20 maýsym. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Dúnıejúzilik bosqyndar kúni
Dál osy kúni 1969 jyly bekitilgen Afrıkalyq bosqyndar kúni birneshe elde atap ótiletin. Keıinnen BUU-nyń 2000 jylǵy 4 jeltoqsandaǵy sheshimi boıynsha Dúnıejúzilik bosqyndar kúni 2001 jyldan bastap Afrıka bosqyndarynyń kúnimen qatar atap ótiletin boldy.
Halyqaralyq haıýanattar baǵyndaǵy pilderdi qorǵaý kúni
Ol «Janýarlardy qorǵaýda» uıymynyń bastamasymen 2009 jyldan beri toılanyp keledi. Halyqaralyq haıýanattar baǵynda pilder kúniniń basty maqsaty – dúnıejúzilik qoǵamdastyqtyń nazaryn haıýanattar baǵynda ustalatyn pilderdiń quqyqtaryna aýdarý, al onyń túpki maqsaty – osy uly janýarlardyń barlyǵyn tutqynnan bosatý jáne pilderdi haıýanattar baǵynda ustaý tájirıbesin toqtatý.
Qazirgi ýaqytta haıýanattar baǵyndaǵy pilderdi qorǵaýdyń halyqaralyq kúni resmı mártebege ıe emes, biraq ony uıymdastyrýshylar Birikken Ulttar Uıymy jaqyn arada oǵan resmı mártebe beredi degen úmitin bildirdi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1930 jyly «Joǵarǵy Marıanna» kómir qabaty boıynsha birinshi ret Qaraǵandy shahtasynyń qurylysy bastaldy.
1991 jyly Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń «Qazaq KSR Ulttyq memlekettik bankiniń jarǵysy týraly» qaýlysy qabyldandy. Qaýlyǵa sáıkes, Ulttyq memlekettik bank respýblıkanyń menshigine ótip, Ortalyq bank bolyp quryldy.
1992 jyly QR Túrki mádenıeti jáne óneri máseleleri jónindegi birlesken komıtet (TÚRKSOI) múshesi atandy.
1992 jyly Almatydan Úrimjige alǵashqy halyqaralyq temir jol qatynasy ashylyp, birinshi jolaýshylar poıyzy attandy.
2003 jyly elimizdegi jer reformasynyń mańyzdy aktisi Qazaqstan Respýblıkasynyń jańa Jer kodeksi qabyldandy.
2012 jyly Ulttyq medıtsınalyq holdıngtiń Ulttyq ǵylymı kardıohırýrgııalyq ortalyǵynda alǵash ret Qazaqstan men Ortalyq Azııada san arterııasy arqyly qolqa qaqpaqshasyn aýystyrý boıynsha ota jasaldy. Jańa ádis áldeqaıda qaýipsiz, tilý men júrektiń toqtaýyn qajet etpeıdi, sonymen qatar ońalý ýaqytyn edáýir azaıtady.
2013 jyly Reseı Federatsııasynyń Memlekettik muraǵatynan Batys Qazaqstan oblystyq «Oral óńiri» jáne «Oral» gazetteriniń alǵashqy shyqqan sandary tabyldy.
2014 jyly «KazEOSat-2» qazaqstandyq jer serigi orbıtadan alǵash ret telemetrıkalyq aqparat berdi.
2016 jyly Atyraý oblysynda 2015 jyly áskerı jattyǵý kezinde áriptesterin qutqaryp, ózi qaza tapqan Baqytjan Qalybaıǵa eskertkish taqta ornatyldy. Taqta sarbazdyń týǵan aýyly Maqat aýdanyndaǵy Báıgetóbe aýylyndaǵy mektepte ashyldy.
2017 jyly rejısser Aqan Sataevtyń «Anaǵa aparar jol» fılmi Nıý-Iorktegi kınofestıvalde úzdik kórkem fılm atandy. Fılmniń prodıýseri Álııa Nazarbaeva «Kınodaǵy eýrazııalyq áıelder» nagradasyn alsa, Altynaı Nógerbek úzdik aktrısa dep tanyldy.
2018 jyly Nıý-Iorktegi Ulttyq óner klýbynyń galereıasynda Amerıkanyń talǵampaz jurtshylyǵyna Qasteev atyndaǵy óner murajaıynyń HH ǵasyrǵa tıesili jaýhar týyndylary usynyldy. Kórmege 1930-1970 jyldardaǵy qazaqstandyq óner týyndylarynyń úzdik úlgileri usynyldy. Kórmege qoıylǵan árbir shedevr Qazaqstan mádenı murasynyń zor baılyǵyn beınelep, qazaq halqynyń ómir saltynan habar beredi.
2019 jyly Polsha prezıdenti Andjeı Dýda Varshavada qazaqstandyq Tasybaı Ábdikárimovti «Virtus et Fraternitas» medalimen marapattady. Medal polshalyqtarǵa kúrdeli kezeńderde kómektesken azamattarǵa beriledi. T.Ábdikárimov onyń alǵashqy ıegeri atandy. «Virtus et Fraternitas» medalimen «HH ǵasyrda totalıtarlyq júıe qurbandary» bolǵan polıaktarǵa kómek qolyn sozǵan azamattar marapattalady. Ony Polsha Respýblıkasynyń prezıdenti alǵys retinde «adamdyq qasıetti qorǵaýda janqııarlyq qaısarlyǵy men adamdyǵy» úshin tabys etedi.
2020 jyly tanymal qazaqstandyq ánshi Dımash Qudaıbergen taýraýshanǵa (rododendron) tájirıbe júrgizetin «Babīte» tálimbaǵynan latvııalyq sertıfıkat aldy. Latvııada taýraýshannyń jańa sortyna ánshiniń esimi berildi. Ázirge bul túp álem boıynsha jalǵyz, sondyqtan ol «Babīte» taýraýshandar saıabaǵynyń basty alleıasyna otyrǵyzylǵan jáne sorttyń kimge arnalǵany týraly arnaıy taqtaısha qoıylǵan.
2023 jyly Germanııanyń Federaldy prezıdenti Frank-Valter Shtaınmaıer Qazaqstanǵa memlekettik saparmen keldi. Qasym-Jomart Toqaev pen Frank-Valter Shtaınmaıer Qazaqstan-Germanııa strategııalyq seriktestiginiń jaı-kúıi men damý perspektıvalaryn talqylady. Saıası dıalogty nyǵaıtýǵa jáne saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq, energetıkalyq, kólik-logıstıkalyq salalardaǵy yntymaqtastyqty tereńdetýge erekshe nazar aýdaryldy.