16 maýsym. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq otbasylyq aqsha aýdarymy kúni
BUU halyqaralyq ataýly kúnder júıesine engizilgen. Negizgi maqsaty -otbasyn asyrap, shetelde jumys istep júrgen mıgranttardyń ekonomıkany damytýǵa qosatyn úlesine nazar aýdartý.
Qazaqstanda medıtsına qyzmetkeri kúni
Jyl saıyn maýsym aıynyń úshinshi jeksenbisinde merekelenedi. Bul kúndi atap ótý QR Prezıdentiniń 1998 jylǵy Jarlyǵymen belgilendi. Medıtsına qyzmetkeriniń merekesin toılaý dástúri KSRO bolǵannan beri saqtalyp keledi – ol kezde Qarýly Kúshter Prezıdıýmynyń 1980 jylǵy 1 qazandaǵy qaýlysymen bekitilgen. Odaq ydyraǵannan keıin keıbir elderde mereke toqtatyldy, al keıbireýlerinde ol basqa kúnge aýystyryldy. Bul kúni Armenııa, Belarýs, Moldova, Reseı jáne Ýkraınanyń medıtsına qyzmetkerleri de quttyqtaýlar qabyldaıdy.
Qazaqstanda Ákeler kúni
QR Úkimetiniń basshysy 2023 jylǵy 1 maýsymda qol qoıǵan jarlyqqa sáıkes Qazaqstanda Ákeler kúni maýsym aıynyń úshinshi jeksenbisinde atalyp ótedi. Otbasy qundylyqtaryn dáripteý, otbasy jáne tárbıe ınstıtýtyn nyǵaıtý maqsatynda álemniń kóptegen elderinde atalyp ótetin «Analar kúni» jáne «Ákeler kúni» resmı merekeleri bizdiń elimizde de bekitilgen (Analar kúni – mamyrdyń ekinshi jeksenbisi, Ákeler kúni – maýsymnyń úshinshi jeksenbisi).
ESTE QALAR OQIǴALAR
1993 jyly QR Prezıdenti Birikken Ulttar Uıymynyń delegatsııasyn qabyldady. Kelissózder barysynda Almatyda Birikken Ulttar Uıymynyń ókildigin ashý týraly ýaǵdalastyq jasaldy.
1993 jyly QR Prezıdenti ákimshiligi janynan Qazaqstannyń strategııalyq zertteýler ınstıtýty quryldy. Atalǵan ınstıtýtqa Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiligi basshylyq etedi.
2000 jyly Astanaǵa «Qalalar – beıbitshilik úshin» ıÝNESKO syılyǵynyń sertıfıkaty tabys etildi.
2011 jyly Belarýs ulttyq kitaphanasynda belarýs tilinde shyqqan qazaqtyń uly aqyny Abaıdyń «Keń dala» atty kitaby tanystyryldy. Abaı óleńderin belarýs tiline aýdarǵan avtor - BR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, «Polymıa» jýrnalynyń bas redaktory Mıkola Metlıtskıı.
2011 jyly Birinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde alǵash ret jappaı qyryp-joıý qarýy qoldanylǵan Belgııanyń Ipr qalasynda ıadrolyq synaq qurbandaryna arnalǵan qazaqstandyq eskertkishtiń saltanatty ashylý rásimi ótti.
2016 jyly aty ańyzǵa aınalǵan «L» serııaly parovoz Saryózek stansasynyń vokzal mańy alańyna ornatyldy. Parovoz belgili konstrýktor Lev Lebedıanskııdiń basshylyǵymen Kolomensk zaýytynda ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń aıaǵynda shyǵaryldy. Ótken ǵasyrdyń ortasynda «Lebedıanka» burynǵy Odaqtyń temir joldarynda jıi paıdalanylǵan.
Almaty-Saryózek-Úshtóbe ýchaskesinde 50-ge jýyq parovoz júrip-turǵan.
2017 jyly QR Ulttyq mýzeıinde «Beıbarys sultan jáne onyń dáýiri» kórmesiniń ashylý saltanaty ótti. Kórmege Beıbarys sultannyń ómiri men el bıleý tarıhyn baıandaıtyn Islam óneri mýzeıi (Kaır q., Mysyr) jınaǵynan 22 jádiger qoıyldy.
2017 jyly «Polsha poshtasy» AQ «Astana EXPO 2017 halyqaralyq kórmesi» serııaly poshta markasyn aınalymǵa shyǵardy.
2017 jyly Nur-Sultanda Halyqaralyq túrki akademııasy belgili túrkolog, kóne jáne zamanaýı túrki tilderiniń zertteýshisi Emır Nadjıptiń «XIV ǵasyrdaǵy túrki tilderiniń tarıhı-salystyrmaly sózdigi» atty kóptomdyq eńbegin tanystyrdy. Ol Qutbtyń «Husraý men Shyryn» shyǵarmasynyń negizinde jazylǵan. Atalmysh eńbek - álemdik túrkologııa úshin mańyzy zor alǵashqy tolyq basylym.
2017 jyly TMD-da alǵash ret Pavlodarda úsh kúndik «meıkaton» marafony ótti. Onda ónertapqyshtar múmkindigi shekteýli jandardyń ómirine qajetti qurylǵylardy oılap tabýmen jáne ony qurastyrýmen aınalysty.
2019 jyly qazaqstandyq shahmatshy Dınara Sádýaqasova Qytaıdyń Sıntaı qalasynda ótken Azııa chempıonatynda jeńimpaz atandy. Dınara álemniń 15 elinen kelgen 36 qarsylasyn jeńip, 9 upaıdan 7,5 upaı jınaǵan.
2022 jyly shırek ǵasyrdan keıin oblys mártebesin qaıta alǵan Ulytaý óńirinde Ulttyq quryltaıdyń birinshi otyrysy ótti. Atalǵan is-sharaǵa QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qatysty.
2022 jyly ıÝNESKO-nyń «Adam jáne bıosfera» baǵdarlamasy halyqaralyq úılestirý keńesiniń (HǴS MAB) 34-shi sessııasynda «Býrabaı» memlekettik ulttyq tabıǵı parki men Marqakól memlekettik tabıǵı qoryǵyn ıÝNESKO-nyń bıosferalyq rezervattarynyń jahandyq jelisine qosý týraly sheshim qabyldandy.
2023 jyly Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen Qaýipsizdik keńesiniń kezekti otyrysy ótip, onda eldiń áskerı qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń ózekti máseleleri talqylandy. Qaýipsizdik Keńesiniń Tóraǵasy memlekettik organdar basshylarynyń baıandamalaryn tyńdady.