15 maýsym. Tulǵalar týǵan kún
ESІMDER
Uıalyqum aýylynda (Batys Qazaqstan oblysy, Janǵala (Jańaqala) aýdany) týǵan.
Jańaqazandaǵy S.Kırov atyndaǵy Qamysty-Samar mektebinde oqyǵan. Kishkentaı dombyrashy Shamǵon on jasynda oblystyq olımpıadanyń, jıyrma jasynda respýblıkalyq dombyrashylar baıqaýynyń jeńimpazy atandy.
Almatydaǵy Qurmanǵazy atyndaǵy qazaq konservatorııasynyń halyq aspaptar fakýltetinde dombyra klasy boıynsha Qazaq KSR halyq ártisi Q.Jantileýovten bilim alǵan, I.Lesmannan skrıpka klasyn jáne A.Jubanov pen dotsent L.Shargorodskııden dırıjerlyq synybyn oqydy. 1964 jyly Lenıngrad konservatorııasynyń opera jáne sımfonııalyq dırıjerlik fakýltetin bitirgen.
1952 jyldan bastap Qurmanǵazy atyndaǵy qazaq memlekettik halyq aspaptar orkestriniń negizin qalaýshy A.Jubanovtyń ornyna orkestrdiń kórkemdik jetekshisi jáne bas dırıjeri bolyp taǵaıyndaldy.
1953 jyly Býharestte ótken IV Búkilálemdik jastar men stýdentter festıvalinde orkestr altyn medalǵa ıe boldy. Dırıjer ári uıymdastyrýshy Sh.Qajǵalıevtiń kásibı sheberligi altyn qorǵa engen ulttyq mýzyka klassıkterin, Qurmanǵazy men Dáýletkereıden bastap Dına Nurpeıisova men Súgirge deıingi halyq kompozıtorlarynyń kúılerin tereńirek zerdeleý arqyly orkestr repertýaryn aıtarlyqtaı jaqsartýǵa múmkindik berdi. Ujymda Dına Nurpeıisovadan Maıra Muhamedqyzyna deıin Qazaqstannyń búkil mýzykalyq jáne halyqtyq elıtasy qalyptasty.
Onyń jetekshiligimen orkestr M.Glınka, L.Bethoven, V.Motsart, G.Berlıoz, P.Chaıkovskıı, S.Rahmanınov, S.Prokofev, A.Hachatýrıan, D.Shostakovıch, A.Jubanov, M. Tólebaev, Ǵ.Jubanova, S.Muhamedjanovanyń shyǵarmalaryn oryndady.
Sonymen birge folklortanýshy Bolat Sarybaevtyń kómegimen orkestrge kóbisi joǵalyp ketken nemese umyt bolǵan naǵyz halyq aspaptaryn jınady. Áýesqoılar orkestrde sátti qoldanylǵan qazaqtyń 9 mýzykalyq aspabyn taýyp, qalpyna keltirdi.
Oqý repertýarynyń ondaǵan ádistemelik baǵdarlamalary men oqý quraldary jasaldy. Ol halyq aspaptar orkestrine qazaq, orys, shetel kompozıtorlarynyń 200-den astam shyǵarmasyn óńdep, Ahmet Jubanovtyń shyǵarmashylyq murasynan 20 kúıdiń partıtýrasyn jazdy.
Orkestr kóptegen halyqaralyq jáne respýblıkalyq forýmdardyń, festıvalderdiń, baıqaýlardyń, onkúndikterdiń, merekelerdiń, stendterdiń, konferentsııalardyń qatysýshysy boldy. Ol tek óz respýblıkasynda jáne búkil KSRO-da, keıinirek TMD elderinde ǵana emes, sonymen qatar shetelde - Polshada, Rýmynııada, Vengrııada, Chehoslovakııada, Germanııada, Frantsııada, Shvetsııada, Fınlıandııada, Danııada, Portýgalııada, Italııada, Úndistanda, Aýǵanstanda, Qytaıda jáne t.b. óner kórsetti.
1968-1971 jyldary Qazaq KSR Memlekettik sımfonııalyq orkestriniń jetekshisi boldy. 1971 jyldan bastap qaıtadan Qurmanǵazy atyndaǵy qazaq memlekettik halyq aspaptar orkestriniń jetekshisi qyzmetin atqardy.
1970 jyldan Qurmanǵazy atyndaǵy qazaq memlekettik konservatorııasynda oqytýshylyq qyzmetpen aınalysty. (1980 jyldan - professor).
1992 jyldan Táttimbet atyndaǵy Qaraǵandy akademııalyq halyq aspaptar orkestriniń kórkemdik jetekshisi. Jarty ǵasyrlyq óner tájirıbesin ózine senip tapsyrylǵan ujymnyń kásibı mádenıeti men oryndaýshylyq sheberligin arttyrýǵa jumsady. Sonymen Respýblıkanyń mýzykalyq tájirıbesinde alǵash ret kontserttik qoıylymda halyq orkestriniń súıemeldeýimen «Abaı» jáne «Qyz Jibek» operalary paıda boldy.
