2022 jyly Kaspııde ıtbalyqtar qyrylýynyń sebebi anyqtaldy

<p>Ǵalymdar 2022 jylǵy jeltoqsanda Kaspıı jaǵalaýynda Qyzyl kitapqa engen ıtbalyqtar sanynyń jappaı qyrylýynyń tabıǵı sıpatyn rastady. Bul týraly &laquo;Munaı jáne gaz ken oryndaryn ıgerý jaǵdaıynda Kaspıı ekojúıesin saqtaý máseleleri&raquo; atty halyqaralyq IX ǵylymı-tájirıbelik konferentsııa aıasynda Búkilreseılik balyq sharýashylyǵy jáne muhıttaný ınstıtýty ǵylymı-zertteý ınstıtýty dırektorynyń ǵylymı jumystar jónindegi orynbasary Vıacheslav Bızıkov málim etti. Kazinform agenttigi bul týraly <a href="https://nauka.tass.ru/nauka/19255529" target="_blank" rel="noopener">TASS</a> aqparat agenttigine silteme jasap habarlaıdy.</p>

2022 jyldyń jeltoqsanynda Kaspııdiń Daǵystandaǵy jaǵalaýynda 2,5 myńnan astam óli ıtbalyq tabylǵany habarlanǵan. Bızıkovtyń aıtýynsha, budan keıin Mahachkalada qurylǵan monıtorıngtik top Daǵystan jaǵalaýynyń 340 shaqyrymyn zerttep, ólgen ıtbalyqtardyń sanyn 10 myń daraǵa jetkenin baǵalaǵan.

Tabylǵan ıtbalyqtarǵa patologoanatomııalyq zertteý júrgizý olar qyrylǵan kezde saý bolǵanyn jáne qyrylýy jaǵalaýǵa shyǵyp qalýynan shamamen 2-3 apta buryn bolǵanyn kórsetti.

Bul rette 2020 jyldyń jeltoqsanynda Daǵystan jaǵalaýyna ıtbalyqtar Kaspıı teńizi basseınine tán tabıǵı gaz shyǵaryndylary saldarynan qyrylǵanyn kórsetti. Olardyń qarqyndylyǵy jer silkinisi kezinde kúrt artady. Jel bolmasa, bul shyǵaryndylar gaz lınzalaryn bólip, ıtbalyqtar sodan tunshyǵady.

Bızıkovtyń atap ótýinshe, 2020 jyldan bastap Soltústik Kaspıı teńiziniń reseılik jáne qazaqstandyq aımaqtarynyń akvatorııalarynda jyl saıyn Kaspıı ıtbalyqtaryn áýeden túsirý jumystary júrgiziledi. Bul jumystardyń qorytyndylary olardyń jalpy sanynyń sońǵy jyldary turaqty óskenin kórsetti – 2020 jylǵy 280 myńnan 2022 jyly 311 myń daraǵa deıin. 2023 jyly Qazaqstan aımaǵyndaǵy áýeden túsirý jumystary ıtbalyqtardyń jalpy sany 259 852 bas bolǵanyn kórsetti, bul ótken jylmen salystyrǵanda 51 myńǵa az.

Kaspıı ıtbalyǵy - Kaspıı teńizindegi jalǵyz sútqorekti. Halyqaralyq tabıǵatty qorǵaý odaǵy 2008 jyly oǵan joıylyp bara jatqan mártebesin berdi. HH ǵasyrdyń basynda Kaspıı teńizindegi ıtbalyqtardyń sany 1,2 mln. darany quraǵan. HH ǵasyrdyń 70-shi jyldary Kaspıı teńizin qarqyndy ıgerý kezinde janýarlardyń sany 600 myńǵa deıin qysqardy.