqtarynyń tarıhı tamyrlastyǵyn qamtydy.
1995 jyly jazýshy Qasym Qaısenovke, ardagerler Alekseı Kýlakov pen Mýrdın Taıpovke «Halyq qaharmany» ataǵy berildi.
1996 jyly Túrkııada Abaı kúnderiniń aıasynda Abaıdyń (1845-1904) shyǵarmashylyǵyna arnalǵan merekelik sharalar ótti. Ankarada saltanatty túrde jańa mektep ashyldy, atalǵan mektepke qazaqtyń uly aqyny Abaıdyń esimi berildi. Túrkııadaǵy Qazaqstan Elshiliginiń qoldaýymen, onda Abaıdyń murajaıy ashyldy.
1996 jyly Elbasy N.Nazarbaevqa eldegi eń joǵarǵy laýazym belgileri - «Altyn Qyran» ordeni, tósbelgisi jáne Prezıdent baıraǵy tapsyryldy.
2000 jyly Almatyda «Eýrazııa - 2000» ekonomıkalyq sammıti óz jumysyn bastady. Sammıtte Ortalyq Azııa jáne Kavkazmańy elderi basshylary ıntegratsııa, jahandaný máselelerin, Eýrazııanyń bolashaǵyn talqylady.
2001 jyly Almatydaǵy «Atakent» iskerlik áriptestik ortalyǵynda «Uly Jibek jolymen» atty birinshi halyqaralyq kitap jáne polıgrafııa jármeńkesi ashyldy.
2006 jyly Astanada «Taımas» baspa úıinen at sporty men jylqy sharýashylyǵynyń búgingi jaı-kúıine arnalǵan «Qazanat» atty kitap jaryq kórdi. Onyń avtorlary - elimizdegi at sporty men jylqy sharýashylyǵynyń bilikti janashyrlary sanalatyn Keńes Raqyshev pen Sádibek Túgel. Bes bólimnen turatyn bul kitap jylqynyń qadir-qasıeti týrasynda el aýzynda aıtylyp kelgen ańyz-áńgimelermen birge jylqy malynyń bıologııalyq erekshelikteri men tuqym túrleri, respýblıkada atalǵan salany órkendetý men at sportyn damytýdyń naqty múmkindikteri jan-jaqty saralanyp kórsetilgen.
2010 jyly Tarazdaǵy Jeńis saıabaǵyna Keńes Odaǵynyń Batyry Baýyrjan Momushulynyń esimi berildi. Bul usynysty Batyrdyń 100 jyldyq mereıtoıyna oraı qalalyq soǵys jáne eńbek ardagerleri jasady.
Bul saıabaq 1985 jyly qalalyq soǵys jáne eńbek ardagerleri keńesiniń bastamasymen qurylǵan bolatyn. Saıabaqtyń jańa ataýy qalalyq máslıhattyń sessııasynda biraýyzdan bekitildi.
2012 jyly QR Tuńǵysh Prezıdentiniń murajaıynda QR Sýretshiler odaǵynyń múshesi, «Qurmet» ordeniniń ıegeri Ǵalym Qarjasovtyń «Kóńil pernesi» atty jeke kórmesi ashyldy.
Onyń týyndylary Nıý-Iork, Varshava, Vrotslav, Berlın, Amsterdam, Shtýtgard jáne Mıýnhen murajaılarynda saqtaýly. Sýretshiniń jeke kórmeleri Pavlodar, Qaraǵandy, Almaty, Omby, Sankt-Peterbor, Astana qalalarynda ótkizildi.
2012 jyly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «Rossııa 24» telearnasyna suhbat berdi.
Reseılik jýrnalıstermen suhbatynda Elbasy halyqaralyq protsesterge, Qazaqstannyń syrtqy jáne ishki saıasatyna qatysty kóptegen suraqtarǵa jaýap qaıtardy.
2012 jyly Muhtar Áýezov qorynyń alǵashqy «Kemeńger» Qurmet belgisine belgili qazaqstandyq ǵalym, akademık Murat Gılmanov ıe boldy.
2013 jyly Qostanaı oblystyq shyǵarmashylyq úıinde sýretshi Maııa Demeevanyń jeke kórmesi ashyldy.
2013 jyly TMD aýmaǵyndaǵy jalǵyz nemis teatry Oral sahnasynda óner kórsetti.
B.Brehtiń «Shyǵaryp tastaý jáne ereje» («Isklıýchenıe ı pravılo») shyǵarmasy boıynsha qoıylǵan spektakl nemis tilinde júrip, orysshaǵa sınhrondy aýdarmamen berildi. Baǵdarlamada balalarǵa arnalǵan qos spektakl boldy, onyń biri - aǵaıyndy Grımderdiń ertegisi boıynsha sahnalanǵan «Bremen mýzykanttary».
2013 jyly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Harkov qalasyndaǵy qazaqstandyqtardyń qoǵamdyq birlestigin QHA-nyń qoǵamdyq «Birlik» altyn medalimen marapattaý sheshimin qabyldady.
2015 jyly qazaqstandyq arnaıy jasaq Iordanııada ótken «Warrior-2015» saıysynda alǵashqy kýbokqa ıe boldy. QR Qorǵanys mınıstrliginiń arnaıy bólimshe komandasy «Koroldik synaqtyń» eń kúrdeli ári basty kezeńinde úshinshi orynǵa ıe boldy.
2019 jyly Shymkent qalasyndaǵy fızıka-matematıka baǵytyndaǵy Nazarbaev Zııatkerlik mektebiniń 12-synyp oqýshysy Araılym Ázimhan álemniń 8 ýnıversıtetine oqýǵa túsýge shaqyrtý aldy. Olar Anglııadaǵy Koroleva Merı, Brsıtol, Kıngston, AQSh-taǵy Nıý-Iork tehnologııalyq ınstıtýty jáne The New School, Italııadaǵy Djon Kabo, Avstralııadaǵy Monash jáne Frantsııadaǵy Parıjdegi Amerıka ýnıversıteti. Álemniń eń úzdik ýnıversıtetterinen shaqyrtý alý úshin Shymkent qalasynyń NZM FMS túlegi arnaıy test tapsyrmalaryn tapsyrdy. Ol óziniń SAT Reacing emtıhanynda 1280 upaı jınady jáne IELTS-tiń ortasha baly 9-dan 7-ge teń.
2020 jyly túrki álemi tarıhyndaǵy kórnekti memleket qaıratkeri Bilge Tonykóktiń qurmetine ornatylǵan eskertkishtiń 1300 jyldyǵy atalyp ótti. Osyǵan oraı Halyqaralyq Túrki akademııasy Tonykók jylynyń resmı ashylǵanyn jarııalap, «Uly dala órkenıeti: Tonykók murasy jáne qazirgi túrki álemi» atty halyqaralyq onlaın beınekonferentsııa ótkizdi.
Bilge Tonykóktiń qurmetine qoıylǵan eskertkishtiń 1300 jyldyǵyn ıÝNESKO demeýshiligimen Túrkııa, Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Ózbekstan jáne Mońǵolııa elderi atap ótti.
2023 jyly Amerıkanyń Hıýston qalasynda ótken BІRІNShІ álem chempıonatynda qazaqstandyq mektep oqýshylary úsh nomınatsııany jeńip aldy. Almatylyq Adeptus Mechanicus komandasy 6 men 10 jas aralyǵyndaǵy eń kishi jas sanatyndaǵy ynta, yntymaqtastyq rýhy jáne ózara syılastyq úshin arnaıy «Negizgi qundylyqtar syılyǵyn» aldy. Onyń quramynda bastaýysh synyp oqýshylary boldy.