24 maýsym. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Sot jáne sot qyzmetkerleri kúni
Bul kúndi «Sot jáne sot qyzmetkeri kúni» kásibı merekesi dep belgileý kezdeısoq emes. 1992 jyly dál osy kúni táýelsizdiktiń alǵashqy kúninen bastap qoldanysta bolǵan «Qazaq KSR-niń sot júıesi týraly» zańǵa tek sottyń sot tóreligin júzege asyrýy týraly ózgerister men tolyqtyrýlar engizildi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1938 jyly alǵash ret Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesi saılandy. Joǵarǵy Keńes memlekettik bıliktiń eń joǵary organy retinde respýblıkaǵa qatysty kez-kelgen máseleni sheshýge jáne óz qaraýyna alýǵa ókiletti boldy.
1970 jyly Almaty tsırkiniń ujymy quryldy. Onyń quramyna Máskeý estrada-tsırk ýchılışesin, Saratov jáne Almaty estrada-tsırk stýdııalaryn endi ǵana bitirgen talantty ártister endi. Ujym alǵash ret ónerin 1970 jyly 24 maýsymda Samarada kórsetti. Osy data Almaty tsırkiniń jáne jalpy qazaqstandyq tsırktiń qurylǵan kúni sanalady. Sebebi bul - elimizdegi alǵashqy trýppa boldy.
1992 jyly Túrkistan qalasynda Qazaqstan men Ózbekstan Respýblıkalary arasyndaǵy Dostyq, yntymaqtastyq jáne ózara kómek týraly shartqa qol qoıyldy.
1996 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń №774 qaýlysymen «Qazaqstan Respýblıkasy turǵyndarynyń dene daıarlyǵynyń Prezıdenttik synaqtary» bekitildi.
2010 jyly Túrkııa Respýblıkasynyń astanasy Ankara qalasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaevqa eskertkish ornatyldy. Bıiktigi bes metrden asatyn eskertkish túrik astanasynyń «Genchlık park» ortalyq jastar saıabaǵyna qoıyldy. Músinniń bıiktigi - 2 metr 60 santımetr. Ol taza qoladan, al tuǵyry mármárdan jasalǵan. Avtory - Gıýrsel Chataltepe.
2011 jyly Astanada Serbııa Respýblıkasynyń Qazaqstandaǵy Elshiliginiń ashylý rásimi ótti. Elshiliktiń keńsesi «Redısson» qonaqúıiniń 6-shy qabatynda ornalasqan.
2016 jyly Tashkentte Shanhaı yntymaqtastyǵy uıymy Memleketter basshylary keńesiniń shaǵyn quramdaǵy kezdesýi ótti. Oǵan Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev, Ózbekstan Prezıdenti Islam Kárimov, Qyrǵyzstan Prezıdenti Almazbek Atambaev, Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Tóraǵasy Sı Tszınpın, Tájikstan basshysy Emomalı Rahmon, Reseı Federatsııasynyń Prezıdenti Vladımır Pýtın qatysty. Kezdesýdiń negizgi qorytyndy qujaty ShYU-nyń 15 jyldyǵyna arnalǵan Tashkent deklaratsııasy boldy.
2017 jyly iri eýropalyq telearna - Euronews Almaty týraly sıýjet túsirdi. «Metropolıtens» baǵdarlamasynda Qazaqstannyń mádenı astanasy - Almaty týraly baıandalady.
2018 jyly qazaqstandyq Móldir Mekenbaeva 55 kg deıingi salmaq dárejesinde jáne absolıýttik salmaqta «Los Angeles Open» ashyq chempıonatynda djıtý-djıtsý boıynsha 2 altyn medaldi jeńip aldy. Sporttan bólek Mekenbaeva aktrısa retinde tanymal. Ol «Qazaq batyrlary» tarıhı televızııalyq serıalynda basty róldi somdap, «Lıýbov po nasledstvý» jáne «Saıahatshy» fılmderine túsken.
