19 qyrkúıek. QazAqparat kúntizbesi
ATAÝLY KÚNDER
«Smaılıktiń» týǵan kúni
1982 jyly 19 qyrkúıekte Karnegı-Mellon ýnıversıtetiniń professory Skott Falman (Scott E. Fahlman) kompıýterde teriletin mátinde «kúlimsirep turǵan bet-álpetti» kórsetý úshin qos núkte, defıs jáne jabylatyn jaqshadan turatyn qatar kelgen úsh sımvoldy paıdalanýdy usyndy. Alǵash ret smaılıkti paıdalanǵan habarlama 2002 jyly plenkada saqtalǵan habarlandyrýlar taqtasynyń muraǵatynan tabyldy. Qazir smaılık elektrondyq qarym-qatynastyń aınymas belgisi bolyp qaldy. Smaılıkter áńgimelesýshini durys túsinýge, onyń kóńil kúıin baıqaýǵa kómektesedi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1957 jyly Tamǵaly shatqalyndaǵy tasqa qashap salynǵan petroglıfter ashyldy. QazKSR Ǵylym akademııasynyń Tarıh jáne arheologııa ınstıtýtynyń Ońtústik Qazaqstan arheologııa ekspedıtsııasynyń Jetisý otrıady Qazaqstannyń tuńǵysh kásibı arheology Anna Maksımovanyń basshylyǵymen Almaty oblysynyń Jambyl aýdanynda Tamǵaly shatqalyndaǵy tasqa qashap salynǵan petroglıfter ashyldy.
Tamǵaly petroglıfteri keıinnen ıÝNESKO-nyń Búkilálemdik mádenı muralar tizimine engizildi.
1994 jyly qazaqstandyq ınternettiń týǵan kúni. Joǵary deńgeıdegi kz. Kazınformtelekom ulttyq domeni iske qosyldy.
1995 jyly Pákistanda ýrdý tilinde Abaıdyń «Tańdamaly óleńderi» kitabynyń aýdarmasy jaryq kórdi.
2005 jyly Jambyl oblysy Shý aýdany Jańa jol aýylynda qazaqtyń halyq batyry, dúnıejúzilik soǵystyń dańqty jaýyngeri, qazaqtyń kórnekti jazýshysy Baýyrjan Momyshulyna arnalǵan eskertkish ornatyldy.
Baýyrjan Momyshuly (1910-1982) - Sovet Odaǵynyń batyry, ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń dańqty jaýyngeri, qazaqtyń kórnekti jazýshysy. Jambyl oblysynyń Jýaly aýdanyndaǵy Kólbastaý mekeninde dúnıege kelgen. «Ofıtserdiń kúndeligi», «Bir túnniń tarıhy», «Bizdiń semıa», «Moskva úshin aıqas», «Jaýyngerdiń tulǵasy», «Maıdan», «Maıdandaǵy kezdesýler», «General Panfılov», «Tólegen Toqtarov», «Kýba áserleri», «El basyna kún týsa», «Ushqan uıa», «Adam qaıraty» povesteri men áńgimeleriniń avtory. Qyzyl Tý, Eńbek Qyzyl Tý, Halyqtar Dostyǵy, І dárejeli Otan soǵysy, 2 ret Qyzyl Juldyz, «Qurmet belgisi» syndy orden-medaldarmen marapattalsa, halqynyń qaharman ulyna Qazaqstan táýelsizdikke qol jetkizgennen keıin «Keńes Odaǵynyń batyry» ataǵy berilgen.
2006 jyly Qazaqstanda tuńǵysh ret jýrnalıstıka entsıklopedııasy shyǵaryldy. Ony shyǵarǵan Qazaqstan jýrnalıstıka akademııasynyń prezıdenti Saǵymbaı Qozybaev.
2011 jyly QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev pen Frantsııa Prezıdenti Nıkolıa Sarkozıdiń Elıseı saraıynda ótken kezdesýleriniń qorytyndylary boıynsha birlesken deklaratsııa qabyldandy. Deklaratsııada BUU-nyń ortalyq rólin saqtaı otyryp jahandyq basqarýdy jaqsartý, Aýǵanstandy qalpyna keltirý, Lıvııa halqyn qoldaý úshin halyqaralyq qaýymdastyqty keńinen jumyldyrý, t.b. ózekti máseleler qarastyrylǵan.
2011 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Caspionet ulttyq spýtnıktik arnasy Galaxy 19 spýtnıginiń DTH platformasy arqyly Soltústik Amerıka aýmaǵyna ashyq túrde habar taratýdy bastady. Caspionet kanalynyń baǵdarlamalary 28 eldiń kórermenderine qol jetimdi boldy: AQSh, Kanada, Meksıka, Kýba, Domınıkan Respýblıkasy, Antıgýa jáne Barbýda, Bagam, Barbados, Belız, Gaıtı, Gvatemala, Gondýras, Domınıka, Kosta-Rıka, Nıkaragýa, Salvador, Sent-Lıýsııa, Sent-Vınsent jáne Grenadın, Sent-Kıts jáne Nevıs, ıAmaıka.
