16 mamyr. Týǵan kún ıeleri

ASTANA. QazAqparat – Búgin, 16 mamyrda tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandar nazaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

88 jyl buryn (1935-2019) aqyn Orazaqyn Asqaruly ASQAR dúnıege kelgen.

Qytaıdyń Shyǵys Túrkistan ólkesine qarasty Іle aımaǵynda týǵan. Úrimji qalasyndaǵy Ulttar ınstıtýtyn, S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin) bitirgen. 1955 jyly atamekeni Qazaqstanǵa túbegeıli qonys aýdardy. Shekaradan óleń toly qoljazba dápterlerin ala kelgen Orazaqyn birden Almatydaǵy Jazýshylar odaǵyna kelip, aqyndar Hamıt Erǵalıev, Ǵafý Qaıyrbekov, Jappar Ómirbekovterge jolyǵady. Olar jas aqynnyń óleńderin unatyp, sol kezde baspaǵa daıyndalyp jatqan jas aqyndardyń «Qos júrek» atty jınaǵyna bir top óleńderin dereý engizedi. 1961 jyly arab árpin bilýine baılanysty arnaıy suranyspen Qazaq SSR Ǵylym Akademııasynyń Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýtyna kishi ǵylymı qyzmetker bolyp ornalasady. 1964-1970 jyldary Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Ádebıetti nasıhattaý bıýrosynda nusqaýshy, Poezııa sektsııasynda orynbasar bolyp qyzmet atqarady. 1970-1984 jyldary Kitap palatasynda bólim meńgerýshi, odan 1995 jylǵa deıin «Jalyn» baspasynda poezııa bóliminiń aǵa redaktory boldy. «Qoryqtar álemine saıahat» dep atalatyn toptama óleńderi 1983 jyly Qazaqstan tabıǵat qorǵaý qoǵamynyń báıgesine ıe boldy. «Týǵan jerdiń kartasy» degen dastany 1974 jyly balalar men jastarǵa arnalǵan «Jalyn» baspasynyń jabyq konkýrsynda júldege ıe boldy. «Tuńǵysh», «Meıirim», «Beljaılaý», «Balqaraǵaı», «Órkesh», «Orbulaq», «Kúngeı», «Táýelsizdik tartýlary» atty jınaqtary jaryq kórdi. Ol qazaqtyń qara óleń túrlerin uzaq jyldar boıy el ishinen jınap, jıyrma myń joldyq eki kitabyn jarııalady. Bul eńbegi 1994 jyly Mádenıet mınıstrligi men Ǵylym akademııasy, Ádebıet ınstıtýty birigip jarııalaǵan aýyz ádebıetin jınaýshylarǵa arnalǵan báıgede birinshi oryndy jeńip aldy.

74 jyl buryn (1949) Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket qaıratkeri, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń general-leıtenanty Vladımır Karpovıch BOJKO dúnıege keldi.

Almaty qalasynda týǵan. Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn, Mınsk qalasyndaǵy SSSR Memlkettik qaýipsizdik komıteti Joǵary kýrsyn bitirgen.

1976-1989 jyldary - Qazaq KSR Memlekettik qaýipsizdik komıtetiniń jedel ýákili, aǵa jedel ýákili, 2-shi basqarma bólimshesiniń bastyǵy, 3-shi basqarma bastyǵy. 1989-1991 jyldary - Qazaq SSR Memlekettik qaýipsizdik komıtetiniń Tselınograd oblysy boıynsha basqarma bastyǵynyń orynbasary. 1991-1994 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń Kókshetaý, Shyǵys Qazaqstan oblystary boıynsha basqarmasynyń bastyǵy. 1994-1997 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti Bas ekonomıkalyq qaýipsizdik basqarmasynyń bastyǵy. 1999-2001 jyldary - «Jetson Trading LTD» fırmasynyń vıtse-prezıdenti jáne Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy ókildiginiń dırektory. 2001-2007 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń birinshi orynbasary, orynbasary. 2007-2014 jyldary - QR tótenshe jaǵdaılar mınıstri. 2014-2016 jyldary QR Іshki ister mınıstriniń orynbasary. 2016-2011 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń VI shaqyrylymynyń depýtaty, Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi Tóraǵasynyń orynbasary.

I jáne ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenderimen (2003), «Astanaǵa 10 jyl» mereıtoılyq medalimen (2008), 43 KSRO, Qazaqstan Respýblıkasy jáne shetel medaldarymen marapattalǵan.

64 jyl buryn (1959) ) Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket qaıratkeri, dıplomat Konstantın Vasılevıch JIGALOV dúnıege keldi.

Semeı qalasynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin, Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtynyń aspırantýrasyn bitirgen.

