2013 jyl Astana úshin tolaıym tabystar men jemisti jeńister jyly boldy
Jýyrda ǵana toılanǵan Táýelsizdik merekesi qarsańynda Elbasymyz Nursultan Nazarbaev óziniń quttyqtaý sózinde elimizdiń táýelsizdik jyldarynda alǵan asýlaryn ataı kelip, Táýelsiz Qazaqstannyń jeti qazynasyn atady. Solardyń ishinde Astanany da erekshe aıtyp ótti.
«Altynshy qazyna: elimizdiń júregi, táýelsizdigimizdiń boıtumary, ásem qalamyz - Astana.
Búginde Astana - memleket qýatynyń arhıtektýralyq júzege asýy. Onyń jańa oramdarynda, alańdarynda, saıabaqtary men sáýletkerlik shedevrlerinde bizdiń Táýelsizdigimizdiń Uly Tarıhy aınadaǵydaı kórinedi. Sondyqtan Astanaǵa degen súıispenshilik - árbir qazaqstandyqtyń bizdiń ortaq Otanymyz - Qazaqstan Respýblıkasyna perzenttik sezimi. Bul Jańa Qazaqstandyq Patrıotızmniń alfasy men omegasy», - dedi ol.
Al qala ákimi Imanǵalı Tasmaǵambetov te jyldy qorytyndylaı kele, bıyl Astana úshin jaǵymdy jyl bolǵanyn aıta ketti. «Jalpy 2013 jyl Astanamyz úshin tabysy tolaıym, ekonomıkasy úshin ońtaıly, áleýmeti úshin qolaıly jyl boldy. Osylaısha Elordamyz óz damýynyń 15 jyldyq mejesinen bedeli men qýaty asqan, tutas eldiń damýyna óz úlesin qosqan jasampaz qala retinde asyp otyr», - dep atap ótti ákim.
Eń bastysy, Astana bıyl óziniń 15 jyldyǵyn toılady. Qazaqtyń «Bolar eldiń balasy on besinde baspyn der, bolmas eldiń balasy otyzynda jaspyn der» degenindeı, bıyl Astana kámeletke kelip, at jalyn tartyp minip, Qazaqstannyń ulan-ǵaıyr dalasyna bas bolyp, alǵa súıreıtin úlken kúshke aınaldy. Bul toı el aýmaǵynda jappaı toılanyp, qazaqstandyqtardyń maqtanysh sezimin taǵy bir bıikke kóterip tastady. Ertedegideı otyz kún oıyn, qyryq kún toıyn jasaǵan naǵyz ulan-asyr mereke boldy. Qala kósheleri máz-meıram halyqqa tolyp, olar túrli sharalardy tamashalap, rýhanı lázzat aldy. Máselen, «Han Shatyrdyń» qasynda ótken «Myńjyldyqtar toǵysyndaǵy Astana» kóshpeliler órkenıetiniń festıvali, «Báıterektiń» túbindegi «Shattyq» jas talanttar festıvali, qalalyq alańdaǵy «Astana-Samaly» úrmeli aspaptar orkestrleriniń halyqaralyq festıvali, «Azııa jańǵyryǵy» tsırk óneriniń halyqaralyq festıvali, «Astana-Arqaý» túrki mýzykasy festıvali, «International street dance session» in Astana» festıvali, «Juldyzdarmen jol boıynda» saltanatty sherýi, «Shýaqty qala» atty Astana kúnine arnalǵan merekelik sherý, Esildiń jaǵasyndaǵy «Ózen áýenderi» klassıkalyq mýzyka keshteri jáne taǵy da basqa kóptegen sharalar kópshiliktiń jadynda jaqsy áserler qaldyrdy.
Esterińizde bolsa, Elordamyzda kóktem kezinde HІ Eýrazııalyq medıa forým (EMF) bolyp ótti. Oǵan QR Prezıdenti N. Á. Nazarbaevtan bastap halyqaralyq dárejedegi aýzy dýaly sarapshylar qatysyp, Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń keleshegi jaıynda pikir talastyryp, Keden odaǵynyń alǵashqy jyldarynyń qorytyndysy týraly áńgime órbitti. Sondaı-aq, Eýropalyq odaqtyń tájirıbeleri saralandy. Qatysýshylar Eýroaımaqtaǵy túıitkilderden bastap, Kıprdaǵy qarjy daǵdarysyna salıqaly taldaý jasaıdy.
