15 jeltoqsan. Jylnama
ESTE QALAR OQIǴALAR
1995 jyly Jambyl qalasynda Qazaqstan, Ózbekstan, Qyrǵyzstan Respýblıka basshylarynyń Memleketaralyq keńesi ótti. Keńes uıǵarymymen Qorǵanys mınıstrleri keńesi týraly ereje bekitilip, ol aımaqtyń qaýipsizdigi, áskerı yntymaqtastyq salasyndaǵy búkil máselelerdi qaraıtyn bolyp sheshildi.
1998 jyly «Nursulan Nazarbaevtyń bilim berý qory» qoǵamdyq qory quryldy. Onyń maqsaty – Qazaqstannyń bilim berý júıesine halyqaralyq bilim berý standarttaryn engizý jáne taratý arqyly damýyna úles qosý. Qor jobasynyń ereksheligi baı ulttyq mádenı jáne bilim berý dástúrin saqtaý arqyly halyqaralyq tájirıbege jetý qatar sabaqtasqan.
1999 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń ulttyq qaýipsizdik strategııasy bekitildi.
2004 jyly Eýrazııa memleketteriniń mekemeleri, uıymdary men mádenıet qaıratkerleri arasynda mádenı yntymaqtastyqty ornatýǵa, jaqsartýǵa jáne keńeıtýge, Eýrazııalyq halyqtardyń mádenı murasy men dástúrlerin nasıhattaýǵa yqpal etetin Eýrazııalyq mádenıet qory quryldy. EMQ shtab-páteri men dırektsııasy Almatyda ornalasqan.
2007 jyly Tájikstan Respýblıkasynyń astanasy Dýshanbede tájik-aýǵan shekarasynda qaza bolǵan qazaqstandyq jaýyngerlerge arnalǵan monýment ashyldy. Dýshanbeniń ortalyǵynda ornalasqan monýmentte 35 qazaqstandyq jaýyngerdiń esimi qashalyp jazylǵan.
2008 jyly Aqtóbede Ábilqaıyr han dańǵylynda Táýelsizdik monýmenti ashyldy. Bul – Almatyda Respýblıka alańynda ornalasqan eskertkishtiń kishireıtilgen kóshirmesi. Eskertkish meshit pen «Nurdáýlet» saýda ortalyǵynyń janynda ornalasty. Eskertkishtiń bıiktigi 20 metrden asady.
2011 jyly Qazaqstan fýtbol federatsııasy ÝEFA tóreshiler konventsııasynyń tolyq quqyqty múshesi boldy.
2012 jyly Bolgarııa Respýblıkasynyń astanasy Sofııada Qazaqstan men Bolgarııa arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastardyń ornaǵanyna 20 jyl tolýyna oraı birlesken qazaqstandyq jáne bolgarlyq kórkem markalardy shyǵarý rásimi ótti. Qazaqstandyq markada Qazaqstan aýmaǵynan tabylǵan, b.z.d. VІІІ-VІІ ǵasyrlarǵa jatatyn, qus ustaǵan buǵylardyń juptasqan pishinderi túrindegi aıylbas beınelengen. Bolgarlyq nusqasynda Panagýr qazynasynan tabylǵan buǵynyń basy bar altyn rıton beınelengen.
2016 jyly Astanada QR Ulttyq mýzeıinde «Bolashaqqa hat» kapsýlalary saqtaýǵa berildi. Onda Qazaqstan Táýelsizdiginiń 25 jyldyǵyna oraı jastardyń jazǵan 25 haty saqtaýly tur. Onyń 16-sy respýblıkanyń 16 óńirinen jiberilse, 9-yn túrli respýblıkalyq jastar uıymy jazǵan. Kapsýla qazirgi jastardan elimiz Táýelsizdiginiń 50 jyldyǵyna syılyq bolyp tabylady. Oǵan deıin kapsýla QR Ulttyq mýzeıinde saqtalady.
2016 jyly Astanada QR Táýelsizdiginiń 25 jyldyǵy aıasynda «Máńgilik El» markasynyń saltanatty tanystyrylymy ótti. Shyǵarylǵan markalardyń jalpy taralymy – 7,5 myń dana. Bir markanyń baǵasy – 100 teńge. Perforatsııasy – jotaly, jıyrma markadan quralǵan tańbaly qaǵaz túrindegi 4 boıaýly ofsetti qaǵazdan jasalǵan. Sýretshisi – Ksenııa Plýjnıkova.
2017 jyly Bakýde «QazAqparat» halyqaralyq aqparat agenttigi men «Trend» halyqaralyq aqparat agenttigi aqparat almasý salasyndaǵy kásibı yntymaqtastyqty nyǵaıtýdy kózdeıtin yntymaqtastyq týraly Memorandýmǵa qol qoıdy. Qujattyń maqsaty – «QazAqparat» jáne «Trend» aqparat agenttikteri arasynda dostyq qarym-qatynas ornatý jáne jemisti yntymaqtastyq qalyptastyrý.
2018 jyldan Lord-Mer Vestmınsterdiń sheshimimen Qazaqstannyń Londondaǵy elshiliginiń ǵımaraty resmı túrde Kazakhstan House dep atalady. Barlyq resmı qujattarda osylaı jazylady. Tolyq mekenjaıy: Embassy of the Republic of Kazakhstan Kazakhstan House 125 Pall Mall, London SW1Y 5EA. Dıpmıssııa ǵımaratyna resmı túrde óz eliniń ataýyn Londondaǵy keıbir sheteldik elshilikter ǵana bere alǵan. Ádette olar – Birikken Koroldikpen erekshe qarym-qatynasy bar memleketterdiń dıplomatııalyq ókildikteri.
