15 sáýir. Tulǵalar týǵan kún
77 jyl buryn (1947) ǵalym, abaıtanýshy, fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, memleket qaıratkeri Ǵarıfolla ESІM dúnıege keldi.
Pavlodar oblysy Aqqýly aýdanyndaǵy Jaltyr kóliniń shyǵys jaǵalaýyndaǵy shaǵyn aýylda týǵan.
1970 jyly Semeıdiń pedagogıkalyq ınstıtýtynyń fılologııa fakýltetin bitirip, sonda fılosofııa jáne saıasattaný kafedrasynda oqytýshy bolyp jumys istegen. 1973 jyly V. Lenın atyndaǵy Máskeýdiń Memlekettik ýnıversıtetinde zertteýshi-stajer bolyp bilimin jetildirgen. 1974-1977 jyldar aralyǵynda S. Kırov atyndaǵy QazMÝ-diń fılosofııa jáne ekonomıka fakýltetiniń aspırantýrasyn bitirdi.
1978-1983 jyldary Semeı pedagogıka ınstıtýtynda kórkemsýret fakýltetinde dekan, 1983-1989 jyldary osy ınstıtýtta fılosofııa kafedrasynyń meńgerýshisi, 1989-1991 jyldary Ulttyq ǵylym akademııasynyń fılosofııa jáne quqyq ınstıtýtynda aǵa ǵylymı qyzmetker, 1991-2001 jyldary Abaı atyndaǵy Almaty Memlekettik ýnıversıtetindegi fılosofııa jáne ǵylym metodologııasy kafedrasynyń dotsenti, professor, 1992-1998 jyldary kórkemsýret fakýltetiniń dekany, 1998-2001 jyldary fılosofııa jáne ǵylymdar metodologııasy kafedrasynyń meńgerýshisi, 2001 jyldan ál-Farabı atyndaǵy QazMÝdiń fılosofııa jáne saıasattaný fakýltetiniń dekany qyzmetin atqardy. 2007-2013 jyldary Parlament Senatynyń depýtaty boldy. Qazirgi tańda L. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti fılosofııa kafedrasynyń meńgerýshisi. 1995 jyly QR Ǵylym akademııasynyń korrespondent múshesi bolyp saılanǵan.
«Hakim Abaı» (1994), «Sanadaǵy tańbalar» (1994), «Abaıdyń dúnıetanymy men fılosofııasy» (1996), «Proshloe v nastoıaşem» (2003), «Adam-zat», (2003) sııaqty kitaptardyń avtory.
128 jyl buryn (1896-1938) qoǵam jáne memleket qaıratkeri, kúıshi Ǵabdol-Hakim Nurmuhameduly BÓKEIHANOV dúnıege kelgen.
Batys Qazaqstan oblysy Bókeı ordasynda týǵan. Bókeı ordasyndaǵy Jáńgir han ashqan mektepti, Oral áskerı ýchılışesin, Máskeý aýyl sharýashylyǵy akademııasyn bitirgen.
1921-1922 jyldary Semeı gýbernııalyq atqarý komıtetiniń jáne Semeı, Aqmola gýbernııalarynyń Ashyqqandarǵa kómek kórsetý komıssııasynyń tóraǵasy bolǵan. 1925-1932 jyldary Jer halkomynyń alqa múshesi, Qaraqalpaq atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary, Qazaq maqta komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 1933-1937 jyldary KSRO maqta-traktor ortalyǵy tresiniń ókili, Ońtústik Qazaqstan oblysy Jer basqarmasynyń bastyǵy qyzmetterin atqarǵan. 1937 jyly «halyq jaýy» degen jalamen tutqynǵa alynyp, 1938 jyly aqpannyń 25-inde atyldy. Ol 1957 jyly tolyǵymen aqtaldy.
Dástúrli halyq mádenıetiniń qamqorshysy bolǵan. A. Zataevıchke qazaqtyń «Shalqyma», «Qos alqa», «Mergen», «Soqyr Esjan» kúılerin, «Eki jıren», «Atyraý», «Qarashash», t.b. jalpy sany 27 ánin jazdyryp, Dáýletkereı, Salaýatkereı jáne ózi tárbıesin kórgen Álikeı, Makar syndy halyq kompozıtorlary týraly qundy derekter bergen.
102 jyl buryn (1922-2007) jazýshy, dramatýrg, Qazaqstannyń halyq jazýshysy Safýan ShAIMERDENOV dúnıege kelgen.
