2025 jylǵa deıin 259 mádenıet oshaǵy salynady – Baýyrjan Baıbek
Qol qoıý rásimine Jazýshylar odaǵynyń tóraǵasy, aqyn Ulyqbek Esdáýlet, jazýshy Álibek Asqarov, aqyndar Nesipbek Aıtuly, Dáýletkereı Kápuly syndy qalamgerler, Parlament Májilisiniń depýtattary, «Nur Otan» partııasynyń basshylyǵy qatysyp, Memorandým sheńberinde alda atqarylatyn jobalardy pysyqtady.
Jıynda partııa Tóraǵasynyń birinshi orynbasary Baýyrjan Baıbek eki uıymnyń memlekettik jáne ulttyq qundylyqtardy dáripteýde maqsattarynyń toǵysatyn tustary kóp ekenin alǵa tartty. Ol ekijaqty memorandýmǵa qol qoıyp, Elbasy qoıǵan mindetterdi birlese júzege asyrý josparlanyp otyrǵanyn jetkizdi.
«Bıyl – elimiz úshin aıshyqty jyl. Osy 30 jylda biz Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń basshylyǵymen memlekettiligimizdiń irgesin bekitip, shekaramyzdy shegendedik, ishki-syrtqy damýdaǵy basty baǵyttarymyzdy aıqyndadyq. Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń basshylyǵymen saıası-ekonomıkalyq reformalar odan ári jalǵasyp jatyr. Eldiń damýy týraly aıtqanda, áleýmettik-ekonomıkalyq kórsetkishter ǵana emes, rýhanııat máseleleri de udaıy nazarda bolýy tıis. Sebebi Táýelsizdiktiń basty qundylyqtaryn eksheıtin, onyń mánin óskeleń urpaqqa jetkizetin – ádebıet pen óner ókilderi», – dedi Baýyrjan Baıbek.
Onyń aıtýynsha, Memorandýmǵa qol qoıýdaǵy basty maqsat – elimizdiń mádenıetin damytý, eldiń ıntellektýaldyq óresin kóterip, estetıkalyq talǵamyn ushtaý, sondaı-aq, qazirgi zamanǵy jazýshylar men aqyndardyń shyǵarmashylyǵyn nasıhattaý arqyly qazaq ádebıetiniń jáne poezııasynyń damýyn yntalandyrýǵa baǵyttalǵan birlesken is-sharalardy júzege asyrý.
Osy oraıda partııa Tóraǵasynyń birinshi orynbasary Jazýshylar odaǵymen birlese otyryp, jas jazýshylar men aqyndar arasynda ótetin bıylǵy «Uly dala» baıqaýynyń máni men mazmunyna toqtaldy. Baıqaýdyń maqsaty – Táýelsizdiktiń alǵashqy 30 jylynda elimizdiń jetken jetistikterin, memleket irgesin bekitýdegi Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń jasampaz rólin aıshyqtaý jáne qoǵamdy rýhanı jańǵyrtýdyń ıdeıalary men qundylyǵyn kórsetetin qazirgi zamanǵy qazaqstandyq avtorlardyń shyǵarmalaryn qoldaý jáne nasıhattaý.
Baıqaý «Proza», «Poezııa», «Dramatýrgııa», «Kórkem fılm men teleserıal stsenarııi», «Balalarǵa arnalǵan shyǵarma» atty bes nomınatsııa boıynsha ótkizilip, árqaısysy boıynsha 3 júldeli oryn anyqtalady.
Birinshi oryn (1 júlde) úshin – 1 000 000 teńge, ekinshi orynǵa (1 júlde) – 750 000 teńge, úshinshi orynǵa (1 júlde) – 500 000 teńge júlde belgilenip otyr.
Baıqaýǵa 18-den 40 jasqa deıingi aqyndar, jazýshylar, dramatýrgter men stsenarıster qatysa alady.
Óz kezeginde Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy Ulyqbek Esdáýlet osyndaı baıqaýlardyń «júzden júırik, myńnan tulpar» talanttardyń iriktelip, kópshilikke tanylýyna septesetinin alǵa tartty. Ol el ishindegi talanttardyń tanylýyn yntalandyryp, shyǵarmashylyqqa, ónerge, mádenıetke udaıy qamqorlyq tanytatyn partııa basshylyǵyna jazýshylar qaýymynyń atynan rızashylyǵyn bildirdi.
«30 jylda bizdiń jetken jetistikterimiz, irkilisterimiz, jemisterimiz ben jeńisterimiz, daǵdarys pen kidiris deıtin máselelerdi qalaı eńserip, qalaı jeńgenimiz, qandaı bıikterge shyqqanymyz sonyń barlyǵy tsıfrlarda saırap jatqanymen, olardy shyǵarmashylyq adamdarynyń júreginiń domnasynda qorytyp, obrazǵa orap, kórkem tilmen beınelep, halyqqa kórkem shyǵarma retinde usynyp jatsa, ol urpaqtardyń kóńili men júreginde máńgilik qalatyny sózsiz. Al Memorandým oıǵa alǵan isterdi zańdastyryp beretin qujat bolǵandyqtan, oǵan biz qýana qol qoıamyz. Baıqaýdyń erejesi de kóńilimizden shyǵyp otyr. Bes janr boıynsha bes nomınatsııa belgilengen. Teleserıal stsenarııi boıynsha nomınatsııa taǵaıyndaý buryn bolǵan emes. Budan bólek bıylǵy jyl Prezıdenttiń jarlyǵymen «Balalar men jasóspirimderdiń kitap oqýyn qoldaý jyly» bolyp jarııalanǵanyn bilesizder. Osy oraıda balalar ádebıetine de arnaıy nomınatsııanyń arnalyp otyrǵany óte quptarlyq. Balalar ádebıeti osyndaı qamqorlyqtyń arqasynda bir belesten asyp jatsa, dúnıege balalar súıip oqıtyn shyǵarmalar, jańa klassıka kelip jatsa, onda «Nur Otan» partııasy men Jazýshylar odaǵynyń birlesken jobasynyń muratyna jetkeni», – dedi U.Esdáýlet.