2012 jyly Qazaqstan alǵash ret Frantsııanyń Kann qalasynda jyl saıyn ótetin Cannes Corporate Media & TV Awards halyqaralyq derekti fılmder festıvaline qatysty.
Festıval baıqaýyna 2011 jyly jaryqqa shyqqan «Kıeli Meken» derekti fılmin (oryssha nusqasynda «Dostoıanıe Respýblıkı») jasaýshylar shaqyryldy.
2014 jyly Londonda Robert Ýaıttyń «Joǵalǵan handar men qańyraǵan dalalar. Qazaqstan tarıhy ejelgi dáýirden qazirge deıin» atty kitaby jaryq kórdi. Kitaptyń avtory Almaty qalasyndaǵy bank sektorynda úsh jyldan astam ýaqyt jumys istep, osy ýaqyt ishinde ol Qazaqstannyń tarıhy men mádenıetin zertteýge kóp kóńil bólgen. Londonǵa oralǵannan keıin R.Ýaıt Brıtandyq aýdıtorııany Orta Azııadaǵy eń mańyzdy eldiń áserli tarıhymen tanystyrýdy jón dep tapqan.
2014 jyly Almaty oblysyndaǵy jeti saq-skıf qorǵany eskertkish mártebesine ıe boldy. Sharanyń basty maqsaty – ejelgi qorǵandardy tarıhı-mádenı jáne sáýlet eskertkishteri retinde zańdastyrý jáne qoǵamnyń nazaryn olardy saqtaý máselesine aýdarý.
2014 jyly Pavlodarda belgili qazaq jazýshysy, pýblıtsıst, aqyn, Alashorda kóshbasshylarynyń biri, 1931 jyly qýǵyn-súrginge ushyrap, atylǵan Júsipbek Aımaýytovqa eskertkish ashyldy.
2017 jyly Qazaqstan BUU-nyń jynystyq zorlyq-zombylyqty joıý jónindegi mindettemesi týraly qujatyna qosyldy.
Bul qujat zorlyq qurbandaryna kómek kórsetýdi, BUU mıssııalaryna jiberiletin qyzmetkerlerdi irikteý men oqytýdyń joǵary standarttaryn qamtamasyz etýdi, jynystyq eksplýatatsııa jáne zorlyq-zombylyq áreketterin jasaıtyn adamdarǵa qarsy sharalar qabyldaýdy qamtıdy.
2018 jyly Astanadaǵy paralımpıadalyq jattyǵý ortalyǵynda arbadaǵy adamdarǵa arnalǵan «Óz-ózine qyzmet kórsetý ınvaservısi» biregeı buryshy ornatyldy. Ol múgedekterge arbalarynyń dóńgelekterin óz betinshe tazalaýǵa múmkindik beredi. Qurylǵynyń avtory – arbada otyryp bıleýden QR quramasynyń múshesi Ardaq Otorbaev.
«Óz-ózine qyzmet kórsetý ınvaservısinde» qoldanylatyn jabdyqtyń álemde balamasy joq. Bul múgedekter arbasynda qozǵalatyn adamdardyń ómirlik belsendiligin taldaý jáne qajettilikter negizinde oılap tabylǵan alǵashqy otandyq jabdyq.
2019 jyly Semeı qalasyndaǵy dene shynyqtyrý-saýyqtyrý keshenine Olımpıada chempıony Jaqsylyq Úshkempirovtiń esimi berildi. Saltanatty sharaǵa oblys ákimi Danıal Ahmetov qatysty.
«Sport keshenine Jaqsylyq Úshkempirovtyń esiminiń berilýi meni qýantady. Ol sportta aty ańyzǵa aınalǵan tulǵa ǵana emes, eńbektiń shyńyna shyqqan qaıratker. Árbir qazaqstandyq osyndaı bolýy kerek. Kelesi jyldan bastap Olımpıada chempıony Jaqsylyq Úshkempirovtyń júldesine arnalǵan jarys ótkizýdi josparlap otyrmyz. Ol týrnır jyl saıyn balalar men jastar arasynda ótkiziledi», - dedi Danıal Ahmetov.
2019 jyly TMD aýmaǵynda alǵash ret astanada PATA Travel Mart 2019 Azııa-Tynyq muhıty elderiniń halyqaralyq týrıstik kórmesi ashyldy. Kórmege 250-den astam týrıstik kompanııasy qatysty. Kórmeniń resmı ashylý rásiminde Azııa men Tynyq muhıty aımaǵynyń múmkindikteri men jańa usynystary kórsetildi.
2020 jyly Kókshetaýda múmkindigi shekteýli adamdar úshin «Daryn» atty alǵashqy sport kesheni ashyldy.
Munda olar úshin barlyq qajetti jaǵdaı jasalǵan: trenajerlyq zal, protsedýralyq-massaj kabıneti, kúres jáne fıtnes zaldary bar.
Budan basqa, EGOV óz-ózine qyzmet kórsetý buryshy ashylyp, kompıýterlik saýattylyq sabaqtary júrgiziledi.
Jańa mekeme múmkindigi shekteýli adamdardyń densaýlyǵyn saqtaýǵa jaǵdaı jasap qoımaı, olardy beıimdeý jáne ońaltýǵa septigin tıgizedi.