Soltústik Qazaqstan oblysy, Presnov aýdany (qazirgi Jambyl aýdany), Amankeldi aýylynda týǵan.
Orta mektepti bitirgen soń, birshama ýaqyt óz aýylynyń ortalaý mektebinde muǵalim boldy. 1942-1943 jyldary Presnov aýdandyq komsomol hatshysy, 1942-1945 jyldary «Lenın týy» gazetinde tilshi, ádebı qyzmetker boldy. 1950 jyly QazMÝ-diń fılologııa fakýltetin úzdik bitirdi. Sodan keıin respýblıkalyq jastar gazetiniń Qaraǵandy oblysy boıynsha tilshisi, 1952 jyly «Ádebıet jáne óner» jýrnalynyń bólim bastyǵy, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy proza sektsııasynyń meńgerýshisi, 1955 jyly «Qazaq ádebıeti» gazeti bas redaktorynyń orynbasary, 1958-1960 jyldary Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasynyń hatshysy, 1970-1975 jyldary Qazaq KSR Mádenıet mınıstrligi repertýarlyq alqasynyń basshysy bolǵan.
«Bolashaqqa jol» atty alǵashqy romany 1953 jyly jaryq kórdi. Bul týyndy keıin «Inesh» degen atpen orys tiline aýdaryldy. «Ómir nury» atty povester tsıkline taqyryby, ıdeıasy jaǵynan ózekti bir jeli, bir nysanaǵa baǵyndyrylǵan alty povest – «Mezgil», «Qarǵash», «Ómir nury», «It ashýy», «Májnún tal» - kirgen. «Qaıdasyń, Zarına?», «Qyr gúli», «Ánim sen ediń», «Marǵaý», «Tórt boıdaq, bir qyz», «Ókil áke», «Túıe kótergen», «Arýana dúnıe» pesalary kóptegen qazaq teatrlarynyń sahnasynda qoıylyp keledi. Úndi jazýshysy R. Tagordyń «Kúıreý», «Gáýirmaqan» romandary men «Altyn saǵym» degen atpen jaryq kórgen áńgimeler jınaǵyn, L. Tolstoıdyń «Albert» povesin, belarýs dramatýrgi A. Makaenoktyń «Trıbýnalyn», frantsýz kompozıtory Erve men dramatýrg A. Mılıajdyń «Túlki bıkesh» komedııasyn aýdarǵan.
R. Tagordyń «Kúıreý» romanynyń aýdarmasy úshin 1984 jyly Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń syılyǵyn, «Aǵalardyń alaqany», «Ádebı tolqyndar» atty kitaptary úshin 1988 jyly respýblıkanyń Abaı atyndaǵy Memlekettik syılyǵyn aldy. 1992 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyq jazýshysy qurmetti ataǵyna ıe boldy. «Otan», «Qurmet Belgisi» ordenderimen marapattaldy. Petropavl qalasynyń Qurmetti azamaty.
95 jyl buryn (1929-1995) jazýshy, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen mádenıet qyzmetkeri Balǵabek QYDYRBEKULY dúnıege kelgen.
Almaty oblysynyń Jambyl aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen.
1960-1987 jyldary «Sotsıalıstik Qazaqstan» gazetinde ádebı qyzmetker, bólim meńgerýshisi, redaktordyń orynbasary, birinshi orynbasary, bas redaktory, Qazaqstan Jýrnalıster odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy qyzmetterin atqardy.
Alǵashqy feletondar jınaǵy «Eshkimge aıtpa» degen atpen 1962 jyly jaryq kórdi. «Shaıtannyń shataǵy», «Qara sandyq», «Mazdaǵan shyraq», «Urynyń enshisi», «Aqpa qulaq», «Alataý», «Aqymaqtyń mıy», «Túgel sózdiń túbi bar», «Qym-qıǵash jyldar», «Qaıran Oraz», taǵy basqa kitaptardyń avtory.
Balǵabek Qydyrbekuly óz shyǵarmalarynda halyq tarıhyn, iri tulǵalar beınesin somdady. Qazybek bek Taýasarulynyń jazbalary dep sanalatyn qoljazbany taýyp, kitap etip shyǵardy.
Bilikti basshy, bilgir uıymdastyrýshy retinde basylym bedeliniń artýyna laıyqty úles qosty. Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıtetiniń múshesi, Respýblıka Joǵarǵy Keńesiniń birneshe dúrkin depýtaty bolyp saılandy.