Al «Uly dala» baıqaýy komıssııasynyń tóraǵasy, belgili jazýshy Álibek Asqarov osyndaı shyǵarmashylyq baıqaýlardyń mańyzyna toqtalyp, oǵan túsken júzdegen shyǵarmanyń arasynan bir-eki úzdik týyndy anyqtalyp jatsa, onyń ózi rýhanııatymyz úshin úlken jetistik sanalatynyn aıtty.
Sodan keıin sóz alǵan Parlament Májilisiniń depýtaty, «Nur Otan» partııasy janyndaǵy Respýblıkalyq «Miras» qoǵamdyq keńesiniń tóraǵasy, aqyn Janarbek Áshimjan partııanyń «Ózgerister joly: Ár azamatqa laıyqty ómir!» saılaýaldy baǵdarlamasynda rýhanııat pen mádenıetke tıisti nazar aýdarylyp, birshama jobalar júzege asqanyn alǵa tartty.
«Respýblıkalyq «Miras» keńesiniń osyǵan deıin eki jıyny ótti. Sol jıynda Úkimetke naqty 28 usynys berilgen. Olardyń qazir 25-i júzege asyp, sol boıynsha jumys istep jatyrmyz. Úsh usynysymyz boıynsha zańnamaǵa ózgerister kerek. Zań jobalary jeltoqsan aıynda kelip túsedi. Sol zańnamalarǵa ózgerister eńgizilgennen keıin, ásirese, dýblıajǵa qatysty máseleniń sheshimin tabamyz dep oılaımyn. Sondyqtan búgin Memorandýmnyń qabyldanýy erteń qoǵamda óziniń laıyqty baǵasyn alady jáne jańa nomınatsııalardyń qosylýy bul zamanaýı kınoındýstrııaǵa, dýblıajǵa qatysty máselelerdiń sheshilýine septigin tıgizedi», – dedi J.Áshimjan.
Osy oraıda partııa Tóraǵasynyń birinshi orynbasary zııaly qaýymnyń qoǵamdyq ómirdegi belsendiligi óte joǵary ekenin atap ótti. Onyń aıtýynsha, 2020 jyly partııa ótkizgen praımerızge respýblıka boıynsha 350-den asa qalamger, pýblıtsıst, aıtysker, jýrnalıst qatysqan.
«Nur Otan» partııasynyń saılaýaldy baǵdarlamasynyń aıasynda daıyndalǵan Jol kartasy boıynsha elimizde 2025 jylǵa deıin 259 mádenıet oshaǵy salynady, 1241 mádenı nysan jóndeýden ótkizilip, 150 nysanǵa ǵylymı restavratsııa jumystary júrgiziledi. Shet elderde «Abaı» ortalyqtarynyń sany artady. Sondaı-aq partııa 1500 mádenıet, óner jáne ǵylym qaıratkerin jyl saıynǵy memlekettik áleýmettik tapsyrys aıasynda qoldaýdyń jáne qarajat bólýdiń ashyqtyǵyn qamtamasyz etedi. Taǵy bir jańalyq – biz bıyldan bastap «Ulttyq Mura» partııalyq jobasyn bekitip, barlyq mádenı-ádebı sharalardy keshendi túrde atqarýǵa kiristik», - dedi Baýyrjan Baıbek.
Eske sala keteıik, «Uly dala» baıqaýy 2019 jyly ótkizilip, oǵan 700-den astam shyǵarma túsken bolatyn. Olardyń ishinen 400 shyǵarma iriktelip, 5 nomınatsııa boıynsha elimizdiń túkpir-túkpirinen talantty 15 jas qalamger júldeger atandy. Tek sońǵy bir jarym jylda koronavırýs pandemııasynyń saldarynan biraz ádebı-mádenı jobalar toqtap qaldy.
Baıqaýdyń sharttary buqaralyq aqparat quraldarynda, partııanyń resmı saıtynda jáne áleýmettik jelilerdegi resmı akkaýnttarynda, sondaı-aq aikyn.kz saıtynda, «Miras» partııalyq jobasynyń Facebook paraqshasynda jarııalanady.
Baıqaýǵa qatysý úshin jumystardy qabyldaý 2021 jylǵy 1 qazan men 30 qarasha aralyǵynda júzege asyrylady. Kelip túsken jumystar aikyn.kz saıtynda «Uly Dala» aıdary aıasynda jarııalanady. Jeńimpazdardy marapattaý rásimi Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigi kúni qarsańynda Nur-Sultan qalasynda ótedi.