2019 jyly elordada «Denıstiń dostary» atty muz shoýy ótti. Túrli elderden kelgen tanymal mánerlep syrǵanaýshylar Qazaqstanda mánerlep syrǵanaýdy nasıhattaý maqsatynda muzda birneshe ret kontsert ótkizgen Sochı Olımpıadasynyń qola júldegeri Denıs Tendi eske aldy.
2019 jyly Astanadaǵy Abaı kóshesinde kórnekti jazýshylar Sáken Seıfýllın, Beıimbet Maılın, Іlııas Jansúgirovtiń 125 jyldyǵyna oraı «Úsh arys» eskertkishi ashyldy. «Bul bizdiń ata-babalarymyzǵa degen qurmet qana emes, búkil qazaq ádebıetine, elimizdiń barlyq jazýshylaryna degen qurmet», – dedi jazýshylardyń týystary men jaqyndary.
2020 jyly Koreıada Abaıdyń káris tilindegi «Altyn shańyraqta shyrqalǵan án» atty óleńder jınaǵy jaryq kórdi. Abaı Qunanbaıulynyń óleńder kitabynda Qazaqstan Prezıdenti Q. Toqaevtyń «Abaı jáne HHІ ǵasyrdaǵy Qazaqstan» atty maqalasy, 104 óleń, 2 poema jáne uly aqynnyń fılosofııasy qamtylǵan. Kitap avtory – aqyn jáne aýdarmashy Kım Ben Hak.
2020 jyly Túrkistanda Shámshi Qaldaıaqovqa eskertkish ashyldy. Qoladan quıylǵan eskertkishtiń bıiktigi – 2,5 metr, uzyndyǵy – 3,5 metr. Avtory – Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, kásibı músinshi Tileýberdi Bınashev.
2021 jyly Qaraǵandyda uly aqyn Qasym Amanjolovtyń 110 jyldyq mereıtoıyna oraı murajaı-úı ashyldy. Qasym úıinde pýblıtsıst, aqynnyń sırek kezdesetin qoljazbalary, kitaptary, jeke zattary men fotosýretteri qoıylǵan. «Qaraǵandyda Qasym úıiniń ashylýy – ulttyq rýhty, sanany jańǵyrtýdy aıǵaqtaıtyn tarıhı oqıǵa. Bul úı Qasym Amanjolovtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyn zerttep, ony jańa qyrynan tanıtyn naǵyz zertteý ortalyǵy bolady dep úmittenemin», – dedi tanymal aqyn Serik Aqsuńqaruly.
2021 jyly Túrkııa Prezıdenti Ákimshiligi janyndaǵy Ulttyq kitaphana qoryna qazaqstandyq avtorlardyń 200-den astam kitaby berildi. Baýyrlas túrik halqyna Nursultan Nazarbaevtyń, el prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń, Abaı Qunanbaevtyń, Jambyl Jabaevtyń jáne Ábý Nasyr ál-Farabıdiń kitaptary syıǵa tartyldy.
2022 jyly elordalyq Oqýshylar saraıynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik kúnine, sondaı-aq Qazaqstan men Koreıa Respýblıkasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastyń ornaǵanyna 30 jyl tolýyna, koreı ultynyń Qazaqstanǵa qonystanǵanyna 85 jyl tolýyna oraı káris ultynyń etnomádenı birlestigi shyǵarmashylyq ujymdarynyń qaıyrymdylyq kontserti ótti.
2022 jyly Astana qalasynyń máslıhaty men ákimdigi Astana qalasynda jalpy aýdany 19 336 gektar bolatyn jańa aýdan qurý týraly birlesken sheshim qabyldady. Kóp uzamaı elordalyq máslıhat depýtattary jańa ákimshilik aýdannyń ataýyn Nura dep bekitti.
2022 jyly Qazaqstan Ulttyq banki TOǴYZQUMALAQ kollektsııalyq monetalaryn aınalymǵa shyǵardy.TOǴYZQUMALAQ – ıÝNESKO-nyń materıaldyq emes mádenı murasy tizimine engizilgen qazaqtyń eń kóne ulttyq oıyndarynyń biri. Zııatkerlik ústel oıyny logıkalyq oılaýdy damytýǵa arnalǵan. Monetalar reversi dızaınynyń negizine ejelde qoldanylǵan oıyn taqtasynyń dástúrli nysany alyndy. Kúmisten jasalǵan monetalarda TOĠYZQUMALAQ jazýy jáne soǵylǵan jyldyń sandyq belgisi altyn jalatylǵan oıyn sharlary túrinde jasalǵan. Monetada 162 shar beınelengen. Oıynda da osy san paıdalanylady. Moneta reversiniń ortasynda oıý-órnek ornalasqan. Budan bólek, daıyndalǵan metaldy, synamasyn jáne massany bildiretin jazýlar bar. Monetalardyń aversinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik eltańbasy oıý-órnek jolaǵymen kómkerilgen. Eltańbanyń aınalasynda memlekettik tilde jáne aǵylshyn tilinde QAZAQSTAN RESPÝBLIKASY jáne REPUBLIC OF KAZAKHSTAN jazýlary, QUB logotıpi men monetalardyń nomınaly belgilengen.
Kollektsııalyq monetalar Qazaqstan teńge saraıynda daıyndaldy.