15 maýsym. Jylnama
ATAÝLY KÚNDER
Búkilálemdik jel kúni
Bul aıryqsha mereke Eýropa jel energetıkasy qaýymdastyǵynyń jáne Dúnıejúzilik jel energııasy jónindegi keńestiń bastamasymen belgilengen. Maqsaty – jurtshylyq nazaryn jel energetıkasynyń zor áleýetine aýdarý. Alǵash ret Eýropada 2007 jyly atap ótti. 2009 jyly búkilálemdik mártebege ıe boldy.
Dúnıejúzilik qart adamdarǵa qatysty zorlyq-zombylyq týraly aqparat taratý kúni
Kóptegen elderde qart adamdarǵa qatysty ártúrli quqyq buzýshylyqtar bar, sondyqtan mundaı buzýshylyqtardy joıý máselesine búkil halyqaralyq qoǵamdastyqtyń nazar aýdarǵany jón. Osyǵan baılanysty Birikken Ulttar Uıymynyń Bas Assambleıasy 2011 jyly qart adamdarǵa qatysty zorlyq-zombylyq týraly aqparat taratýǵa arnalǵan dúnıejúzilik kúndi belgiledi jáne osy kúni barlyq BUU-ǵa múshe elderdi egde jastaǵy adamdar týraly aqparattar arttyrýǵa baǵyttalǵan is-sharalardy ótkizýge shaqyrdy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1993 jyly QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen Úndistan Respýblıkasynda Qazaqstan Elshiligi ashyldy.
1993 jyly múgedekterge memlekettiń qoldaýyn kórsetý, olardyń máselelerine nazar aýdartý maqsatynda, sonymen qatar BUU Bas assambleıasynyń usynystaryn eskere otyryp Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Múgedekter kúni bekitildi. Ol qazannyń ekinshisi jeksenbisinde atap ótiledi.
1996 jyly Abaı shyǵarmalarynyń jınaǵy Iranda parsy tilinde basylyp shyqty.
1996 jyly QR Prezıdentiniń Ókimimen Arhıv týraly Ereje bekitildi. QR Prezıdentiniń arhıvi – QR Prezıdenti jáne onyń Ákimshiliginiń muraǵattyq qyzmetin qamtamasyz etý salasynda respýblıkalyq memlekettik organ qyzmetin atqaratyn memlekettik mekeme. Arhıvti QR Prezıdenti Ákimshiligi basqarady.
2001 jyly «Shanhaı bestigine» Ózbekstan qosyldy, nátıjesinde Qazaqstan, Reseı, Qytaı, Tájikstan, Qyrǵyzstan men Ózbekstan basshylarynyń «Shanhaı yntymaqtastyq uıymy» quryldy.
2011 jyly Almatydaǵy M.Aıqymbaev atyndaǵy Qazaq karantındik jáne zoonozdy juqpalar ǵylymı ortalyǵynyń aýmaǵynda Ortalyq Azııa elderinde teńdesi joq Ortalyq referents-zerthanasynyń 4 qabatty ǵımaratynyń qurylysy bastaldy.
2011 jyly Brıýsselde Qazaqstan dostarynyń Eýropalyq klýbynyń ashylý saltanaty ótti. Oǵan QR Parlamentiniń depýtattary, Eýroparlament jáne Eýropa Keńesiniń Parlamenttik Assambleıasynyń músheleri, Eýrokomıssııanyń, EO-tyń basqa ınstıtýttarynyń resmı tulǵalary, Belgııa Parlamentiniń depýtattary qatysty. Olar klýbtyń qurylýy qazaqstan-eýropalyq yntymaqtastyqtyń mańyzdy kezeńi ekenin jáne ekijaqty ózara is-qımyldy odan ári nyǵaıtýǵa yqpal etetinin atap ótti.
2012 jyly Almaty qalasynda ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Halyqaralyq qatynastar fakýltetinde Birikken Ulttar Uıymynyń ortalyǵy ashyldy. Ortalyq QR Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi, elimizdiń BUU-daǵy birinshi turaqty ókili, professor Aqmaral Arystanbekovanyń bastamasymen Qazaqstannyń BUU-ǵa kirýiniń 20 jyldyǵyna oraı jáne QR-daǵy BUU men QazUÝ arasyndaǵy Akademııalyq yqpal etý týraly memorandýmǵa qol qoıylǵanyna oraı ashyldy.