Budan bólek, aqparattyq qaýipsizdik máseleleri, HHІ ǵasyrdaǵy medıa baǵyttar jaıly áńgime de óz órisin tapty.
Sondaı-aq, Astanada bıyl fotojýrnalısterdiń búkilálemdik baıqaýy jeńimpazdarynyń kórmesi ashyldy. Ekspozıtsııa halyqaralyq adam quqyǵyn qorǵaý kúnin merekeleýge arnalǵan. Ortalyq Azııada ol birinshi ret tanystyryldy. Bul kórmege shamamen 150 jeńimpazdyń jumysy engen. Atalmysh shyǵarmalar 2012 jyl ishindegi álemde bolǵan basty oqıǵalardan habardar etedi.
Bul jyl saıyn ótetin fotojýrnalıstıkanyń eń tanymal baıqaýy, ol óz isiniń naǵyz sheberlerin anyqtaıdy. Jyl saıyn táýelsiz sarapshylar úmitkerlerdiń jumystaryn 9 túrli sanat boıynsha baǵalaıdy. Munda álemniń túkpir-túkpirindegi agenttikter, gazetter men jýrnaldar, fotojýrnalıster óz shyǵarmalaryn usynady. Bıylǵy jyly tóreshiler álemniń 124 elinen 5 myń fotosýretshiniń 103 myńnan astam fotosýretin eksheýden ótkizdi.
Al densaýlyq saqtaý salasyna keler bolsaq, ótip bara jatqan jyl Astana úshin taǵy da kóptegen jetistikterge toly boldy. Máselen, Astanada alǵash ret balaǵa baýyr aýystyryp salý otasy jasalǵanyn aıta ketýge bolady. QazAqparat agenttigi buǵan deıin habarlaǵandaı, 1 qarasha kúni Astanada Respýblıkalyq jedel medıtsınalyq járdem ǵylymı ortalyǵynyń bazasynda balaǵa tiri donordan baýyr aýystyryp salý otasy jasaldy.
Mundaı kúrdeli ota Qazaqstanda alǵash ret qolǵa alyndy. Ortalyq mamandary belarýstik áriptesterimen birlesip 12 saǵat boıy donordyń baýyrynyń jartysyn Pavlodar oblysynyń 6 jasar turǵyny Ilıa Panıhınge transplantatsııalaýdy júzege asyrdy. Sońǵy jyldary bala baýyr jetispeýshiligimen aýyryp, baýyr tsırrozyna shaldyqqan. Donor - Ilıanyń 32 jasar naǵashy apasy. Bala bir aı boıy qarqyndy terapııa palatasynda jatty. Búgingi tańda onyń densaýlyǵy turaqtanyp, bólimge aýystyryldy. Donor operatsııadan keıin eki apta ótken soń ambýlatorııalyq emdeýge jiberildi. Sóıtip, Ilıa men onyń týǵan-týysqandary 2014 jańa jyldy qýanysh-shattyqta qarsy alýǵa múmkindik týdy.
Sondaı-aq, Elordada mı qan tamyrlaryn emdeýdiń ınnovatsııalyq ádisi engizilip, 10 naýqas atalǵan indetinen jazyldy. Bul ádis ótip bara jatqan jyldyń shilde aıynda №1 qalalyq aýrýhananyń ınterventsııalyq rentgenhırýrgııa bólimshesiniń hırýrgtarymen engizilgen. Ol mı qan tamyrlarynyń anevrızmasyn mıkrospıraldermen embolızatsııalaýdy emdeýge kómektesedi. Eske sala keteıik, búgingi tańda ınnovatsııalyq ádisti engizýdiń jáne №1 qalalyq aýrýhananyń rentgenhırýrgtarynyń joǵary kásipqoılyǵynyń, klınıkanyń qazirgi zamanǵy qondyrǵylarmen jabdyqtalýynyń arqasynda on patsıenttiń mı anevrızmasynyń jarylýyna jáne onyń asqynýyna jol berilgen joq. Sóıtip, olar da aq halatty abzal jandardyń arqasynda jańa jyldy otbasylarynyń ortasynda qarsy alý baqytyna ıe boldy.