Marapattary men ataqtary: Qazaq KSR halyq ártisi (1967), KSRO halyq ártisi (1985), Qazaq KSR Memlekettik syılyǵy (1982), Eńbek Qyzyl Tý ordeni (1959), Halyqtar dostyǵy ordenderi (1959). 1981 j.), «Qurmet belgisi», «Parasat» (1997 j.), «Otan» (2007 j.), Oral qalasynyń Qurmetti azamaty.
Ońtústik Qazaqstan oblysynda týǵan. V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn ınjener-metallýrg (1974); Mınsk qalasyndaǵy KSRO Memlekettik Qaýipsizdik Komıtetiniń Joǵary kýrstaryn (1978) bitirgen.
Eńbek joly: Bestóbe baıytý fabrıkasynyń sheberi, «Qazaltyn» kombınaty «ıÝbıleınyı» kenishiniń TBB bastyǵy (1974-1975); Shymkent qorǵasyn zaýytynyń apparatshysy (1976-1977); Shymkent oblysy boıynsha Memlekettik Qaýipsizdik Komıteti basqarmasynyń jedel ýákili, aǵa jedel ýákili, bólimshe bastyǵy (1978-1989); Gýrev oblysy boıynsha MQK basqarma bólimshesi bastyǵynyń orynbasary (1989-1991); Shymkent qorǵasyn-myrysh kombınatynyń 1989-1991); Ońtústik qazaqstan oblysy boıynsha UQK basqarmasy bastyǵynyń orynbasary (1994-1995); UQK Aqmola oblysy boıynsha basqarmasynyń bastyǵy (1995-1997); UQK Aqmola (Astana) qalasy jáne Aqmola oblysy boıynsha departamentiniń bastyǵy (1997-1999); UQK Astana qalasy boıynsha departamentiniń bastyǵy (1999-2001); Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń orynbasary (2001-2007); QR UQK Atyraý oblysy boıynsha departamentiniń bastyǵy (03.2007-08.2007); IV saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi (2007-2011).
2-dárejeli «Dańq» ordenimen (2005); 17 medalmen marapattalǵan.
Pavlodar qalasynda týǵan. Pavlodar ındýstrııalyq ınstıtýtyn bitirgen. Instıtýtty bitirgennen keıin «Pavlodarturǵynúıqurylys» tresi úı salý kombınatynyń sheberi, Ekibastuz qalalyq partııa komıtetiniń nusqaýshysy bolyp jumys istedi. 1987-1991 jyldary - Ekibastuz qalalyq atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary.
1991-1992 jyldary - «Ekibastuzturǵynúıónerkásipqurylys» tresiniń basshysy. 1992-1993 jyldary - Ekibastuz qalalyq ákimdiginiń basshysy. 1993-1997 jyldary - Pavlodar oblystyq ákimdiginiń basshysy, ákimi. 1997-1999 jyldary - Soltústik Qazaqstan oblysynyń ákimi. 1999-2001 jyldary - QR Premer-Mınıstriniń orynbasary, birinshi orynbasary. 2001-2003 jyldary - Pavlodar oblysynyń ákimi. 2003-2007 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasynyń Premer-Mınıstri, Qazaqstan Respýblıkasy Qaýipsizdik keńesiniń múshesi. 2007-2009 jyldary QR Qorǵanys mınıstri. 2010-2012 jyldary ekologııalyq energetıka salasyndaǵy kompanııa basshysy. 2012-2014 jyldary Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııanyń Qazaqstan tarapynan alqa múshesi (mınıstr).
Qazirgi qyzmetinde 2014 jylǵy qarashadan beri. Ekonomıka ǵylymdarynyń doktory, Qazaqstan Respýblıkasy Mıneraldyq resýrstar akademııasynyń akademıgi, 3-shi, 2-shi dárejeli «Barys», «Qurmet belgisi» ordenderimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin telejýrnalıstıka mamandyǵy boıynsha bitirgen. Іskerlik basqarý magıstri. Osy jyldar ishinde «Astana», «Habar 24», «Atameken Business Channel» telearnalarynda baǵdarlama júrgizýshisi, «Agrarlyq nesıe korporatsııasy» AQ, «Nursultan Nazarbaev halyqaralyq áýejaıy» AQ baspasóz qyzmetiniń jetekshisi qyzmetterin atqarǵan.
«Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Teleradıokesheni» KeAQ kınoóndiris qyzmetin basqardy.
«Qazaqstan konstıtýtsııasyna 25 jyl» jáne «QR Aqparat salasynyń úzdigi» merekelik medaldarymen marapattalǵan.