2018 jyly arheologtar Aqtóbe mańynda sırek kezdesetin arheologııalyq tabysqa keneldi. Sarmat dáýirindegi qazbalardan birden úsh qola qazandyq tabyldy. Ol bul jerde taıpa kósemderiniń jerlengenin bildiredi. Ǵalymdardyń paıymdaýynsha, qazbalar bizdiń eramyzǵa deıingi V-VI ǵasyrlarǵa tıesili.
2018 jyly Almaty oblysynda aty ańyzǵa aınalǵan polıtsııa generaly Ábdiqadyr Bolsambekovke eskertkish ornatyldy. 4,5 metrlik eskertkish Sarqan qalasynyń ortalyǵyna qoıyldy. Á.Bolsambekovtiń bıýstin qazaqstandyq músinshi Mırlan Azmaǵanbetov granıtten jasady.
General-maıor Ábdiqadyr Bolsambekov eki maıdanǵa - Ekinshi dúnıejúzilik soǵysqa jáne mılıtarıstik Japonııamen jaýyngerlik áreketterge qatysqan. 1947 jyly soǵystan oraldy. Saıası partııalarǵa tirkelip, polıtsııada qyzmet etti. Ábdiqadyr Bolsambekov kásibı mansabynyń barlyq satylarynan ótip, Sarqan aýdanyndaǵy polıtsııa qyzmetkerinen polıtsııa general-maıory dárejesine deıin jetti.
2019 jyly 11 jasar Adelına Muhametjanova «American Protégé» halyqaralyq baıqaýynyń 1 dárejeli laýreaty atandy. Jas ánshi baıqaýda birneshe klassıkalyq týyndy oryndap, álemniń 50 elinen kelgen ánshilerdiń barlyǵyn shań qaptyrdy. «American Protege» - álemdik ánshilerdiń basyn qosatyn halyqaralyq baıqaý. Úmitkerlerdiń daýysy aýdıotaspamen tyńdalady. Jeńimpazdar Nıý-Iorktegi Karnegı Holl ǵımaratynda óner kórsetýge shaqyrylady.
2020 jyly QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi» men «Qazposhta» AQ sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúreske arnalǵan poshta markalaryn satylymǵa shyǵardy. QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmeti — taqyryptyq marka shyǵarǵan alǵashqy quqyq qorǵaý organy. Marka dızaınyna quqyq qorǵaý organynyń kommýnıkatıvti logotıpi negizge alynǵan. Markada Agenttiktiń «Ádildik. Parasattylyq. Senim» qundylyqtary jazylǵan. Bul qundylyqtar logotıpte qoldanylǵan tústerde de berilgen: aspan tústes – ádildikti, kemeldikke, jańarýǵa umtylýdy; kók tús – senim men qaýipsizdikti beıneleıdi.
2021 jyly «URKER-2021» ulttyq syılyǵynyń jeńimpazdary belgili boldy. «QazAqparat» halyqaralyq aqparat agenttiginiń saıty - inform.kz jyldyń úzdik jańalyqtar portaly dep tanyldy. QazAqparat jańalyqtary inform.kz saıtynda qazaq, orys, aǵylshyn, qytaı jáne ózbek tilderinde taratylady. Redaktsııa shetelde turatyn otandastarǵa qazaq tilindegi jańalyqtardy taratý úshin latyn jáne arab grafıkasyn qoldanady.
2021 jyly qazaqtyń uly aqyny Jambyl Jabaevtyń 175 jyldyǵyna oraı Kanadada Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyn merekeleý baǵdarlamasyn tolyqtyratyn arnaıy mýzykalyq kesh uıymdastyryldy.
2023 jyly Soltústik Qazaqstan oblysy Sarytomar aýylynda qazaqtyń uly aqyny Maǵjan Jumabaevtyń týǵanyna 130 jyl tolýyna arnalǵan merekelik sharalar ótti. Mereıtoıdy merekeleýge Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń tóraǵasy Erlan Qoshanov qatysty