2012 jyly Astanaǵa TMD elderiniń mádenı astanasy mártebesine ıe bolǵanyn rastaıtyn sertıfıkat tabystaldy.
2013 jyly Taldyqorǵan qalasynyń kórikti jerleriniń birinde SSRO Halyq ártisi, Memlekettik syılyqtyń laýreaty Muqan Tólebaevtyń qurmetine eskertkish ashyldy.
2017 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyqaralyq jeke quqyq boıynsha Gaaga konferentsııasyna qosylý rásimi ótti. Nıderlandy Koroldiginiń Syrtqy ister mınıstrliginde QR Elshisi Maǵjan Іlııasov Qazaqstanǵa Gaaga Konferentsııasynyń jarǵysyn qabyldaý týraly habarlap, qosylý týraly qujatty saltanatty túrde usyndy.
2018 jyly Rımde Astananyń 20 jyldyǵyn merekeleý aıasynda alǵash ret «Qazaq handyǵy – Almas qylysh», «Juldyzdar osylaı paıda boldy» jáne «16 qyz» syndy qazaqstandyq fılmderdiń kórsetilimi usynyldy. Italıan tilinde kórsetilgen fılmder rımdikter men qala qonaqtarynyń qazaq tarıhyna degen úlken qyzyǵýshylyǵyn týdyrdy. Oǵan qalanyń tarıhı ortalyǵynda ornalasqan Casa del Cinema kınoteatryna lyq tolǵan kórermen dálel boldy.
2021 jyly Qazaqstanda «Kazakhstan Project Management Awards 2021» ulttyq konkýrsy bastaldy, onyń negizgi maqsaty - óz qyzmetinde jobalyq menedjment ádisteri men quraldaryn belsendi engizetin jáne qoldanatyn memlekettik organdardy, uıymdardy qoldaý, memlekettik qyzmetshilerdi kóshbasshylyq pen jańa quzyretterdi damytýǵa yntalandyrý.
2021 jyly «Belarýs memlekettik mýzyka akademııasynda dombyra kúni» halyqaralyq jobasy aıasynda Belarýs mýzykanttary alǵash ret qazaq ulttyq mýzykasyn halqymyzdyń mádenı aspabymen oryndady.
2021 jyly Alanııa qalasynda (Túrkııa) qazaqtyń uly aqyny jáne oıshyly Abaı atyndaǵy saıabaq ashyldy. Alanııa saıabaǵynda ornatylǵan aqyn eskertkishiniń avtory – Nurlan Ahmetov.
2022 jyly Memleket basshysy qazaq ádebıetiniń damýyna qosqan zor úlesi úshin Muhtar Shahanovqa «Qazaqstannyń Eńbek Eri» ataǵyn berdi.
2023 jyly prezıdent Qasym-Jomart Toqaev QHR tóraǵasy Sı Tszınpınge 70 jasqa tolýyna baılanysty quttyqtaý jedelhatyn joldady. Qasym-Jomart Toqaev Sı Tszınpınniń saıası, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq salalardy damytýǵa, sondaı-aq Qytaıdyń halyqaralyq arenadaǵy joǵary bedelin ilgeriletýge qosqan jeke úlesin joǵary baǵalady. Qazaqstan basshysy QHR kóshbasshysynyń Qytaı halqynyń ál-aýqatyn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan bastamalary men aýqymdy reformalarynyń sátti júzege asýyn tiledi.
2023 jyly Almatyda uly ártis ıÝrıı Pomerantsev músininiń saltanatty ashylýy ótti. Endi M.Lermontov atyndaǵy Ulttyq orys drama teatrynyń kireberisinde «qurmetti dárigerdiń» qoladan quıylǵan músini qarsy alýda. Teatr janyndaǵy músinniń ashylý saltanatyna ıÝ.Pomerantsev shyǵarmashylyǵynyń júzdegen jankúıerleri qatysty.