19 qarasha. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq er azamattar kúni
Alǵash ret Erler kúnin 1999 jyly Trınıdad pen Tobago Respýblıkasynyń turǵyndary atap ótti. Sodan bastap ıÝNESKO-dan qoldaý taýyp, bul kúndi atap ótýge ózge elder de qosyla bastady.
Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy, tamaq jáne óńdeý ónerkásibi qyzmetkerleriniń kúni
Bul kúni aýyl sharýashylyǵy qyzmetkerleriniń kásibı merekesin toılaý dástúri keńestik dáýirden beri saqtalyp keledi. 1988 jyly KSRO Joǵarǵy Keńesi Prezıdıýmynyń Jarlyǵymen qarashanyń úshinshi jeksenbisi Aýyl sharýashylyǵy jáne qaıta óńdeý qyzmetkerleriniń kúni bolyp belgilendi.
Qazaqstan táýelsiz memleket bola otyryp, dástúrdi saqtap, zańnamalyq deńgeıde 1998 jyly qarashanyń úshinshi jeksenbisin merekeleý kúni dep bekitti. Bul kúni Ýkraına men Belarýstiń aýyl sharýashylyǵy qyzmetkerleri kásibı merekeni qazaqstandyqtarmen birge atap ótedi.
Dúnıejúzilik jol-kólik oqıǵasy qurbandaryn eske alý kúni
2005 jyldyń qazan aıynda BUU Bas Assambleıasynyń (A/RES/60/5) qararymen qarashanyń úshinshi jeksenbisi Dúnıejúzilik jol-kólik oqıǵasy qurbandaryn eske alý kúni (JJQ) bolyp jarııalandy.
Bul kúnniń maqsaty – jol-kólik oqıǵasy qurbandaryn eske alý jáne olardyń otbasylaryna kóńil aıtý, sondaı-aq úkimetter men jaýapty uıymdarǵa barlyq azamattar úshin jol qaýipsizdigin qamtamasyz etý qajetin taǵy bir ret eske salý.
Kásipker áıelder kúni
2014 jyldan bastap jyl saıyn atalyp ótedi. Amerıkalyq jazýshy, úı janýarlaryna qatysty birqatar kompanııanyń ıegeri Vendı Daımond negizin qalaǵan. Gondýrasqa barǵan saparynda ol Adelante uıymynda erikti boldy. Jalaqysy tómen áıelderge shaǵyn kredıt usyndy. AQSh-qa oralǵannan keıin ol kásipker áıelder kúnin merekeleý ıdeıasyn kóterdi. Bul halyqaralyq mereke alǵash ret Nıý-Iorkte BUU bastamasymen ótti. Qosymsha sharalar álemniń 144 elinde uıymdastyryldy.
Qazaqstan Qarýly Kúshteri Zymyran áskerleri jáne artıllerııa kúni
Zymyran áskerleri jáne artıllerııa – qazaqstandyq áskerde olar qarsylasty atyspen zaqymdaýda tapsyrmalardyń negizgi bólimin oryndaıtyn Qurlyq áskeriniń negizgi atys kúshi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
2006 jyly 19-21 qarashada Kýveıtte joǵary bilim máselelerine arnalǵan Islam Konferentsııasy Uıymy (IKU) janyndaǵy Bilim, ǵylym jáne mádenıet jónindegi Islam uıymynyń (ISESKO) ІІІ sessııasy ótti. Oǵan 56 musylman memleketiniń ókilderi qatysty. Jınalys maqsaty – olardy álemdegi neǵurlym ataqty JOO tizimine engizý maqsatymen IKU-ǵa múshe elderdiń úzdik 20 ýnıversıtetin anyqtaý. Úzdik oqý oryndary qataryna Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti de endi.
2010 jyly Nemat Kelimbetovtiń nemis tiline aýdarylǵan «Úmit úzgim kelmeıdi» atty romany Eýropanyń Frants Kafka qoǵamynyń marapatyna ıe boldy. Týyndy qytaı jáne túrik tilderine de aýdaryldy.
2010 jyly L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti Qazaqstandaǵy joǵary oqý oryndarynyń arasynda birinshi bolyp ýnıversıtet ınfraqurylymy derekterin (data center) óńdeıtin jáne saqtaıtyn ortalyqty iske qosty.
2012 jyly Qazaqstan tarıhynda tuńǵysh ret Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi janyndaǵy Ulttyq stýdenttik keńes quryldy.
2014 jyly Madrıdte GÝLAG júıesiniń lagerinde jazasyn ótegen ıspandyqtar týraly «Olvidados de Karaganda» derekti fılmi kórsetildi.
2015 jyly elordanyń «Astana» halyqaralyq áýejaıynda tuńǵysh bıznes-avıatsııa termınalynyń ashylý rásimi ótti. Úsh myń sharshy metrge jýyq alańda ornalasqan jańa termınal saǵatyna 200 jolaýshyny ótkize alady. Termınal ǵımaratynda konferents-zal, kelissózder ótkizýge arnalǵan bólmeler, sondaı-aq, 30 oryndyq kólik turaǵy bar. Bıznes-avıatsııa termınalynda charterlik reısterge qyzmet kórsetiledi.
2018 jyly Qazaqstan alǵash ret Odıvelashe (Portýgalııa) qalasynda ótken paradzıýdo boıynsha Álem chempıonatynda altyn medal aldy. Altynnan alqa taqqan – Oljas Orazalyuly. Chempıonatqa álemniń 42 elinen 267 dzıýdoshy qatysty.
2019 jyly qazaqstandyq jeńil atlet Olga Rypakova Halyqaralyq jeńil atletıka federatsııalary qaýymdastyǵynyń (IAAF) Monako qalasyndaǵy shtab-páterde ótken otyrysynda Azııa jeńil atletıka qaýymdastyǵy sportshylary komıssııasynyń músheligine qabyldandy.
2021 jyly elordadaǵy «Nur Astana» meshitine shyǵystyń kórnekti ǵalym-oıshyly Ábý Nasyr ál-Farabıdiń esimi berildi. Ál-Farabı – fılosof, matematık, mýzyka teoretıgi, shyǵys ǵalymy. Ortaǵasyrlyq shyǵys fılosofııasynyń eń iri ókilderiniń biri.