2013 jyl Astana úshin mádenı jańalyqtarymen de sátti boldy dep aıtýǵa tolyq negiz bar. Nege deseńizder, dál bıyl «Astana-Opera» memlekettik opera jáne balet teatry ashylyp, Qazaqstandaǵy osynaý bir uly ónerdiń damý qarqyny taǵy bir satyǵa kóterildi. Kezinde qazaq eline opera men balet syndy ilki ónerdi ákelgen Kúláshtar men Sharalardyń armandary oryndaldy. Teatrdyń ashylý saltanatyna álemniń túkpir-túkpirinen óner maıtalmandary jınalyp, Astananyń qaq tórinen oryn alǵan osynaý bir ǵajaıyp ǵımaratqa tamsana tańdaı qaqty. «Attıla» operasynyń qoıylymy tek qazaqstandyq emes, halyqaralyq opera ónerindegi mańyzdy oqıǵa retinde teatrdyń álemdik premerasyn pash etti. Qoıylymǵa álemdik deńgeıdegi óner juldyzdary atsalysty. Onyń mýzykalyq jetekshisi jáne dırıjeri - Valerıı Gergıev, qoıýshy-rejısseri - Per Lýıdjı Pıtstsı.
Attıla partııasyn oryndaýshy - Ildar Abdrazaqov (Reseı), Odabellany oryndaǵan - Anna Markarova (Reseı), Etsıo men Forestony oryndaýshylar - Klaýdıo Sgýra men Lýchano Ganchı (Italııa).
«Astana Opera» aýqymdylyǵy jóninen álemde úshinshi opera teatry bolyp sanalady, ony Italııa, Germanııa, Shveıtsarııa, Chehııa sheberleri salǵan. Sońǵy tehnıka jetistikteri qoldanylyp salynǵan ǵımarat óz sahnasynda kez kelgen kúrdeli spektakl qoıylymyn júzege asyrýǵa múmkindik beredi.
Al jyldyń sońyna qaraı Astanaǵa baılanysty taǵy bir qýanyshty jańalyqtyń kýágeri boldyq. Astana Azııadaǵy týrızm qalasy mártebesine úmitker bolypty! QR Indýstrııa jáne jańa tehnologııalar mınıstrliginiń Týrızm ındýstrııasy komıtetiniń tóraǵasy Marat Iǵalıev Bahreınniń Manıla qalasynda ótken 12-shi Azııalyq dıalog kezdesýine qatysý barysynda «Azııalyq týrızmdi damytý tujyrymdamasy» qabyldandy. Tujyrymdamanyń negizgi bólimi Azııadaǵy týrızm qalasyn tańdaýǵa arnalyp otyr.
Azııadaǵy týrızm qalasy dárejesin qaı qalaǵa berý kerektigin ár elder bir jyl buryn talqylaıtyn bolady. Azııanyń 30-dan astam qalalary ishinen tańdalǵan shahar belsendi túrde jarnamalanyp, týrızm salasynda alǵa jyljytylatyn bolady.
2014 jylǵy Azııadaǵy týrızm qalasy bolyp Bahreın astanasy Manıla qalasy tańdaldy. Osy basqosýda Týrızm ındýstrııasy komıtetiniń tóraǵasy Marat Iǵalıev bolashaqta Qazaqstan astanasy da Azııadaǵy týrızm qalasy dárejesin alý úshin barlyq kúshin salatynyn málim etti.
Mine, 2013 jyl Elordamyz - Astanaǵa osyndaı tartýlar usyndy. Bul árıne, bıyl Astana jetken jetistikterdiń biz qaǵazǵa túsirgen bir parasy ǵana. Endi esik qaǵyp turǵan 2014 jyldan da qut-bereke men shat-shadyman mereke kútemiz. Jańa jyldaryńyz qutty bolsyn, qurmetti oqyrman qaýym!