Qazaqstan Respýblıkasy Jýrnalıstıka akademııasynyń «Altyn Samuryq-2002» arnaıy syılyǵynyń ıegeri. Qalamgerdiń atynda týǵan aýyly, Almaty qalasynda kóshe jáne jýrnalıstıkalyq syılyq bar.
«Eńbek Qyzyl Tý», «Halyqtar dostyǵy» ordenderimen, birneshe medaldarmen marapattalǵan.
85 jyl buryn (139-2024) Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket qaıratkeri Ómirbek BÁIGELDІ dúnıege keldi.
Jambyl aýdanynyń Qyzyl Oktıabr (qazirgi Ernazar) aýylynda dúnıege keldi.
1955-1957 jyldary Jambyl oblysynyń Jambyl aýdanyndaǵy «Qyzyl Oktıabr» ujymsharynda jumysshy boldy. 1957 jyldyń shilde aıynan bastap komsomol uıymynyń hatshysy, 1962-1966 jyldary Jambyl oblysy Sverdlovsk aýdany aýyl sharýashylyǵynyń óndiristik basqarmasy aýylsharýashylyq ónimderiniń daıyndalýyn baqylaý boıynsha aǵa zootehnıgi, bas zootehnıgi, josparlaý-ekonomıkalyq bóliminiń bastyǵy, bastyǵynyń orynbasary boldy.
1966-1970 jyldary Jambyl oblysy Jambyl aýdany aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń aýyl sharýashylyǵy óndiristik basqarmasy bastyǵynyń orynbasary, bastyǵy, 1975-1984 jyldaryQazaqstan Kompartııasy Jambyl oblystyq komıtetiniń bólim meńgerýshisi qyzmetin atqarǵan. 1984-1990 jyldary Qazaqstan Kompartııasynyń Jambyl oblysy Qordaı aýdandyq komıtetiniń birinshi hatshysy, 1990–1993 jyldary Jambyl oblysynyń №83 Qordaı saılaý okrýginen saılanǵan QazKSR halyq depýtaty, zańnamalar, zańdylyq jáne quqyqtyq tártip máseleleri komıtetiniń múshesi, 1990 jyldyń sáýir aıynan bastap Jambyl oblystyq atqarý komıtetiniń tóraǵasy, jáne 1990 jyldyń maýsym aıynan Qazaqstan Kompartııasy Jambyl oblystyq komıtetiniń birinshi hatshysy boldy. Sonymen qatar, 1990 jyldyń shilde aıynan Jambyl oblystyq Halyq depýtattary keńesiniń tóraǵasy laýazymyn atqarǵan.
1992 jyldyń aqpan aıynan bastap Jambyl oblysy ákimshiliginiń basshysy qyzmetin bastaǵan. 1995 jyldyń jeltoqsan aıynan QR Parlamenti Senatynyń tóraǵasy, 1999 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, QR Parlamenti Senaty tóraǵasynyń orynbasary qyzmetin atqarǵan.
78 jyl buryn (1946-2021) aqyn, aýdarmashy, Kafka atyndaǵy Halyqaralyq syılyqtyń jáne «Platınaly Tarlan» syılyǵynyń laýreaty, «Jyl Adamy - Altyn Adam» syılyǵynyń ıegeri Shómishbaı Naǵashybaıuly SARIEV dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysy Aral aýdanynda týǵan. S. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıverstıtetin) bitirgen.
Eńbek jolyn Qazaly aýdandyq «Lenın týy», Aral aýdandyq «Tolqyn» gazetterinen bastaǵan. Keıinnen «Qazaqstan» baspasynyń redaktory, «Juldyz» jýrnaly bóliminiń meńgerýshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ǵylym akademııasy Muhtar Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń ǵylymı, aǵa ǵylymı qyzmetkeri bolǵan.
Alǵashqy óleńi 1974 jyly sol kezdegi jas aqyndardyń «Balaýsa» óleńder jınaǵyna engen. Aqynnyń «Ǵashyqtar jyry», «Bozjorǵa» avtorlyq beınetaspalary jáne «20 ǵasyrdyń jıyrmasynshy jyldaryndaǵy poezııasy» atty monografııasy jáne qazaq, orys tilderinde on bes shaqty kitaby jaryq kórgen. 300-den astam óleńniń avtory. Ol G. Gýlıa, O. Berggolts, I. Abashıdze, S. Vıkýlov, F. Alıeva, taǵy basqa aqyndardyń óleńderin qazaq tiline aýdarǵan. «Teńizden soqqan jel» atty óleńder jınaǵyn hındı tiline Varıam Sınh aýdardy.