1991-1993 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kómekshisi. 1993-1994 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary. 1994-1995 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezdenti Ákimshiliginiń bólim meńgerýshisi. 1996-2000 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulybrıtanııa Birikken Koroldigindegi jáne Soltústik Irlandııadaǵy Elshiliginiń keńesshi-elshisi. 2000-2003 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasynyń Polsha Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi. 2003-2009 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasynyń Belgııa Koroldigindegi Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Lıýksembýrg Uly Gertsogtigindegi Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi mindetin, Eýropa Odaǵynyń janyndaǵy jáne Soltústik Atlant Sharty uıymyndaǵy (NATO) Qazaqstan Respýblıkasy Ókildiginiń Basshysy mindetin qosa atqarýshy. 2009-2012 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary - Eýroodaqpen ózara is-qımyl máseleleri boıynsha QR ulttyq úılestirýshisi. 2012-2018 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Kanadadaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi. 2018-2023 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Ispanııa Koroldigindegi, Andorra Knıazdigindegi Tótenshe jáne ókiletti elshisi, Dúnıejúzilik týrıstik uıymdar janyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń turaqty ókili mindetin qosa atqarýshy 2-shi dárejeli «Dostyq» ordenimen jáne shetel ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.

51 jyl buryn (1972) Pavlodar oblysynyń prokýrory Qaırat Álihanuly ÁBDІHANOV dúnıege kelgen.

Almaty oblysynda týǵan. Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetin zańger mamandyǵymen bitirgen.

Eńbek joly: Talǵar aýdany prokýrorynyń kómekshisi, Bostandyq aýdany prokýrorynyń kómekshisi, aǵa kómekshisi, Almaty qalalyq prokýratýra bóliminiń prokýrory, Túriksib aýdany prokýrorynyń aǵa kómekshisi, Almaly aýdany prokýrorynyń birinshi orynbasary, Qazaqstan Respýblıkasy bas prokýrory birinshi orynbasarynyń kómekshisi, Qazaqstan Respýblıkasy bas prokýrorynyń kómekshisi, Almaty oblysy Jambyl aýdanynyń prokýrory, Taldyqorǵan qalasynyń prokýrory, Atyraý oblysy prokýrorynyń orynbasary, Qyzylorda oblysy prokýrorynyń orynbasary (2010-2012); Ońtústik Qazaqstan oblysy prokýrorynyń orynbasary (2012-2017); Almaty oblysy prokýrorynyń birinshi orynbasary (2017-2018).

Qazirgi laýazymyn 2018 jylǵy aqpannan beri atqaryp keledi.

«Qazaqstan Respýblıkasynyń prokýratýrasyna 20 jyl», ІІ, ІІІ dárejeli «Minsiz qyzmeti úshin» medaldarymen, І dárejeli «Prokýratýra ozaty» tósbelgisimen marapattalǵan.

47 jyl buryn (1976) Almaty oblysy prokýrorynyń orynbasary Saıan Sábıtuly BÁKІROV dúnıege keldi.

Almaty oblysynda týǵan. Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetin quqyqtaný mamandyǵy boıynsha jáne Reseı Federatsııasy prezıdenti janyndaǵy Halyq sharýashylyǵy jáne memlekettik qyzmet akademııasyn iskerlik ákimshilik mamandyǵy boıynsha támamdaǵan.

Eńbek joly: Almaty oblysy Qarasaı aýdany prokýrorynyń kómekshisi (2004-2006); Almaty qalasy Bostandyq aýdany prokýrorynyń aǵa kómekshisi (2006-2007); Almaty oblysy Іle aýdany prokýrorynyń orynbasary (2007-2009); Almaty oblysy Talǵar aýdanynyń prokýrory (2009-2012); Almaty oblysy prokýrorynyń orynbasary (2012-2019); Qazaqstan Respýblıkasy Bas prokýratýrasynyń Kúshine engen úkimderdiń zańdylyǵyn jáne oryndalýyn qadaǵalaý jónindegi qyzmet bastyǵynyń orynbasary (2019-2021); Atyraý oblysy prokýrorynyń birinshi orynbasary (2021-2022).

Qazirgi qyzmetin 2022 jyldyń shildesinen atqaryp keledi.

III dárejeli «Minsiz qyzmeti úshin» (2016), «Qazaqstan Respýblıkasynyń prokýratýrasyna 20 jyl» (2015), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 20 jyl» (2015), «Qazaqstan Respýblıkasynyń prokýratýrasyna 25 jyl» (2016), «Qazaqstan máslıhatyna 20 jyl» medaldarymen; 1 dárejeli «Prokýratýra úzdigi» tósbelgisimen (2014) marapattalǵan.