2022 jyldyń sáýir aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
Qaraǵandy qalasynda týǵan. E.A. Bóketov atyndaǵy QarMÝ-di «Halyqaralyq ekonomıkalyq qatynastar» mamandyǵy boıynsha támamdady. M.V. Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıteti janyndaǵy qaıta daıarlaý ınstıtýtynda jáne Dúnıejúzilik banktiń Ekonomıkalyq damý ınstıtýtynda oqydy. 1999-2001 jyldar aralyǵynda memlekettik organdarda syrtqy ekonomıkalyq baılanys salasynda qyzmet etti. 2002-2004 jyldar aralyǵynda QR Premer-Mınıstriniń keńsesi syrtqy baılanystar bólimi meńgerýshisiniń orynbasary boldy. 2004-2006 jyldar aralyǵynda - QR Prezıdenti Ákimshiligi syrtqy saıasat ortalyǵynyń bas ınspektory. 2006 jyly QR Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrligi apparatynyń basshysy boldy. 2006-2007 jyldarda - «Atameken» kásipkerler jáne jumys berýshiler odaǵy basqarmasy tóraǵasynyń orynbasary, basqarma tóraǵasynyń keńesshisi. 2007-2010 jyldar aralyǵynda - «Qazaqtelekom» AQ-nyń syrtqy baılanystar jónindegi atqarýshy dırektory. 2010 jyly «KAZNEX INVEST» eksport jáne ınvestıtsııalar jónindegi ulttyq agenttiktiń Eýropa elderi boıynsha óńirlik dırektory. 2011 jyldyń aqpan aıynan bastap – QR Indýstrııa jáne jańa tehnologııalar mınıstrliginiń ınvestıtsııalar jónindegi komıtet tóraǵasynyń orynbasary. 2013-2014 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy ındýstrııa jáne jańa tehnologııalar mınıstrliginiń ınvestıtsııa jónindegi komıtetiniń tóraǵasy, 2014-2016 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Investıtsııalar jáne damý mınıstrliginiń Investıtsııa komıtetiniń tóraǵasy. 2016-2018 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Investıtsııalar jáne damý vıtse-mınıstri. 2018 jylǵy qańtardan Qazaqstan Respýblıkasy Investıtsııalar jáne damý mınıstrliginiń Investıtsııa komıtetiniń tóraǵasy boldy. 2019 jyldyń mamyrynan Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń aıryqsha tapsyrmalar jónindegi elshisi.
Soltústik Qazaqstan oblysy Saýmalkól aýylynda dúnıege kelgen. E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin (2003 jyly), Qaztutynýodaǵy Qaraǵandy ekonomıkalyq ýnıversıtetin (2006 jyly) bitirgen.
Eńbek joly: Qaraǵandy q. ІІB Ortalyq polıtsııa bólimi anyqtaý bóliminiń anyqtaýshysy (2003-2004 jyldary); Qaraǵandy oblysy ІІD Qazybek bı aýdany ІІB tergeý bóliminiń tergeýshisi (2004-2007 jyldary);
Qazaqstan Respýblıkasy ІІM shtabynyń aǵa ınspektory, erekshe tapsyrmalar jónindegi aǵa ınspektory, asa mańyzdy ister jónindegi bas ınspektory (2007-2012 jyldary); Qazaqstan Respýblıkasy ІІM shtabynyń Uıymdastyrý-taldaý jumysy basqarmasy, úılestirý basqarmasy bastyǵynyń orynbasary (2012-2014 jyldary);– Qazaqstan Respýblıkasy ІІM shtabynyń Uıymdastyrý-taldaý jumysy basqarmasynyń bastyǵy (2014 -2017 jyldary); Qazaqstan Respýblıkasy ІІM Shtab-departamenti bastyǵynyń orynbasary (2017-2020 jyldary).
Qazirgi qyzmetin 2020 jyldyń aqpan aıynan bastap atqaryp keledi.
Ál-Farabı atyndaǵy qazaq ulttyq ýnıversıtetin jýrnalıstıka mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: «Almaty» telearnasynyń tilshisi (2010); «KTK» telearnasy Aqparattyq baǵdarlamalar dırektsııasynyń jetekshi tilshisi (2010-2014); «El arna» telearnasynyń «Bári de múmkin» tok-shoýynyń redaktor-júrgizýshisi (2013-2014); «Qazaqstan» telearnasynyń shetel azamattarynyń qatysýymen «Sálem Qazaqstan» baǵdarlamasynyń júrgizýshisi (2014); «Ulttyq ónim» baǵdarlamasynyń júrgizýshisi, «Qazaqstan» telearnasynda ekonomıka jańalyqtarynyń júrgizýshisi (2014-2015); Almaty qalasyndaǵy Oqýshylar saraıy dırektorynyń birinshi orynbasary (2015); «Almaty» telearnasynyń qazaq bóliminiń bas redaktory, «Almaty aptalyǵy», «Ótkir til» baǵdarlamalarynyń júrgizýshisi (2015-2016); «Qazaqstan» telearnasyndaǵy «Másele», «Shańyraq», «Ashyq alań» baǵdarlamalarynyń júrgizýshisi (2017); «1001 týn» baǵdarlamasynyń júrgizýshisi (2022).
VIII saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi (28.03.2023 j. bastap).