17 jasynda maıdanǵa attanyp, eline 40 jyl qyzmet etken ardager

Foto: None
ANA. 6 mamyr. QazAqparat /Aıdar Ospanalıev/ - Uly Otan soǵysy adamzat balasynyń jadynda surapyl jyldardyń biri bolyp qala bermek. Óıtkeni ol soǵys mıllıondaǵan adamdy qyrǵynǵa ushyratyp, talaı halyqty qanǵa bóktirdi.

Sol soǵysty kórgen, ot pen oqtyń ortasynda júrgen qazynaly qarııalardyń qatary búginde kún ótken saıyn sırep barady. Alaıda Uly Otan soǵysynda elin qorǵaǵan búginde ortamyzda júrgen atalarymyzdyń, qan maıdanda Otany úshin qaza tapqan esil erlerdiń esimderi men olardyń erlik isteri halyq sanasynan eshqashan óshpek emes. Óıtkeni olar el basyna kún týǵan tusta shyn mánindegi halqynyń janashyry, eliniń qorǵanyshy bola bildi. Sondaı erlik isteri ónege ardagerdiń biri - Bekmuhambet Shermuhambetov búginde Almaty qalasynda turyp jatyr. Ol 1925 jyly Taldyqorǵan oblysynda dúnıege kelgen. Mektepti bitirgen 1942 jyly óziniń úzeńgiles joldastary sııaqty maıdanǵa attanýǵa bel býady. Ol kezde Otanyn fashısterden qorǵaýǵa bel býǵan bozbalanyń jasy 17-ge de tolmaǵan-dy. Sol sebepti Bekmuhambet Shermuhambetov birden maıdan shebine alynbaı, Ýfa áskerı ýchılışesine eki jylǵa oqýǵa jiberiledi. Oqýdan soń ol óziniń áskerı bólimine qaıta oralady. 1943 jyldyń qańtar aıynda B.Shermuhambetov quramynda bolǵan áskerı bólim fashıstermen keskilesken urys júrip jatqan Stalıngradty qorǵaýǵa jiberiledi. Fashıster bul aımaqta jeńilis tapqannan keıin áskerı bólim Rostov aımaǵyndaǵy Ońtústik-Batys maıdanyna attandyrylady. Sol aımaqtaǵy urystardyń birinde B.Shermuhambetov aıaǵynan jaralanyp, Krasnoarmeısk qalasyndaǵy gospıtalǵa jiberiledi. Odan ári Qazanǵa jáne Máskeý mańyndaǵy Breznıkı qalasyna jóneltiledi.

Soǵys jyldaryndaǵy ómirin ardager bylaısha sýrettep berdi. «1942 jyldyń shilde aıynda 17 jasymda komsomol retinde ásker qataryna qabyldanyp, soǵysqa attandym. Soǵystyń qatty qyzyp turǵan shaǵy. Bashqurtstanda 300-shi atqyshtar dıvızııasyna qosyldyq. Meni jas dep ÝFA qalasyndaǵy áskerı ýchılışege oqýǵa jiberdi. Oqýdy bitirip kelgesin maıdanǵa aralastym. Rostov qalasynda nemis qamalyna tap boldyq. Olar aldyn ala daıyndalyp, jaqsy qarýlanǵan. Bizde jáı vıntovka ǵana. Fashıster tóbeden ushaqpen bombalasa, jerde tankpen shabýyldaıdy, avtomat, pýlemetpen oq jaýdyryp bas kótertpeıdi. Úsh ret urysqa kirdik. Sol kezde maǵan oq tıdi. Sirá buryndary aryq bolǵanbolýy kerek bir shuńqyrǵa túsip jatyp qaldym. Arqamdaǵy rıýkzakqa tańqyldap oq tıip jatqanyn sezip jatyrmyn. Sóıtip úsh kún qozǵalmadym. Úsh kúnnen keıin artymyzdan kómek kelip, jaralanǵan, tiri qalǵandardy qutqaryp aldy. Áskerı gospıtalda dárigerler meniń tym jas ekenimdi kórip, elge oralýyma keńes berdi. Kelgen soń Almaty qalasyndaǵy KazMÝ-diń Zań fakýltetine syrtaı oqýǵa túsip, bitirdim. Úsharal qalasynda 1946 jyldyń 14 tamyzynan tergeýshi bolyp jumysty bastadym. Qylmysty ashýda eńbegim joǵary baǵalanyp, 1961 jyly KSRO Bas prokýrory Roman Andreevıch Rýdenkonyń qolynan syılyq aldym. Sol alǵan saǵat áli bar», - deıdi ardager.

1943 jyly ardager elge oralady. Elinde jaýynger jarty jyldaı jaraly aıaǵyn emdep, biraz ýaqyt aýyldyq mektepte ustazdyq etedi. Sodan keıin Almaty zań ınstıtýtynyń keshki bólimine túsip, 1945 jyly Taldyqorǵan oblysynyń Alakól aýdandyq prokýratýrasynyń halyqtyq tergeýshisi qyzmetin taǵaıyndalady. Sodan beri prokýratýra salasynda 40 jyl qyzmet etedi. Eńbegi elenip, talaı qurmetterge bólenedi. Búginde qart maıdanger Almaty qalasynda turyp jatyr. Bala-shaǵasy men nemere-shóbereleriniń amandyǵyn, Táýeklsiz memleketiniń bolashaǵynyń jarqyn bolýyn tilep salıqaly ǵumyr keshýde.

Seıchas chıtaıýt